Thất Sơn huyền bí: Huyền thoại về Phật thầy Tây An

Đức Phật thầy Tây An sinh năm 1807, tại làng Tòng Sơn, Cái Tàu Thượng, tỉnh Sa Đéc (nay là Đồng Tháp). Ông tên thật là Đoàn Minh Huyên, người khai sáng đạo Bửu Sơn Kỳ Hương. Xung quanh hành trạng của ông, rất nhiều huyền thoại còn lưu truyền.

Người lạ ngồi trên bàn thờ

Theo Vương Kim và Đào Hưng (trong quyển Đức Phật thầy Tây An), thời trẻ, Phật Thầy sống bằng nghề nông. Năm 43 tuổi, ông bỗng dưng thay đổi, thường nói những điều hư hư thực thực, khi phàm khi thánh, rồi bỏ làng ra đi. Chỉ với chiếc xuồng nhỏ, ông ngược rạch Cái Tàu Thượng ra rạch Xẻo Môn rồi tới làng Kiến Thanh, Long Xuyên, sống rày đây mai đó, ăn tạm, ngủ đình.

Khu mộ Phật thầy Tây An

ẢNH: HOÀNG PHƯƠNG

Mùa thu năm Kỷ Dậu 1849, giữa lúc bệnh dịch tả hoành hành trong vùng, các vị lương y và cả pháp sư chịu bó tay, dân làng lo sợ cực độ vì không có phương cách ngăn chặn. Chính lúc đó, vào một buổi sáng tinh sương, tại đình Kiến Thanh, khi ông từ tới đình thắp nhang thì hoảng hồn vì thấy một người ngồi sừng sững trên bàn thờ thần. Ông từ định bỏ chạy thì người ngồi trên bàn thờ quát lớn kêu đứng lại. Sau khi lấy lại bình tĩnh, ông từ hỏi ông là ai mà dám lên ngồi trên bàn thờ thần? Người ấy đáp: "Phật Thầy giáng thế cứu đời là ta".

Vẫn không tin, ông từ định bỏ chạy thì người ấy lặp lại câu vừa nói. Lúc đó ông từ hỏi, ông xưng là Phật Thầy giáng thế cứu đời, vậy chớ hiện nay dân làng đang bị ôn dịch, ông có phương cách chi cứu họ không? Người ấy trả lời: "Đâu? Ai mắc bệnh ôn dịch thì đưa lại đây ta cứu cho". Sẵn có con ông Cả trong làng đang mắc bệnh, ông từ liền chạy đi cho ông Cả hay và đưa con tới. Quả nhiên, con ông Cả được trị khỏi bệnh.

Tin đó lan nhanh. Dân chúng bơi xuồng tới xin chữa bệnh ngày càng đông. Điều lạ là khi có người tới xin thuốc, Phật Thầy hỏi tên họ rồi mới cho. Người nào ông không cho thuốc thì coi như không cứu được. Gọi là thuốc nhưng chỉ toàn nước lã. Đầu tiên ông dùng cái chung cúng nước trên bàn thờ thần để múc nước phát cho người bệnh. Về sau ông lấy giấy vàng xé nhỏ bằng ngón tay rồi phát, cứu được nhiều người nên được dân chúng tôn là Phật sống.

Phật Thầy ở đình Kiến Thanh được ít hôm thì dời về cốc ông Kiến, tức nền chùa Tây An sau này. Ngoài việc phát phù trị bệnh, ông khuyên chúng sinh cải sửa tánh tình, trọng điều nhân nghĩa, ăn ngay ở thật, làm lành lánh dữ, hiếu thảo với cha mẹ... Dần dần, ông cho chỉnh đốn cái cốc thành ngôi chùa và thờ phượng theo nghi thức: gian chánh điện thờ một tấm trần điều thay cho tượng cốt. Trên bàn thờ Phật chỉ có bông hoa, nước lã và nhang đèn.

Đức Phật Thầy lâm nạn

Trước khi Phật Thầy xuất hiện, tà thuật rất thịnh hành trong dân chúng. Ở đâu cũng có thầy pháp, cô đồng, phù thủy. Thiếu thuốc men chữa bệnh, người dân quê mỗi khi đau ốm hay thắc mắc việc gì trong cuộc sống đều tìm tới họ. Nay, Phật Thầy chữa bệnh không lấy tiền, dân chúng bớt mê tín, đã làm ảnh hưởng đến uy tín và quyền lợi của nhóm kia. Vậy là họ tìm cách nói xấu và hãm hại Phật Thầy.

