(VLO) Thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) ngày càng phổ biến từ siêu thị, cửa hàng tiện lợi đến các chợ, quán cóc vỉa hè. Nhanh chóng, minh bạch, tiện lợi- nhiều lợi ích, nhưng không phải ai cũng dễ dàng thay đổi thói quen dùng tiền mặt, đòi hỏi cả người mua, người bán cùng thích ứng để bắt kịp xu hướng tiêu dùng hiện đại.
 |
| Thanh toán không dùng tiền mặt hướng đến tiêu dùng văn minh, hiện đại. |
Mua bán không cần tiền mặt
Sáng sớm, anh Quốc Hưng (Phường 4, TP Vĩnh Long) ghé vào xe bán bánh mì quen. Không cần lục lọi ví tiền hay chờ thối tiền lẻ, anh rút điện thoại, quét mã QR, bấm chuyển khoản.
Tiếng “ting ting” quen thuộc vang lên từ điện thoại của cô chủ xe bánh mì. Không rời tay khỏi công việc, cô liếc nhìn màn hình rồi đáp gọn: “Qua rồi con trai!”. Anh Hưng nổ máy xe, tiếp tục hành trình mà không mất thêm thời gian chờ đợi.
Vừa mua ly trà sữa giải nhiệt, Thanh Hồng (xã Long Phước, huyện Long Hồ) quét mã QR thanh toán, được ứng dụng gợi ý nhập mã khuyến mãi. Một cú chạm, hóa đơn giảm được vài phần trăm, Hồng tiết kiệm thêm một khoản.
Chị Nguyễn Phương Uyên- nhân viên phụ trách marketing của cửa hàng trà sữa Rio (Phường 4, TP Vĩnh Long), cho hay: “Các bạn trẻ đặc biệt yêu thích hình thức thanh toán này, bởi có thể tận dụng thanh toán online để tích điểm đổi quà, săn ưu đãi, nhận voucher, hoàn tiền…
Nắm bắt xu hướng đó, ngày nay các trung tâm thương mại, siêu thị lớn, chợ, tiệm tạp hóa, trà sữa, mì cay, xe bánh mì, cà phê… đều phủ sóng mã QR. Nhờ vậy, việc thanh toán cũng diễn ra thuận tiện hơn, nâng cao trải nghiệm mua sắm cho khách hàng”.
Từ quán vỉa hè đến các cửa hàng kinh doanh, TTKDTM ngày càng phổ biến, giúp việc mua bán trở nên nhanh chóng, tiện lợi hơn. Không chỉ giúp người mua không phải bận tâm chuyện tiền lẻ, TTKDTM còn giúp người bán dễ dàng quản lý doanh thu, hạn chế rủi ro tiền giả, thất lạc.
Bên cạnh đó, lĩnh vực thương mại- dịch vụ, gồm vận tải, văn hóa, thể thao, du lịch, cũng đẩy mạnh giao dịch điện tử. Các ngân hàng thương mại mở rộng dịch vụ thanh toán số, phối hợp với trường học, bệnh viện triển khai TTKDTM an toàn. Những chuyển đổi này đang từng bước thay đổi thói quen tiêu dùng, góp phần thúc đẩy kinh tế số trong tỉnh.
Chợ “bắt sóng” công nghệ
Tại các chợ, nơi vốn gắn liền với tiền mặt và thói quen “tiền trao, hàng lấy”, việc ứng dụng TTKDTM vẫn cần nhiều nỗ lực để thích nghi. Không thể phủ nhận hình thức thanh toán này đã giúp giao dịch nhanh gọn, an toàn, mà còn mở ra cơ hội nâng cao trải nghiệm mua sắm, thu hút khách hàng trẻ, tăng tính cạnh tranh cho các chợ.
Anh Chung Ngọc Thanh- chủ quầy kinh doanh, sửa chữa điện thoại Táo Đại Thanh (chợ Vũng Liêm, TT Vũng Liêm), cho biết, so với 10 năm trước, TTKDTM đã trở nên quen thuộc hơn với người dân ở nông thôn, nhất là trong các giao dịch có giá trị cao.
Hiện khoảng 40% khách hàng của anh Thanh đã chấp nhận hình thức thanh toán này, chủ yếu ở độ tuổi 30-40. Dù người lớn tuổi cũng có thể thao tác, nhưng tỷ lệ sử dụng vẫn còn rất thấp.
Ra mắt từ tháng 12/2022, mô hình “Chợ 4.0-TTKDTM” đã thu hút nhiều tiểu thương chợ Vĩnh Long tham gia. Đến nay, có khoảng 240 tiểu thương, chiếm hơn 34%, đã trở thành điểm chấp nhận thanh toán của Viettel Money, đồng thời kết nối với 30 ngân hàng và ví điện tử, giúp giao dịch nhanh chóng, thuận tiện.
