Tẻ Nương Hà Giang vững vàng trên đất nhiễm mặn

HẢI PHÒNG Dù 'lạ nước lạ cái' ở vùng đất ven biển nhiễm mặn, giống lúa Tẻ Nương Hà Giang vẫn cho năng suất 7 tấn/ha trong vụ mùa 2025 thời tiết đầy khó khăn, bất lợi.

Bén duyên đất Cảng

Việc đưa một giống lúa có nguồn gốc từ vùng núi cao như Tẻ Nương Hà Giang xuống vùng đồng bằng ven biển - nơi có độ ẩm cao, thường xuyên đối mặt với nguy cơ ngập úng, đặc biệt là tình trạng xâm nhập mặn ngày càng nghiêm trọng là một thử nghiệm đầy táo bạo.

Lúa Tẻ Nương Hà Giang tiếp tục ghi nhận năng suất cao trong vụ mùa 2025 trên đồng đất xã Tiên Minh, TP Hải Phòng. Ảnh: Đinh Mười.

Tuy nhiên sau khi tìm hiểu kỹ lưỡng, HTX Sản xuất - Kinh doanh - Dịch vụ nông nghiệp Quang Phục (xã Tiên Minh, TP Hải Phòng) đã chủ động hợp tác với Công ty TNHH An Đạt Thành để hiện thực hóa ý tưởng này. Sau thời gian sản xuất thử nghiệm vào năm 2022, giống lúa Tẻ Nương Hà Giang đã được người dân địa phương mở rộng sản xuất trên diện tích lớn hơn từ vụ mùa năm 2024 và đến nay đã được gieo trồng rộng rãi.

Ông Nguyễn Văn Tiến - Giám đốc HTX Sản xuất - Kinh doanh - Dịch vụ nông nghiệp Quang Phục cho biết, đến nay, HTX đã đưa vào sản xuất giống lúa Tẻ Nương Hà Giang ba vụ, mỗi vụ 40ha.

Theo ông Tiến, mặc dù gieo cấy trên đất nhiễm mặn của địa phương, giống lúa Tẻ Nương Hà Giang vẫn thể hiện những ưu điểm nổi trội như dễ chăm sóc, cần ít phân bón hơn so với các giống lúa khác. Điều này không chỉ giúp bà con giảm đáng kể chi phí đầu tư mà còn góp phần giảm thiểu tác động đến môi trường do sử dụng ít hóa chất nông nghiệp hơn.

“Hiện HTX đã thu hoạch hơn 3ha lúa Tẻ Nương Hà Giang, năng suất trung bình xuất xỉ 250kg lúa tươi/sào. Đây là mức năng suất cao cho vùng đất nhiễm mặn như cánh đồng này", ông Nguyễn Văn Tiến cho hay.

Một trong những "điểm cộng" lớn nhất của giống lúa này là khả năng kháng bệnh đạo ôn rất tốt, bao gồm cả đạo ôn lá và đạo ôn cổ bông. Đây là những bệnh thường xuyên gây thiệt hại nặng cho cây lúa, đặc biệt trong điều kiện thời tiết không thuận lợi. Khả năng kháng bệnh này giúp bà con giảm rủi ro mất mùa và chi phí phun thuốc bảo vệ thực vật. 

Người dân tham quan ruộng lúa Tẻ Nương Hà Giang để đưa về địa phương sản xuất thử. Ảnh: Đinh Mười.

Đặc biệt, giống lúa Tẻ Nương Hà Giang còn thể hiện sự thích ứng vượt trội trước điều kiện thời tiết bất thuận. Ông Tiến dẫn chứng, trong vụ xuân năm 2025, khi thời tiết lạnh kéo dài không thuận lợi cho sự phát triển của cây lúa, giống Tẻ Nương Hà Giang vẫn sinh trưởng tốt. Trong vụ mùa 2024, khi cơn bão số 3 (Yagi) đổ bộ khiến nhiều giống lúa khác bị đổ rạp và mất mùa nặng thì lúa Tẻ Nương Hà Giang vẫn đứng vững và cho năng suất cao.

