Thu nhập 1,2 tỷ đồng/năm nay không còn là cao

Tại phiên thảo luận về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng dự thảo mới đã có nhiều điểm đổi mới đáng ghi nhận, tuy nhiên vẫn chưa phản ánh đúng chênh lệch thu nhập giữa các nhóm người lao động và chưa tạo động lực cho những người có trình độ, tay nghề cao.

"Thuế TNCN phải tạo động lực cho người lao động làm việc"

Đại biểu Đỗ Mạnh Hiến (đoàn Hải Phòng) cho rằng cách xác định ngưỡng thu nhập chịu thuế hiện nay đã lỗi thời so với tốc độ phát triển kinh tế – xã hội.

"Theo dự thảo, mức thu nhập 1,2 tỷ đồng/năm trở lên, tương đương 100 triệu đồng/tháng trở lên, đã bị coi là cao và phải chịu thuế suất cao nhất (35%). Cách tính như vậy là lạc hậu, không còn phản ánh đúng thực tế", ông nói.

Theo ông Hiến, trong nhiều ngành nghề, đặc biệt là khu vực tư nhân, mức thu nhập này không hề đồng nghĩa với sự giàu có, mà là kết quả của lao động cật lực và trình độ chuyên môn cao.

"Bác sĩ, kỹ sư, chuyên gia kỹ thuật cao phải làm việc với cường độ lớn, thời gian kéo dài, căng thẳng, nhưng lại bị đánh thuế 35%. Như vậy là chưa công bằng và trái với chủ trương khuyến khích, trọng dụng nguồn nhân lực chất lượng cao", ông phân tích.

Đại biểu cho rằng, biểu thuế lũy tiến 5 bậc như dự thảo là bất hợp lý và mâu thuẫn với các chính sách khác của Nhà nước về phát triển nhân lực.

"Nếu thu nhập như thế mà bị coi là cao thì chúng ta sẽ không khuyến khích được người giỏi. Xây dựng chính sách kiểu này thì khó đi vào cuộc sống", ông nói.

Theo ông Hiến, mức thu nhập chịu thuế suất cao nhất cần được nâng lên, còn thuế suất ở bậc cao nhất cần giảm xuống để phản ánh đúng thực tế và tạo động lực làm việc.

"Chúng ta đang sống trong nền kinh tế tăng trưởng nhanh, thu nhập của người dân đã thay đổi đáng kể, nhưng biểu thuế thì gần như không được cập nhật. Nếu không sửa, luật sẽ ngày càng xa rời thực tế", ông nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (đoàn Hải Phòng) cũng cho rằng mức thuế suất cao nhất hiện nay là 35%, thuộc nhóm cao trong khu vực ASEAN, có thể làm giảm sức hấp dẫn của nguồn nhân lực chất lượng cao và gây cảm giác thiếu công bằng giữa người làm công ăn lương và người có thu nhập từ đầu tư.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng chỉ ra rằng quy trình kê khai và nộp thuế hiện nay vẫn rườm rà, thiếu tính thực tế, gây khó khăn cho người dân.

"Đây là chính sách liên quan trực tiếp đến nhân dân, nên thủ tục phải thật đơn giản, dễ hiểu và dễ thực hiện", ông đề nghị.

Cần phân hạng thu nhập để tính thuế công bằng

Đại biểu Phan Đức Hiếu (đoàn Hưng Yên) cho rằng quy định về biểu thuế thu nhập cá nhân hiện nay chưa thực sự hợp lý, cần được điều chỉnh để bảo đảm công bằng giữa các nhóm thu nhập.

Ông nói, nếu đối chiếu với kinh nghiệm quốc tế, có thể thấy nhiều quốc gia không áp dụng phương pháp tính thuế "đồng hạng" như Việt Nam đang làm.

"Hiện nay, biểu thuế của ta quy định cùng một cách tính cho mọi người, bất kể thu nhập là 120 triệu đồng/năm hay 3 tỷ đồng/năm, đều nằm trong cùng hệ thống bậc thuế và tỷ lệ tính như nhau. Cách tiếp cận này là chưa hợp lý", ông nêu.

Theo đại biểu, kinh nghiệm của các nước cho thấy họ thường phân hạng thu nhập rõ ràng, xác định các bậc tiến thuế khác nhau để bảo đảm tính công bằng. Ở đó, phần thu nhập cơ bản thường được miễn thuế hoặc áp mức rất thấp; chỉ phần thu nhập vượt trên ngưỡng đó mới bị đánh thuế, và thuế suất tăng dần theo từng mức thu nhập cao hơn.

Ông nêu ví dụ, ở nhiều quốc gia, người có thu nhập thấp, ví dụ tương đương khoảng 120 triệu đồng/năm, được miễn thuế hoàn toàn, coi như mức khởi điểm chịu thuế bằng 0%. Khi thu nhập tăng lên, phần vượt ngưỡng đó mới bắt đầu bị đánh thuế, và mỗi đoạn thu nhập lại chịu một mức thuế suất khác nhau.

"Ví dụ, phần thu nhập vượt trên 120 triệu đồng sẽ chịu mức thuế thấp, phần tiếp theo cao hơn có thể tăng dần lên 10%, 15% hay 20%, tùy theo mức thu nhập. Cách tính này bảo đảm người có thu nhập cao hơn đóng góp nhiều hơn, còn người có thu nhập thấp thì không bị thiệt.

Như vậy, cùng một người có thu nhập trung bình vẫn được bảo vệ, trong khi người thu nhập cao hơn sẽ đóng góp nhiều hơn. Đây là cách tính lũy tiến theo từng phân đoạn thu nhập, phổ biến ở nhiều quốc gia, nhằm phản ánh đúng khả năng đóng góp của từng nhóm người", ông nói.

Đại biểu cho rằng, nếu tiếp tục duy trì biểu thuế như hiện nay – tức là mọi cá nhân, từ người công nhân bình thường đến người có thu nhập hàng tỷ đồng, đều bị xếp vào cùng một hệ thống bậc thuế – thì sẽ tạo ra sự thiếu công bằng rõ rệt.

"Người lao động phổ thông có thể bị áp dụng cùng mức phần trăm thuế như một người có thu nhập hàng tỷ đồng, trong khi khả năng chi trả của họ hoàn toàn khác nhau", ông nói.

Từ thực tế đó, ông đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, thiết kế lại biểu thuế thu nhập cá nhân theo hướng phân hạng rõ ràng, tiến dần theo thu nhập, để chính sách thuế thực sự trở thành công cụ điều tiết hợp lý và khuyến khích phát triển.

Nguồn: https://dantri.com.vn/lao-dong-viec-lam/thu-nhap-12-ty-dongnam-nay-khong-con-la-cao-20251105222725713.htm