Tàu vũ trụ trang bị hỏa lực: Liệu điện ảnh có trở thành hiện thực?

Tàu vũ trụ được trang bị hỏa lực đã là một khái niệm quen thuộc, thường thấy trong các bộ phim khoa học viễn tưởng hay các trò chơi lấy bối cảnh chiến tranh không gian làm chủ đạo.

Tuy nhiên, trên thực tế, đây vẫn là chủ đề gây nhiều tranh cãi trong giới khoa học, quân sự và luật pháp quốc tế.

Dù chưa có bằng chứng chính thức về việc một tàu vũ trụ có người lái được trang bị vũ khí, nhưng lịch sử phát triển của các chương trình không gian quân sự và công nghệ vũ khí hiện đại đang đặt ra nhiều giả thuyết về khả năng này trong tương lai.

Chuyện gì xảy ra khi bắn một khẩu súng trong không gian?

Bắn một khẩu súng ngoài không gian sẽ khác rất nhiều so với trên Trái Đất do môi trường chân không (Ảnh: Reddit).

Khác với trên Trái Đất, việc bắn một khẩu súng trong không gian sẽ tạo ra một số hiệu ứng đặc biệt, do môi trường không trọng lực và chân không.

Điều đầu tiên đó là viên đạn vẫn có thể bắn ra một cách bình thường, do các loại súng hiện đại không cần oxy để đốt cháy thuốc súng, mà đã có chất oxy hóa nằm trong viên đạn. Tuy nhiên, vì không gian là chân không, tức là không có không khí để truyền sóng âm, nên bạn sẽ không nghe thấy tiếng súng nổ.

Đối với viên đạn được bắn ra, nó có thể sẽ tiếp tục di chuyển theo quỹ đạo vô thời hạn, trừ khi gặp phải một vật thể nào đó như tàu vũ trụ, hành tinh hoặc bị lực hấp dẫn của một thiên thể kéo vào. Đó là vì môi trường chân không không có không khí để tạo lực cản.

Ngoài ra, một số yếu tố cũng cần được tính toán kỹ khi sử dụng hỏa lực ngoài không gian, đó là lực đẩy và nhiệt độ.

Các thử nghiệm đã tính toán tác động của việc bắn súng trong môi trường vi trọng lực, nhưng chắc chắn chưa đủ để đảm bảo yếu tố an toàn trong điều kiện thực tế (Ảnh: Discovery).

Cụ thể, theo định luật 3 Newton, viên đạn di chuyển về phía trước với một vận tốc lớn, sẽ tạo ra phản lực theo hướng ngược lại, khiến phi hành gia hoặc tàu vũ trụ chịu một lực giật lùi lại.

Tuy nhiên, vì khối lượng của người bắn lớn hơn nhiều so với viên đạn, nên lực đẩy lùi sẽ nhỏ hơn nhưng vẫn đáng kể trong môi trường vi trọng lực.

Bên cạnh đó, nhiệt độ của súng có thể tăng lên đáng kể, do không có không khí để tản nhiệt. Điều này khiến súng có thể bị nóng lên nhiều hơn bình thường khi bắn liên tục.

Tất nhiên, đây chỉ là nguyên lý cơ bản của súng khi được bắn trong không gian. Trên thực tế, có nhiều loại vũ khí khác có thể gây thiệt hại cho mục tiêu mà không cần phải bắn ra một viên đạn.

Chiến tranh hỏa lực ngoài vũ trụ có thành hiện thực?

Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Mỹ và Liên Xô từng chạy đua nghiên cứu các loại vũ khí không gian nhằm giành ưu thế chiến lược. Một trong những dự án đáng chú ý là Polyus của Liên Xô vào năm 1987, được thiết kế để mang vũ khí laser, nhưng không thành công.

Mỹ cũng có chương trình "Chiến tranh giữa các vì sao" (SDI - Strategic Defense Initiative) của Tổng thống Reagan vào năm 1983, với mục tiêu phát triển các hệ thống phòng thủ tên lửa từ không gian. Dù cả hai chương trình này đều không đi đến thực tế, chúng đã mở ra một hướng đi mới trong việc quân sự hóa vũ trụ.

