Tháo gỡ nút thắt tài chính để phát triển bền vững ngành khoáng sản

Các đại biểu dự Hội thảo về tháo gỡ nút thắt tài chính để phát triển bền vững ngành khoáng sản.

Sự kiện thu hút đông đảo đại biểu đến từ các bộ, ngành Trung ương, viện nghiên cứu, hiệp hội khoáng sản, các công ty tư vấn và các doanh nghiệp khai khoáng lớn. Hội thảo nêu thực trạng, chia sẻ kiến nghị nhằm hoàn thiện chính sách tài chính, khơi thông nguồn lực và thúc đẩy ngành khai khoáng phát triển bền vững.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế VCCI, cho biết: Ngành công nghiệp khoáng sản không chỉ đóng góp lớn cho GDP và ngân sách nhà nước mà còn là nền tảng của nhiều lĩnh vực trọng yếu như năng lượng, vật liệu mới, công nghiệp quốc phòng và công nghệ cao.

Trong bối cảnh đó, chính sách tài chính được xem là “xương sống” ảnh hưởng trực tiếp tới năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững của ngành. Tuy nhiên, mức nghĩa vụ tài chính cao hơn nhiều so với mặt bằng quốc tế đang tạo ra rủi ro, làm giảm sức cạnh tranh và thu hút đầu tư.

Tại Hội thảo, ông Bùi Ngọc Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Dịch vụ Tư vấn Thuế Deloitte Việt Nam, nhận định: Ngành khai khoáng Việt Nam đang gánh tổng nghĩa vụ thuế và phí lên tới khoảng 25% doanh thu, cao hơn nhiều so với mức trung bình 5-10% ở Úc, Mỹ hay Malaysia. Đặc biệt, thuế thu nhập doanh nghiệp lên tới 50% đối với khai thác vonfram và đất hiếm, cao gấp đôi mức tiêu chuẩn 20%.

Đại diện Công ty Núi Pháo phát biểu tại Hội thảo.

Còn ông Phan Chiến Thắng, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Khai thác Chế biến Khoáng sản Núi Pháo (Công ty Núi Pháo), phát biểu: Doanh nghiệp khai thác khoáng sản đang phải gánh hơn 14 loại thuế và phí, chiếm tới gần 30% doanh thu. Có nhiều khoản thu chồng chéo, như thuế tài nguyên và tiền cấp quyền khai thác khoáng sản; trong khi các chính sách thuế khác như thuế xuất khẩu và thuế tài nguyên, thuế GTGT thiếu nhất quán với định hướng khuyến khích chế biến sâu.

Cụ thể, thuế tài nguyên và tiền cấp quyền khai thác có cùng bản chất đều đánh trên cùng một đối tượng là tài nguyên khoáng sản khai thác, khiến doanh nghiệp bị “đánh thuế hai lần trên cùng một giá trị tài nguyên”.

Cùng quan điểm, TS. Nguyễn Tiến Chỉnh, Hội Khoa học và Công nghệ mỏ Việt Nam, đề xuất hợp nhất thuế tài nguyên và tiền cấp quyền khai thác thành một loại do Bộ Tài chính quản lý, vừa giảm thủ tục hành chính, vừa tránh chồng chéo.

Đồng thời, ông Chỉnh nhấn mạnh cần áp dụng cơ chế ưu đãi có điều kiện, giảm thuế tài nguyên cho các doanh nghiệp đầu tư chế biến sâu hoặc thu hồi khoáng sản đi kèm.

Sau khi lắng nghe các ý kiến tham luận, đại diện VCCI sẽ tổng hợp các ý để hoàn thiện báo cáo kiến nghị chính sách trình Chính phủ và Quốc hội, làm căn cứ sửa đổi khung pháp lý cho ngành công nghiệp khoáng sản thời gian tới.

Đây cũng là cơ hội để ngành khoáng sản Việt Nam tăng tốc đổi mới công nghệ, phát triển bền vững, trở thành động lực cho tăng trưởng kinh tế, và nâng tầm năng lực cạnh tranh quốc gia.

Nguồn: https://baothainguyen.vn/kinh-te/202510/thao-go-nut-that-tai-chinh-de-phat-trien-ben-vung-nganh-khoang-san-72d6dd0/