Tạo động lực để kinh tế tập thể phát triển bền vững

Sau khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động, kinh tế tập thể (KTTT) trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có thêm nhiều dư địa để phát triển. Các mô hình HTX, tổ hợp tác (THT) và kinh tế trang trại đang ngày càng khẳng định vai trò là “trụ cột” trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp, tạo nền tảng quan trọng để ngành nông nghiệp tỉnh nhà phát triển bền vững.

Trồng nho công nghệ cao tại HTX dịch vụ nông nghiệp Thiệu Hưng, xã Thiệu Hóa.

Giữa vùng đồi bạt ngàn của xã Mậu Lâm, trang trại tổng hợp của anh Nguyễn Danh Hoàng ở thôn Đồng Nghiêm như một gam màu tươi mới trên bức tranh nông thôn đang đổi thay từng ngày. Trên hơn 3ha đất đồi được nhận thầu, anh đã kiến tạo một mô hình chăn nuôi, trồng trọt quy củ, hiện đại. Ba dãy chuồng gà được xây dựng kiên cố, áp dụng chăn nuôi công nghệ cao, vận hành tự động từ máng ăn, nước uống đến hệ thống phun sương làm mát... Bên cạnh là 2ha cây ăn quả như bưởi, mít Thái, ổi... xanh mướt bốn mùa.

Không chỉ biết làm, anh Hoàng còn biết trau dồi kiến thức với nghề chăn nuôi, luôn giữ vệ sinh cho chuồng trại, giữ an toàn cho từng con giống... Nhờ vậy, mỗi năm trang trại của anh xuất bán hơn 80 tấn gà thương phẩm, cung cấp ra thị trường khoảng 1.300 quả trứng mỗi tháng, doanh thu đạt 6 tỷ đồng, trừ chi phí lợi nhuận khoảng 700 triệu đồng. Bảy lao động trong vùng có việc làm ổn định, còn anh thì vẫn miệt mài gieo niềm tin vào đất, vào nghề và vào con đường nông nghiệp sạch mà anh đang theo đuổi.

Câu chuyện của anh Hoàng chỉ là một trong rất nhiều minh chứng cho thấy sự phát triển bền vững của kinh tế trang trại ở Thanh Hóa. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, đến tháng 9/2025 toàn tỉnh có 1.074 trang trại đạt chuẩn, tăng 16 trang trại so với cuối năm 2024. Trong đó có 128 trang trại trồng trọt, 644 trang trại chăn nuôi, 25 trang trại lâm nghiệp, 120 trang trại thủy sản và 157 trang trại tổng hợp. Các trang trại này tạo việc làm thường xuyên cho khoảng 4.500 lao động, thu nhập bình quân đạt 4,5 triệu đồng/người/tháng.

Nếu kinh tế trang trại là “hạt nhân” của sản xuất, thì HTX chính là “trụ cột” tổ chức lại nông nghiệp theo hướng bền vững và hiệu quả. Tính đến năm 2025, toàn tỉnh ước có 810 HTX hoạt động hiệu quả, chiếm hơn 60% tổng số HTX, trong đó 645 HTX nông nghiệp, 64 quỹ tín dụng Nhân dân và 101 HTX phi nông nghiệp. Tổng doanh thu bình quân mỗi HTX đạt 7,6 tỷ đồng/năm, lợi nhuận bình quân khoảng 280 triệu đồng, thu nhập của lao động thường xuyên đạt 52 triệu đồng/người/năm. Con số này không chỉ phản ánh hiệu quả kinh tế, mà còn thể hiện bước chuyển về chất trong tư duy và phương thức hoạt động của khu vực KTTT.