Chị Nguyễn Thị Thu Cúc- tiểu thương kinh doanh trái cây tại chợ Vĩnh Long, chia sẻ: “Để thuận tiện cho khách hàng, ngoài bảng mã QR lớn treo cố định tại quầy, chúng tôi còn in, dán mã QR cầm tay dễ thấy để khách tiện thanh toán. Hình thức thanh toán này rất tiện lợi cho cả người bán và người mua”.
Tuy nhiên, quá trình thích nghi với phương thức này cũng gặp không ít khó khăn. Ông Nguyễn Anh Tuấn- Phó Giám đốc HTX Chợ Vũng Liêm, cho biết, dù ban quản lý chợ tích cực vận động tiểu thương ứng dụng TTKDTM để nâng cao trải nghiệm mua sắm, nhưng số người sử dụng vẫn còn hạn chế, chỉ chiếm 15-20%, do nhiều người quan niệm “có tiền mặt trong túi sẽ yên tâm hơn”.
“Ngoài ra, đa số tiểu thương tại chợ đã lớn tuổi, không quen sử dụng công nghệ, thậm chí nhiều người chưa từng thao tác với ứng dụng ngân hàng, ví điện tử. Tâm lý e ngại lừa đảo cũng khiến họ dè chừng, chưa sẵn sàng thay đổi cách thức thanh toán truyền thống.
Điều này dẫn đến việc dù khách hàng có nhu cầu, nhưng tiểu thương chưa mạnh dạn triển khai, khiến tốc độ phổ cập TTKDTM tại chợ diễn ra chậm”- ông Tuấn nói.
Bà Phạm Thị Thúy- Phòng Hành chính Tổng hợp, Ban Quản lý chợ TP Vĩnh Long, cho biết: Trước đây, TTKDTM từng được triển khai tại ngành hàng ăn uống ở chợ điểm 1 (Phường 8, TP Vĩnh Long). Tuy nhiên, sau thời gian sử dụng, một số tiểu thương đã quay lại thanh toán tiền mặt do cảm thấy bất tiện với những giao dịch giá trị nhỏ.
Bên cạnh đó, đã xuất hiện trường hợp khách dùng mã QR giả, lợi dụng lúc người bán bận rộn để chiếm đoạt tiền, khiến nhiều tiểu thương lo ngại. Hiện tại, chỉ một số ít tiểu thương tự đăng ký với ngân hàng để tạo mã QR, thay vì tham gia theo diện triển khai chung.
Trong thời gian tới, ban quản lý chợ sẽ tìm giải pháp triển khai phù hợp để đảm bảo an toàn hơn cho cả người mua lẫn người bán.
TTKDTM đang dần được thích nghi với cả thuận lợi và thách thức. Đặc biệt, tại các chợ, dù nhiều tiểu thương đã chủ động tiếp cận công nghệ để nâng cao trải nghiệm mua bán, nhưng lo ngại về rủi ro lừa đảo vẫn là rào cản lớn.
Để phương thức này thực sự phổ biến, bên cạnh sự chủ động của người kinh doanh, cần có giải pháp đồng bộ từ các đơn vị quản lý, ngân hàng nhằm đảm bảo hạ tầng thanh toán an toàn, tiện lợi.
Từ đó bắt kịp xu hướng mua sắm hiện đại, góp phần giảm lượng tiền mặt trong lưu thông, đồng thời thúc đẩy quá trình chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, hướng đến tiêu dùng văn minh, hiện đại.
Lĩnh vực công nghệ chứng kiến nhiều sự kiện đáng chú ý, phản ánh sự phát triển không ngừng của ngành công nghệ trong thời gian gần đây.
| Tháng 12/2024, UBND tỉnh ban hành Đề án Chuyển đổi số năm 2025, định hướng đến 2030. Hiện toàn tỉnh có 70 website thương mại điện tử hỗ trợ đặt hàng, cùng với hệ thống siêu thị, trung tâm mua sắm, cơ sở phân phối hiện đại mở rộng thanh toán điện tử. Các dịch vụ thiết yếu như điện, nước, viễn thông, truyền hình trả tiền cũng đã chấp nhận TTKDTM. |
Bài, ảnh: THIỆN CHÍ
Nguồn: https://baovinhlong.vn/kinh-te/202502/thich-ung-voi-xu-huong-thanh-toan-khong-dung-tien-mat-3db75e7/
Bình luận (0)