Khả năng chống chịu thiên tai này là yếu tố then chốt mang lại sự an tâm và đảm bảo thu nhập cho nông dân trong bối cảnh thời tiết ngày càng cực đoan. Về năng suất, giống lúa này cũng đạt kết quả ấn tượng, trong vụ xuân năm 2025 năng suất lúa tươi đạt 330kg/sào (sào 360m2), tức hơn 9 tấn/ha.

Đưa thành giống chủ lực của vùng Tân Minh

Bà Phạm Thị Năm ở tổ dân phố Vĩnh Quang, phường Phù Liễn (TP Hải Phòng) dù không trực tiếp sản xuất giống lúa Tẻ Nương Hà Giang nhưng rất ấn tượng với giống lúa này. Bà cho biết qua quan sát 2 vụ gần nhất thấy giống lúa này cho năng suất cao, cây cứng cáp, ít sâu bệnh. Đặc biệt gạo cho cơm mềm, thơm ngon.

“Ở đây giờ bà con thích cấy giống lúa này vì cho năng suất cao hơn. Hôm nay tôi cùng một số bà con đi với lãnh đạo Phòng Kinh tế - Hạ tầng và Đô thị phường trực tiếp khảo sát một lần nữa trước khi mang về nhân rộng giống lúa này tại Phù Liễn”, bà Năm cho hay.

Đại diện Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị phường Phù Liễn cùng bà con về xã Tiên Minh xem cánh đồng lúa Tẻ Nương Hà Giang để có kể hoạch sản xuất trong những vụ tới. Ảnh: Đinh Mười.

Vụ mùa 2025, HTX Sản xuất - Kinh doanh - Dịch vụ nông nghiệp Quang Phục sản xuất giống lúa Tẻ Nương Hà Giang trên diện tích 50ha. Trước những kết quả ngoài mong đợi, đơn vị đang lên kế hoạch mở rộng quy mô sản xuất giống lúa này trong những vụ tới. “Chúng tôi sẽ vận động bà con mở rộng diện tích lên 70 - 100ha trong các vụ tới với mong muốn đưa giống lúa Tẻ Nương Hà Giang thành giống chủ lực của vùng Tân Minh", ông Tiến chia sẻ.

Thành công bước đầu của mô hình sản xuất giống lúa Tẻ Nương Hà Giang tại Hải Phòng là minh chứng sống động, cho thấy tiềm năng của việc đa dạng hóa cơ cấu cây trồng, khai thác hiệu quả những chân đất đặc thù và ứng phó chủ động với thách thức của biến đổi khí hậu trong sản xuất nông nghiệp. Đặc biệt trong bối cảnh xâm nhập mặn đang diễn biến phức tạp và ngày càng ảnh hưởng nghiêm trọng đến các vùng ven biển.

Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng cho biết thời gian qua đã theo dõi và có đánh giá về kết quả khả quan bước đầu của giống lúa Tẻ Nương Hà Giang sản xuất tại Hải Phòng. Thời gian tới, nếu có căn cứ cho thấy giống lúa này phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu địa phương, cho năng suất, chất lượng cao và phù hợp với các quy định thì sẽ có hướng dẫn để người dân mở rộng sản xuất.

Vụ mùa 2025, toàn thành phố Hải Phòng gieo cấy khoảng 80.000ha lúa, hiện nhiều nơi đã thu hoạch với năng suất dao động từ 58 - 60 tạ/ha. Với năng suất như hiện tại, giống lúa Tẻ Nương Hà Giang sẽ là một trong những lựa chọn của nông dân Hải Phòng trong những vụ tới, nhất là những khu vực sâu trũng và nhiễm mặn.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/te-nuong-ha-giang-vung-vang-tren-dat-nhiem-man-d781608.html