Nhiều HTX đã vươn lên khẳng định thương hiệu và năng lực quản trị. Điển hình như HTX dịch vụ nông nghiệp Phú Lộc đầu tư 2,5 tỷ đồng xây dựng 1.500m2 nhà thủy canh, ký kết bao tiêu sản phẩm với nhiều doanh nghiệp, doanh thu mỗi năm đạt trên 25 tỷ đồng; HTX dịch vụ nông nghiệp Thiệu Hưng duy trì 9 khâu dịch vụ, phát triển vùng rau VietGAP, hỗ trợ tiêu thụ nông sản cho bà con, mang lại doanh thu hơn 20 tỷ đồng/năm; HTX dịch vụ nông nghiệp Nga Trường bền bỉ mỗi năm bao tiêu hơn 180 tấn sản phẩm, giúp ổn định đầu ra cho hàng trăm hộ dân... Những con số ấy không chỉ là kết quả sản xuất, mà còn là minh chứng cho tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm của nông dân xứ Thanh hôm nay.

Nếu HTX và trang trại là những “cánh chim đầu đàn”, thì THT chính là nền móng bền vững của KTTT. Khác với HTX, THT có quy mô nhỏ, linh hoạt, hoạt động dựa trên tinh thần tự nguyện, cùng góp vốn, chia sẻ nhân lực và áp dụng kỹ thuật mới. Chính từ sự liên kết giản dị ấy, nhiều THT đã phát triển lớn mạnh, đủ sức chuyển đổi lên mô hình HTX, tạo nên mạng lưới liên kết cộng đồng vững chắc.

Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Thanh Hóa Lê Hồng Hải cho biết: “THT chính là “vườn ươm” của phong trào HTX. Từ những liên kết ban đầu, người dân học được cách hợp tác, cùng nhau sản xuất, cùng chia sẻ lợi ích. Khi niềm tin được củng cố, các THT tự nhiên phát triển thành HTX kiểu mới, mang tính chuyên nghiệp hơn”.

Để tạo động lực cho KTTT phát triển bền vững, cùng với nhiều chính sách “kích cầu”, ngày 6/8/2025 UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 160/KH-UBND về phát triển KTTT, HTX năm 2026. Kế hoạch đặt mục tiêu mở rộng quy mô, đa dạng hóa lĩnh vực hoạt động, ưu tiên phát triển HTX kiểu mới, sản xuất sản phẩm OCOP gắn với chuỗi giá trị bền vững. Cùng với đó, tỉnh đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo môi trường thuận lợi để các HTX tiếp cận vốn, đất đai, khoa học, công nghệ. Liên minh HTX tỉnh đóng vai trò cầu nối hỗ trợ, hướng dẫn thành lập mới HTX, THT; hằng năm tổ chức từ 7 - 10 lớp tập huấn cho hơn 400 lượt cán bộ, xã viên, cùng hàng chục đợt tham quan, xúc tiến thương mại, hội chợ trong và ngoài tỉnh...

Nỗ lực về phát triển KTTT của tỉnh Thanh Hóa cũng nằm trong định hướng chung của Đảng và Nhà nước ta. Những chủ trương lớn để phát triển KTTT, HTX đó là: Nghị quyết số 13-NQ/TW (khóa IX), Kết luận số 70-KL/TW (khóa XII), Nghị quyết số 20-NQ/TW (khóa XIII)... đã khẳng định vai trò của KTTT là thành phần kinh tế quan trọng, cùng kinh tế Nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân.

Thực tiễn phát triển KTTT ở Thanh Hóa cho thấy, khi tư duy hợp tác được khơi dậy, khi người dân biết gắn kết để cùng phát triển, thì sức mạnh cộng đồng sẽ được nhân lên gấp bội. HTX, THT, kinh tế trang trại không chỉ mang lại giá trị kinh tế, mà còn góp phần định hình một nền nông nghiệp hiện đại, bền vững, giàu tính nhân văn. Khi “thế” của chính sách và “lực” của Nhân dân gặp nhau, khu vực KTTT của tỉnh sẽ tiếp tục vươn lên mạnh mẽ, trở thành “bệ đỡ” quan trọng trên hành trình xây dựng tỉnh kiểu mẫu, giàu đẹp, văn minh.

Bài và ảnh: Gia Bảo

Nguồn: https://baothanhhoa.vn/tao-dong-luc-de-kinh-te-tap-the-phat-trien-ben-vung-267042.htm