Tuy nhiên, mô hình này cũng đang đối mặt với không ít khó khăn, thách thức cần sớm tìm lời giải.
Thị trường tiêu thụ rộng lớn
Công ty TNHH một thành viên Hương Đất An Phú (TP. Pleiku) là đơn vị tiên phong trong ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp và khá thành công với mô hình “Sạch từ nông trại đến bàn ăn”. Theo đó, các khâu làm đất, chọn giống đến trồng, chăm sóc, thu hoạch, sơ chế, đóng gói… đều được thực hiện theo quy trình khép kín, có sự kiểm soát chặt chẽ.
Cùng với đó, Công ty đã đầu tư xây dựng hệ thống canh tác thủy canh trên diện tích 3.000 m² và làm nhà lồng trên toàn bộ diện tích đất sản xuất nhằm tạo môi trường sinh trưởng tốt nhất cho cây trồng, tránh các loại sâu bệnh gây hại.
Đồng thời, Công ty xây dựng hệ thống nhà xưởng, đầu tư công nghệ sơ chế rau củ quả hiện đại, đảm bảo các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Đặc biệt, toàn bộ diện tích sản xuất đã được cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP. Nhờ đó, sản phẩm rau củ an toàn của Công ty được thị trường trong và ngoài tỉnh tin tưởng đón nhận.
Ông Nguyễn Nam Phong-Phó Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Hương Đất An Phú-chia sẻ: “Thị trường hiện có nhu cầu rất lớn về các sản phẩm nông nghiệp sạch, an toàn. Bên cạnh cung cấp cho các tỉnh Tây Nguyên, sản phẩm rau củ của Công ty cũng đã có mặt tại nhiều tỉnh, thành ở miền Trung như: Huế, Đà Nẵng, Bình Định…
Bình quân mỗi tháng, chúng tôi cung ứng ra thị trường khoảng 600-700 tấn rau củ các loại phục vụ hệ thống siêu thị lớn như: WinMart, Co.op Mart, Aeon Mall... và nhiều bếp ăn tập thể trên địa bàn TP. Pleiku”.
Với quy trình sản xuất được định hình theo hướng hữu cơ, bảo vệ môi trường và sức khỏe người tiêu dùng, sản phẩm sầu riêng Musang King của Farmstay Sâm Phát Ialy (huyện Chư Păh) được trao giải thưởng “Thương hiệu phát triển bền vững châu Á-Thái Bình Dương 2024”.
Chính vì vậy, sản phẩm sầu riêng Sâm Phát được thị trường rất ưa chuộng. Năm 2024, gần 50 tấn sầu riêng Sâm Phát được một công ty thu mua với giá cao để xuất khẩu.
Ông Nguyễn Chất Sâm-Chủ Farmstay Sâm Phát Ialy-cho biết: Ngay từ đầu, chúng tôi đã xác định muốn làm nông nghiệp bền vững thì sản xuất không chỉ để có sản phẩm ngon mà còn phải đảm bảo tiêu chí sạch, an toàn với người tiêu dùng và hài hòa với thiên nhiên. Do đó, chúng tôi kiểm soát rất kỹ quy trình chăm sóc vườn cây hoàn toàn theo hướng hữu cơ, vừa bảo vệ sức khỏe người sản xuất, vừa bảo vệ môi trường.
“Dù còn khoảng 1 tháng nữa mới đến thời kỳ thu hoạch nhưng hiện đã có nhiều công ty xuất khẩu đến tham quan và ngỏ ý ký hợp đồng thu mua sầu riêng. Tuy nhiên, sản lượng năm nay của vườn dự kiến chỉ đạt khoảng 70 tấn. Trong vùng có khá nhiều hộ dân trồng sầu riêng nhưng “mạnh ai nấy làm”, không tìm được tiếng nói chung để cùng nhau liên kết sản xuất theo tiêu chuẩn nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường xuất khẩu”-ông Sâm thẳng thắn nhìn nhận.
Nhiều thách thức
Gia Lai có diện tích đất rộng lớn, màu mỡ cùng điều kiện khí hậu thuận lợi để phát triển nông nghiệp. Tuy nhiên, ngành Nông nghiệp của tỉnh hiện vẫn chưa phát triển tương xứng với tiềm năng, lợi thế. Đặc biệt, mô hình sản xuất nông nghiệp “Sạch từ nông trại đến bàn ăn” tuy có nhiều ưu điểm nhưng cũng đang đối mặt không ít khó khăn, thách thức.
Theo Phó Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Hương Đất An Phú, nhu cầu tiêu thụ rau an toàn hiện rất lớn và còn nhiều dư địa. Tuy nhiên, việc liên kết giữa các hộ nông dân và doanh nghiệp để xây dựng vùng nguyên liệu quy mô lớn, đủ sức cung ứng cho thị trường đang gặp khó khăn. Ngoài ra, do kinh tế khó khăn, việc người dân thắt chặt chi tiêu cũng ảnh hưởng không nhỏ đến thị trường rau sạch vì giá bán luôn cao hơn rau truyền thống.