Tây An cổ tự

Tương truyền có một thầy lang nghe thiên hạ đồn Phật Thầy chỉ dùng nước lã mà trị được bệnh thời khí, thì nhạo báng rằng "bốc thuốc có sách vở như ta đây còn không biết cứu được chưa, tài gì nước lã mà khỏi bệnh". Nói rồi, hôm sau ông mắc dịch tả. Dù trổ hết tài, bốc hết thuốc mà bệnh thêm trầm trọng. Người nhà thấy không kham bèn cầu đến Phật Thầy. Khi hỏi danh tánh xong thì thầy cười, rằng: "Sao nó giỏi không uống thuốc của nó mà cầu đến nước lã của ta". Nói vậy nhưng Phật Thầy vẫn cứu khỏi bệnh.

Nói xấu mà không hạ thấp được uy danh của Phật Thầy thì người ta tìm cách khác để hãm hại. Năm 1841, ở Trà Vinh có vụ Lâu Sâm phối hợp với một số thầy tu làm loạn. Triều đình phải cử ông Nguyễn Công Trứ và Nguyễn Tiến Lâm tới dẹp mới yên. Nhóm nổi loạn đó gọi là "gian đạo sĩ". Thấy cách truyền đạo của Phật Thầy khác với nhà thiền, không thờ tượng Phật mà chỉ có tấm trần điều, vậy là họ mật cáo Phật Thầy là gian đạo sĩ.

Núi Sam

Chuyện kể rằng, cai nhứt Trung được quan tổng đốc sai xuống làng Kiến Thanh điệu Phật Thầy về tỉnh. Khi tới cốc, ông cai đứng bên ngoài lớn tiếng réo: "Ở đây phải cốc của ông Đạo không?". Phật Thầy đáp phải. Cai nhứt Trung nạt lớn: "Có lịnh quan lớn đòi, phải đi gấp". Phật Thầy xin cúng ngọ xong rồi sẽ đi nhưng cai nhứt Trung nhất quyết không cho. Trên đường đi, vì quen tánh lỗ mãng, ông cai xúc phạm Phật Thầy thì 3 ngày sau bỗng dưng bị á khẩu...

Theo mật cáo thì Phật Thầy có phép huyền diệu. Vì vậy các quan sắp đặt trước để thử thách, xem ông có phải là gian đạo sĩ không. Khi Phật Thầy được đưa vào, họ chỉ bộ ván có trải chiếu bông nói "mời chú Đạo ngồi", Phật Thầy từ chối, "mời quan lớn ngồi trước, tôi đâu dám vô lễ". "Không sao. Tôi cho phép thì cứ việc ngồi". "Bẩm quan lớn, tôi nói không dám vô lễ là vô lễ với Phật, vì tôi là một chú Đạo đâu dám ngồi trong lúc Phật nằm". "Chú nói gì vậy? Bộ chú giễu với tôi sao?". Phật Thầy liền bước tới dỡ chiếc chiếu lên thì thấy tượng Phật bà Quan Âm. Nhưng Phật Thầy vẫn bị đưa vào khám.

Xuống tóc nhưng không cạo râu

Một hôm, nhân ngày rằm, người ta dọn một mâm cơm và đơm sẵn 8 chén cơm. Họ hỏi Phật Thầy hôm nay chú ăn chay hay ăn mặn? Phật Thầy đáp hôm nay ăn chay rồi thong thả độ hết 3 chén, xong ông lấy thêm chén thứ 4 và nói: "Quan lớn muốn tôi độ cơm chay thì tôi phải độ cho hết". Họ hết sức ngạc nhiên vì 4 chén cơm còn lại bên dưới đều có mỡ.

Phật Thầy còn làm cho họ kinh ngạc hơn khi hỏi "quan lớn định nếu tôi ăn lộn cơm mặn thì trói tôi phải không". Họ đáp: "Chúng tôi đâu dám vô lễ". Phật Thầy liền với tay mở nắp quả lấy ra sợi dây và nói: "Đây, quan lớn để sẵn sợi dây này để trói tôi". Sau nhiều lần thử thách, Tổng đốc An Giang có tờ tấu về triều đình, nhìn nhận Phật Thầy là vị đại đức chơn tu. Sau đó triều đình hạ chiếu chuẩn phê tờ thượng tấu.

Nhưng trong lễ cung nghinh thánh chỉ lại xảy ra việc ngộ nghĩnh khác. Sau khi xuống tóc cho Phật Thầy xong, người ta định cạo râu thì ông ngăn lại, rằng trong chiếu chỉ dạy xuống tóc chớ đâu có dạy cạo râu. Mọi người chưng hửng nhưng đành chịu. (còn tiếp)

Nguồn: https://thanhnien.vn/that-son-huyen-bi-huyen-thoai-ve-phat-thay-tay-an-185251010231051829.htm