Tiếp sức ngành gốm bằng công nghệ mới

“Thủ phủ gốm đỏ”- làng gạch gốm đỏ của tỉnh đang dần hồi sinh nhờ những chính sách hỗ trợ thiết thực từ Đề án “Nâng cao chuỗi giá trị ngành gốm đỏ giai đoạn 2021-2025”. Khi máy móc, thiết bị hiện đại được đưa vào sử dụng, cơ sở sản xuất không chỉ giữ được tinh hoa nghề cha ông, mà còn mở ra hướng phát triển bền vững, thân thiện môi trường.

“Thủ phủ gốm đỏ”- làng gạch gốm đỏ của tỉnh đang dần hồi sinh nhờ những chính sách hỗ trợ thiết thực từ Đề án “Nâng cao chuỗi giá trị ngành gốm đỏ giai đoạn 2021-2025”. Khi máy móc, thiết bị hiện đại được đưa vào sử dụng, cơ sở sản xuất không chỉ giữ được tinh hoa nghề cha ông, mà còn mở ra hướng phát triển bền vững, thân thiện môi trường.

Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại nghiệm thu máy móc tại Công ty TNHH Sáu Mừng.

Giữ nghề bằng cách làm mới

Ngành gốm đất nung ở Vĩnh Long hình thành từ năm 1983 và phát triển rực rỡ trong thập niên 1997-2007, khi sản phẩm “Gốm đỏ Vĩnh Long” được xuất khẩu sang nhiều quốc gia châu Âu, Mỹ, Úc, Nhật… Tuy nhiên, khi quá trình công nghiệp hóa lan rộng, làng gốm truyền thống gặp nhiều khó khăn, sản xuất thủ công tốn sức, năng suất thấp, chi phí cao, trong khi thị trường đòi hỏi sản phẩm tinh xảo, đồng đều và thân thiện với môi trường.

Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại (Sở Công Thương) đã triển khai hàng loạt đề án hỗ trợ ứng dụng máy móc, thiết bị tiên tiến vào sản xuất. Đây là hoạt động trong khuôn khổ Đề án “Nâng cao chuỗi giá trị ngành gốm đỏ giai đoạn 2021-2025”. Tính đến nay, tỉnh đã và đang hỗ trợ 23 cơ sở gốm với kinh phí 2,762 tỷ đồng. Riêng năm 2025, 10 cơ sở, doanh nghiệp (DN) được hỗ trợ 1,27 tỷ đồng, tập trung cho đầu tư máy móc, thiết bị và đào tạo nâng cao kỹ thuật sản xuất.

Điển hình là 2 mô hình tại DN Tư nhân Phong Vân (phường Thanh Đức) và Công ty TNHH Sáu Mừng (xã Cái Nhum) vừa được Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại hỗ trợ. Tại cơ sở Phong Vân, việc đầu tư máy trộn đất và máy xoay chậu lớn với tổng kinh phí 270 triệu đồng. Trong đó 127 triệu đồng từ nguồn khuyến công, đã mang lại bước ngoặt rõ rệt, nâng cao chuỗi giá trị ngành gốm đỏ. “Trước kia trộn đất thủ công rất tốn công mà năng suất thấp, nay có máy thì sản phẩm đều, năng suất tăng gấp đôi, thậm chí gấp ba. Máy móc không chỉ giúp tăng năng suất, giảm chi phí mà còn hạn chế hàng lỗi, tiết kiệm nhiên liệu, bảo vệ môi trường”- bà Hồ Thị Liêm, chủ cơ sở nói.

Công ty TNHH Sáu Mừng đầu tư máy nén khí trị giá 60 triệu đồng, được hỗ trợ 28 triệu đồng từ nguồn khuyến công. Bà Huỳnh Kim Thủy- Giám đốc công ty, cho biết, máy nén khí giúp tạo hình, phun bùn, làm sạch sản phẩm nhanh hơn 30%, sản phẩm mịn, sáng, đồng đều hơn. Điều đáng quý, theo bà Kim Thủy, việc được hỗ trợ giúp “khuyến khích thay đổi tư duy sản xuất, từ thủ công sang bán tự động, hướng đến mô hình xanh, tiết kiệm và bền vững...”

Giữ vững bản sắc gốm đỏ

Theo ông Nguyễn Văn Đông Phương- Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại, việc hỗ trợ DN đầu tư thiết bị mới đã mang lại “hiệu quả kép” về kinh tế và xã hội, giúp nâng cao năng suất, chất lượng, tiết kiệm năng lượng, giảm chi phí sản xuất và cải thiện điều kiện làm việc của người lao động. Quan trọng hơn, đó là chất xúc tác giúp DN mạnh dạn đổi mới, từng bước tiếp cận công nghệ tiên tiến mà vẫn giữ được bản sắc văn hóa nghề gốm.

Thành công của hai mô hình ở Phong Vân và Sáu Mừng đang trở thành động lực để nhiều cơ sở gốm khác trong khu vực mạnh dạn đầu tư máy móc, cải tiến quy trình sản xuất. Bà Liêm chia sẻ thêm, sản phẩm của cơ sở chủ yếu xuất khẩu các nước châu Âu, Mỹ, Úc, Nhật… Nhờ đầu tư máy móc, thiết bị đã góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, cơ sở mạnh dạn mở rộng sản xuất hơn trước nhiều…

Ông Trần Quốc Tuấn- Giám đốc Sở Công Thương, khẳng định, đề án không chỉ giúp ngành gốm địa phương phục hồi sau giai đoạn khó khăn, mà còn góp phần tái định vị thương hiệu “Gốm đỏ Vĩnh Long” trên bản đồ xuất khẩu.

“Từ những hỗ trợ thiết thực ấy, ngọn lửa nghề gốm đỏ Vĩnh Long vẫn được nuôi dưỡng, sáng mãi trong từng sản phẩm mang đậm hồn đất, hồn người vùng sông nước Cửu Long. Những bàn tay người thợ Vĩnh Long đang ngày càng tự tin khi bước vào kỷ nguyên mới- nơi truyền thống và công nghệ hòa quyện, tạo nên sắc đỏ bền vững cho thương hiệu gốm đỏ Vĩnh Long”- ông Tuấn chia sẻ.

Bài, ảnh: KHÁNH DUY

Nguồn: https://baovinhlong.com.vn/kinh-te/202511/tiep-suc-nganh-gom-bang-cong-nghe-moi-51713e8/