Hiện nay, nhiều quốc gia đã và đang phát triển các loại vũ khí chống vệ tinh (ASAT). Những vũ khí này không trực tiếp được lắp đặt trên tàu vũ trụ nhưng có thể được phóng từ mặt đất hoặc từ các nền tảng trên quỹ đạo để vô hiệu hóa vệ tinh của đối phương.

Một số loại vũ khí có thể được trang bị trên tàu vũ trụ bao gồm vũ khí laser để làm mù hoặc phá hủy cảm biến vệ tinh, tên lửa chống vệ tinh, súng cỡ nhỏ và vũ khí động học (kinetic weapons) sử dụng va chạm tốc độ cao để tiêu diệt mục tiêu.

Việc tàu vũ trụ được trang bị vũ khí là điều hoàn toàn có thể xảy ra nếu cuộc chạy đua vũ trang không gian tiếp tục gia tăng (Ảnh: Getty).

Trên thực tế, các phi hành gia Liên Xô trước đây từng mang theo súng TP-82 trên tàu Soyuz để phòng vệ trong trường hợp hạ cánh khẩn cấp, nhưng không phải để chiến đấu trên không gian.

Về mặt pháp lý, Hiệp ước Không gian vũ trụ (Outer Space Treaty - OST) năm 1967 quy định rằng không gian vũ trụ phải được sử dụng vì mục đích hòa bình và nghiêm cấm triển khai vũ khí hủy diệt hàng loạt.

Tuy nhiên, hiệp ước này không cấm hoàn toàn việc trang bị vũ khí thông thường, tạo ra khoảng trống pháp lý mà một số quốc gia có thể lợi dụng để phát triển các hệ thống vũ khí không gian. Bên cạnh đó, các nỗ lực nhằm ký kết Hiệp ước ngăn chặn chạy đua vũ trang trên không gian (PAROS) vẫn chưa đạt được sự đồng thuận quốc tế.

Những loại hỏa lực tiềm năng được trang bị cho tàu vũ trụ có thể kể đến như:

- Vũ khí laser, với nhiệm vụ làm mù hoặc phá hủy cảm biến vệ tinh của đối phương.

- Tên lửa chống vệ tinh, cho phép tấn công các vệ tinh từ khoảng cách xa.

- Các loại súng cỡ nhỏ, dùng trong trường hợp khẩn cấp, tương tự như súng TP-82 mà phi hành gia Liên Xô từng mang theo.

- Vũ khí động học (kinetic weapons), sử dụng va chạm tốc độ cao để tiêu diệt mục tiêu.

Đề tài chiến tranh ngoài vũ trụ được đưa ra trong bối cảnh nhiều cường quốc đã có những chiến dịch bí mật của riêng mình, tại đó không hé lộ nhiều về mục đích, cũng như mức độ chi tiết khi được triển khai ngoài không gian.

Một số dự án tàu vũ trụ quân sự đáng chú ý hiện nay có thể kể đến như X-37B của Mỹ, một tàu vũ trụ không người lái có khả năng thực hiện các nhiệm vụ bí mật kéo dài nhiều tháng trong không gian.

Trung Quốc khẳng định trạm vũ trụ Thiên Cung chỉ phục vụ mục đích nghiên cứu khoa học (Ảnh: Star Walk).

Trung Quốc cũng đang phát triển Trạm vũ trụ Thiên Cung (Tiangong) với các khả năng mở rộng, làm dấy lên lo ngại về việc tích hợp các hệ thống quân sự. Bên cạnh đó, nhiều vệ tinh quân sự hiện nay cũng được trang bị công nghệ gây nhiễu hoặc vũ khí động học để chống lại các mục tiêu trên quỹ đạo.

Trong tương lai, việc tàu vũ trụ được trang bị vũ khí là điều hoàn toàn có thể xảy ra nếu cuộc chạy đua vũ trang không gian tiếp tục gia tăng.

Dù chưa có bằng chứng chính thức về việc tàu vũ trụ có người lái được trang bị hỏa lực, nhưng sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và những khoảng trống trong luật pháp quốc tế đang đặt ra nhiều thách thức cho việc kiểm soát vũ khí không gian.

Khi chưa có một bộ luật toàn diện điều chỉnh vấn đề này, nguy cơ không gian vũ trụ trở thành chiến trường mới không còn là điều quá xa vời.

Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/tau-vu-tru-trang-bi-hoa-luc-lieu-dien-anh-co-tro-thanh-hien-thuc-20250401094656600.htm