“Điều quan trọng nhất là phải xây dựng được một cộng đồng sản xuất có trách nhiệm, cùng áp dụng quy trình sản xuất an toàn, bảo vệ môi trường và sức khỏe người tiêu dùng. Mỗi nông dân tham gia vào chuỗi liên kết sản xuất đều phải có mã số vùng trồng, tem truy xuất nguồn gốc và chịu trách nhiệm với sản phẩm của mình. Chúng tôi sẽ đồng hành hỗ trợ nông dân sản xuất theo quy trình sạch, có giám sát chéo và đảm bảo đầu ra ổn định”-ông Phong nêu giải pháp.
Đồng quan điểm, ông Sâm cho rằng: Khi tham gia chuỗi sản xuất, các hộ dân, hợp tác xã và doanh nghiệp cần có sự ràng buộc rõ ràng về pháp lý. Mỗi bên phải chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm mà mình cung ứng. Việc dán tem truy xuất, kiểm tra đất, kiểm tra sản phẩm trước khi xuất đi là những công đoạn không thể thiếu nhằm đảm bảo uy tín chung cho nông sản Việt Nam.
“Nếu không có ràng buộc cụ thể, chỉ cần một sản phẩm kém chất lượng lọt ra thị trường cũng có thể khiến cả vùng sản xuất bị mất uy tín. Chúng ta phải tránh tình trạng con sâu làm rầu nồi canh”-ông Sâm nhấn mạnh.
Ông Võ Văn Tấn-Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Chư Păh-thông tin: Những năm gần đây, huyện xuất ngân sách xây dựng các mô hình trồng dưa lưới, sầu riêng, cà phê… theo tiêu chuẩn VietGAP để người dân học tập áp dụng. Tuy nhiên, các mô hình chỉ mang tính nhỏ lẻ, chưa có sự liên kết để mở rộng quy mô sản xuất cũng như thị trường tiêu thụ nên còn thiếu tính bền vững.
Đây là bài toán khó bởi hầu hết nông dân trên địa bàn vẫn sản xuất theo kiểu truyền thống, mạnh ai nấy làm dẫn đến việc tiêu thụ nông sản khá bấp bênh, thường xuyên đối mặt với cảnh được mùa mất giá. Huyện sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền nhằm thay đổi nhận thức của người dân cũng như ưu tiên kêu gọi các doanh nghiệp có tiềm lực làm “đầu tàu” dẫn dắt và xây dựng chuỗi liên kết bền vững.
Còn ông Hoàng Thi Thơ-Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh (Sở Nông nghiệp và Môi trường) thì cho biết: Hiện nay, mối liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân chưa bền vững; mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế, hữu cơ, xanh… còn hạn chế. Điều này dẫn đến chất lượng sản phẩm rau quả ở các vùng, địa phương thiếu ổn định, chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
“Tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân, doanh nghiệp, hợp tác xã sản xuất theo các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ…; xây dựng, nhân rộng mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp “Sạch từ nông trại đến bàn ăn”. Đồng thời, tạo điều kiện kêu gọi các nhà đầu tư có tiềm lực vào xây dựng nhà máy chế biến, liên kết, xây dựng, mở rộng các vùng nguyên liệu theo chuỗi giá trị để nâng tầm giá trị nông sản của tỉnh”-ông Thơ thông tin thêm.
Trao đổi với P.V, Tiến sĩ Phan Việt Hà-Phó Viện trưởng phụ trách Viện Khoa học kỹ thuật nông-lâm nghiệp Tây Nguyên-cho rằng: Rau củ quả là ngành hàng tương đối đặc biệt so với các loại nông sản khác, tính thời vụ rất cao, dễ bị hư hỏng và có yêu cầu cao về chất lượng, an toàn thực phẩm. Vì vậy, quy mô sản xuất và chuỗi cung ứng, quy trình canh tác chuẩn, công nghệ sau thu hoạch, vấn đề phát triển thị trường là rất cần thiết. Hiện Gia Lai đang còn sản xuất theo quy mô nhỏ lẻ, thị trường manh mún, sản phẩm vẫn chưa đáp ứng được tiêu chuẩn và có giá trị cao để cạnh tranh.
“Gia Lai nên có một đề án tổng thể phát triển ngành hàng rau củ quả theo mô hình “Sạch từ nông trại đến bàn ăn” với các định hướng như: Không sản xuất đại trà mà xác định vài sản phẩm chủ lực, có tính đặc thù và có tiềm năng thị trường cao để phát triển thương hiệu rau củ quả Gia Lai. Đầu tư cơ sở hạ tầng sản xuất và vận chuyển sản phẩm.
Có chính sách tín dụng ưu đãi cho người sản xuất đầu tư cơ sở hạ tầng công nghệ cao. Chuyển giao các quy trình sản xuất rau củ quả theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP… đồng bộ từ khâu giống, canh tác, bảo vệ thực vật, thu hoạch và xử lý sau thu hoạch.
Đồng thời, phát triển thị trường nội tỉnh và ngoại tỉnh kết hợp với chuỗi giá trị và logistics. Khuyến khích các doanh nghiệp và siêu thị kết hợp thực hiện chế biến sâu để nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm”-Tiến sĩ Phan Việt Hà nêu giải pháp.
Nguồn: https://baogialai.com.vn/san-xuat-nong-nghiep-sach-nhieu-kho-khan-thach-thuc-post325359.html
Bình luận (0)