Tìm giải pháp cấp bách ứng phó với ô nhiễm không khí trong 6 tháng tới

(Chinhphu.vn) - Trong vòng 6 tháng tới, mức độ ô nhiễm không khí gia tăng bởi đây là giai đoạn cao điểm triển khai các công trình. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã xây dựng kế hoạch thực hiện một số nhiệm vụ cấp bách trong giai đoạn từ cuối năm 2025 đến năm 2026 (trong đó tập trung vào các thời điểm ghi nhận ô nhiễm từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau) nhằm khắc phục tình trạng ô nhiễm không khí khu vực TP. Hà Nội.

Giai đoạn cao điểm ô nhiễm không khí ở TP. Hà Nội và các tỉnh phía bắc thường diễn ra từ tháng 10 năm trước đến tháng 4 năm sau.

Ngày 14/11, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) làm việc với các bộ: Công an, Xây dựng, Y tế và Sở NN&MT Hà Nội về kế hoạch phối hợp triển khai thực hiện các biện pháp cấp bách xử lý ô nhiễm môi trường không khí.

Giai đoạn cao điểm ô nhiễm không khí ở TP. Hà Nội và các tỉnh phía bắc thường diễn ra từ tháng 10 năm trước đến tháng 4 năm sau. Năm nay, do tác động của mưa bão nên mùa ô nhiễm bắt đầu muộn hơn.

Theo Cục trưởng Cục Môi trường Hoàng Văn Thức, trong vòng 6 tháng tới, mức độ ô nhiễm không khí gia tăng bởi đây là giai đoạn cao điểm triển khai các công trình, dự án trọng điểm quốc gia, xây dựng các công trình dân dụng, kéo theo việc vận chuyển vật liệu, đổ thải, tăng lượng phương tiện tham gia giao thông… kết hợp nghịch nhiệt, khiến vấn đề ô nhiễm trở nên nan giải.

Để khắc phục tình trạng ô nhiễm không khí, Bộ NN&MT đã cùng các bộ, ngành, địa phương (đặc biệt là TP. Hà Nội và TPHCM) xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Đối với Hà Nội, các giải pháp giảm ô nhiễm không khí đang được triển khai quyết liệt. Phó Trưởng phòng Quản lý môi trường, Sở NN&MT Hà Nội Lưu Thanh Chi cho biết: "Để kiểm soát các nguồn thải từ giao thông, Sở NN&MT đang trình HĐND TP. Hà Nội những cơ chế chính sách về chuyển đổi phương tiện giao thông từ nhiên liệu hóa thạch sang phương tiện thân thiện với môi trường".

Thành phố cũng lập đề án xây dựng vùng phát thải thấp, thực hiện từ ngày 1/7/2026. Tuy nhiên, Hà Nội đang gặp nhiều khó khăn về hạ tầng kết nối giao thông để phù hợp với việc chuyển đổi phương tiện của người dân.

Đối với các nguồn đốt mở, điểm tích cực nhất của Hà Nội làm được cho đến nay là việc vận động người dân không sử dụng bếp than đạt đến 99%, việc hạn chế đốt rơm rạ đạt được trên 80%. Bất cập tồn đọng là vẫn còn tình trạng đốt rơm rạ sau thu hoạch và đốt rác thải tự phát ở khu vực ngoại thành.

Về xử lý bụi ở các công trình xây dựng, Sở NN&MT có kiểm tra nhưng không phủ hết, trong khi cam kết của doanh nghiệp thực hiện trong Báo cáo Đánh giá giá tác động môi trường (ĐTM) còn yếu.

Cần phối hợp liên ngành, liên vùng để ứng phó với ô nhiễm không khí

Để tăng cường sự chỉ đạo, thực hiện, phối hợp liên ngành, liên tỉnh trong thực thi các hành động ứng phó với ô nhiễm không khí, Bộ NN&MT đã dự thảo Đề án thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về khắc phục ô nhiễm (tập trung giải quyết ô nhiễm mang tính liên ngành, liên vùng cho Vùng Thủ đô), đang xin ý kiến các bộ, ngành, địa phương.

Bộ cũng đã hình thành mạng lưới kết nối và chia sẻ thông tin, hàng tuần tổng hợp các nội dung, hoạt động (từ các bộ, ngành, địa phương) để báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời, xây dựng kế hoạch thực hiện một số nhiệm vụ cấp bách trong giai đoạn từ cuối năm 2025–2026 (trong đó tập trung vào các thời điểm ghi nhận ô nhiễm từ tháng 11 năm trước đến tháng 4 năm sau) nhằm khắc phục tình trạng ô nhiễm không khí khu vực TP. Hà Nội.

Nhấn mạnh giải quyết ô nhiễm không khí có tính liên ngành, liên vùng, tại cuộc họp, các bộ, ngành đã chủ động đề xuất giải pháp vừa có tính cấp bách, vừa lâu dài cho vấn đề này.

Về phía Bộ Công an, theo Đại tá Trần Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm về môi trường (C05), Bộ đang trình Pháp lệnh sửa đổi về công an xã, trong đó chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của công an cấp xã sẽ tương đương như công an cấp huyện trước đây. Do vậy, thời gian tới, công an xã sẽ có cơ sở vào cuộc phát hiện, đấu tranh, xử lý các hành vi vi phạm, gây ô nhiễm môi trường.

Bộ Xây dựng đề nghị Chính phủ cần giao cho UBND cấp tỉnh, từ UBND tỉnh chỉ đạo các Sở cùng xây dựng quy chế quản lý, giám sát các công trình xây dựng gây ô nhiễm bụi; đồng thời có cơ chế thúc đẩy xã hội hóa về kiểm định khí thải trong giao thông.

Bộ Y tế cũng đang tính toán ảnh hưởng của bệnh tật do ô nhiễm không khí (mô hình đang thực hiện ở Bệnh viện Nhi Trung ương), từ đó có khuyến cáo cho sức khỏe người dân.

Về phía Bộ NN&MT, ngoài các kế hoạch của Cục Môi trường, các đơn vị khác cũng đang tích cực triển khai nhiều hoạt động thiết thực như dùng thiết bị viễn thám để theo dõi chất lượng không khí các vùng, tích hợp quan trắc môi trường vào các trạm khí tượng thủy văn, lập đề án chế biến rơm rạ thành than sinh học… 

Thu Cúc

Nguồn: https://baochinhphu.vn/tim-giai-phap-cap-bach-ung-pho-voi-o-nhiem-khong-khi-trong-6-thang-toi-102251114164750423.htm