Thúc đẩy xây dựng cửa khẩu thông minh Móng Cái - Đông Hưng

Cửa khẩu quốc tế Móng Cái là cửa ngõ giao thương quan trọng giữa Việt Nam và Trung Quốc. Không chỉ là điểm trung chuyển du khách, đây còn là nơi tập trung lưu lượng hàng hóa XNK rất lớn.

Chính vì vậy, việc triển khai xây dựng thành cửa khẩu thông minh, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để nâng cao hiệu quả quản lý, thúc đẩy thương mại và đảm bảo an ninh biên giới đang được các cấp, các ngành tập trung đẩy mạnh. 

Việc xây dựng cửa khẩu thông minh Móng Cái - Đông Hưng là nội dung trọng tâm trong Thỏa thuận khung hợp tác thí điểm giữa Tỉnh ủy Quảng Ninh và Khu ủy Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc) ký kết ngày 12/4/2025 nhân chuyến thăm cấp Nhà nước của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Việt Nam.

Theo đó, 2 bên thống nhất phối hợp đồng bộ trong quy hoạch, xây dựng và vận hành cửa khẩu thông minh với 2 luồng riêng biệt: Luồng khách du lịch tại khu vực cầu Bắc Luân I và luồng vận tải hàng hóa tại cầu Bắc Luân II. Dự án này hứa hẹn nâng cao toàn diện hiệu quả và hiệu suất thông quan, giảm thiểu tình trạng ùn tắc, nâng tầm hoạt động biên mậu của 2 nước. Đổi mới toàn diện cả về hạ tầng và công nghệ cửa khẩu thông minh được định hình theo mô hình tiên tiến, kết hợp giữa cơ sở hạ tầng hiện đại và nền tảng công nghệ số.

Bộ đội Biên phòng làm thủ tục XNC cho các lái xe tại Lối thông quan cầu Bắc Luân II, Cửa khẩu Quốc tế Móng Cái, phường Móng Cái 1.

Khác với cách vận hành truyền thống, cửa khẩu thông minh được tích hợp nền tảng công nghệ số hiện đại: AI, dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT), nhận diện sinh trắc học, hệ thống camera giám sát thông minh và nền tảng quản lý số hóa liên thông đa ngành. AI không chỉ tự động hóa toàn bộ quy trình kiểm soát người, phương tiện và hàng hóa, mà còn cho phép dự báo rủi ro, nhận diện gian lận và phát hiện hành vi bất thường ngay trong thời gian thực giúp thủ tục biên giới được rút ngắn đáng kể.

Thực tế, trong thời gian qua Cửa khẩu quốc tế Móng Cái đã được trang bị các hệ thống công nghệ hiện đại như: Quản lý và kiểm soát hàng hóa tự động; đọc mã vạch và mã QR; camera giám sát và nhận dạng khuôn mặt; quản lý và kiểm soát phương tiện tự động... Những hệ thống này đã giúp tăng cường hiệu quả quản lý và kiểm soát tại cửa khẩu, giảm thiểu thời gian và chi phí cho các hoạt động giao thương. Cửa khẩu quốc tế Móng Cái cũng đã được kết nối với hệ thống cửa khẩu thông minh của TP Đông Hưng (Trung Quốc), giúp tăng cường hợp tác và giao thương giữa hai nước.

Đồng thời, tăng cường đảm bảo an ninh, an toàn, phát hiện, ngăn chặn các hành vi bất hợp pháp, kiểm tra và quản lý phương tiện một cách nhanh chóng, chính xác. Cùng với đó, tại các cửa khẩu cũng đã có nhiều đổi mới trong công tác quản lý, vận hành. Trong 9 tháng năm 2025, đã có 5.629.603 lượt người XNC qua Cửa khẩu quốc tế Móng Cái.

Xuất nhập khẩu hàng hoá lối thông quan cầu Bắc Luân II.

Tại khu vực cầu Bắc Luân II, Công ty CP XNK quốc tế Tân Đại Dương (Móng Cái, Việt Nam) và Tập đoàn Kiểm nghiệm Trung Quốc - Công ty TNHH Quảng Tây chi nhánh Đông Hưng (Trung Quốc) đã hợp tác đưa phòng thí nghiệm nông sản và thực phẩm (CCIC) tại bãi kiểm hóa vào hoạt động. Phòng thí nghiệm không chỉ giúp hàng hóa nông, lâm, thủy sản Việt Nam dễ dàng xuất khẩu sang Trung Quốc, mà còn góp phần nâng cao uy tín hàng hóa Việt Nam, giảm tỷ lệ bị từ chối do không đạt chuẩn. Hay như Hải quan Cửa khẩu quốc tế Móng Cái (Chi cục Hải quan khu vực VIII) đã ứng dụng AI hỗ trợ doanh nghiệp XNK bằng việc sử dụng Chatbot GPT hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thông tin thủ tục hải quan.

Trình bày Báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2025-2030, đồng chí Trịnh Thị Minh Thanh, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, đã nhấn mạnh phát triển cửa khẩu thông minh tại Móng Cái là một trong những khâu đột phá quan trọng. Đây sẽ là cơ sở chính trị vững chắc để đẩy nhanh quá trình triển khai mô hình cửa khẩu thông minh, góp phần thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động XNC, XNK hàng hoá giữa 2 nước Việt Nam - Trung Quốc trong thời gian tới.

Cửa khẩu thông minh Móng Cái - Đông Hưng là bước đi chiến lược trong hiện đại hóa quản lý biên giới, đồng thời thể hiện sự nỗ lực chung trong việc tạo ra một môi trường giao thương hiệu quả, an toàn và bền vững.

Thái Cảnh

Nguồn: https://baoquangninh.vn/thuc-day-xay-dung-cua-khau-thong-minh-mong-cai-dong-hung-3381207.html