Trà đá

Ở Việt Nam có rất nhiều loại trà. Từ những vùng đất nổi tiếng như: Thái Nguyên, Bảo Lộc, Mộc Châu…, đến những miền quê xa xôi, nơi nào cũng có hương vị riêng của lá trà xanh. Trà có thể là thức uống tao nhã trong những buổi đàm đạo, là tri kỷ của người nghệ sĩ, hay là chén trà nóng đượm tình quê mỗi sáng. Thế nhưng, trong muôn vàn thứ trà ấy, tôi vẫn thấy trà đá là một thứ gì đó rất riêng, rất Việt Nam, rất dân dã và thân thuộc.

Mới đây, khi được tham dự Lễ hội Trà tại Thành phố Hồ Chí Minh, giữa bao thương hiệu trà nổi tiếng, từ những loại hảo hạng của Nhật Bản, Trung Quốc… đến những dòng trà tẩm hoa hiện đại, tôi chợt nghĩ: hình như trên thế giới có vô vàn loại trà, nhưng chưa ở đâu người ta có trà đá như ở Việt Nam. Không phải vì đó là loại trà đặc biệt hay cầu kỳ gì, mà vì trong ly trà đá ấy có cả thói quen, khí hậu, nếp sống và tâm hồn người Việt.

Trà đá vốn sinh ra từ những điều bình thường nhất. Có lẽ do khí hậu nhiệt đới, nắng nóng quanh năm nên người Việt đã nghĩ ra cách làm mát ly trà bằng vài viên đá lạnh. Chỉ thế thôi mà trở thành một thức uống quốc dân. Một bình trà xanh loãng, để nguội, cho thêm chút đá, ấy thế mà ngon lành, dễ chịu vô cùng. Uống vào buổi trưa nắng, cái mát lạnh lan từ cổ họng xuống tận lồng ngực, khiến ta tỉnh táo và sảng khoái. Không đậm đà như trà Thái, không cầu kỳ như trà đạo Nhật, ly trà đá Việt Nam giản đơn mà chân chất, đúng như con người Việt vậy.

Ở các quán ăn ven đường, ly trà đá gần như là thứ không thể thiếu. Ăn bát phở, tô cơm tấm, dĩa bún thịt nướng… người ta thường kèm theo ly trà đá. Uống để trôi miếng, để đỡ ngấy, để hạ nhiệt trong cái oi nồng của thành phố. Ở nông thôn, sau buổi làm đồng, mọi người tìm đến chén trà xanh hoặc ly trà đá để xua tan mệt mỏi. Với người lái xe đường dài, ly trà đá nơi quán nhỏ ven quốc lộ vừa để giải khát vừa để tỉnh táo cho chặng đường tiếp theo…

Thú vị là, trà đá thường… miễn phí. Nhiều quán ăn bình dân ở Việt Nam vẫn có thói quen mời khách ly trà đá không tính tiền. Cái “miễn phí” ấy tuy nhỏ nhưng lại chan chứa tình người. Nó thể hiện sự hiếu khách, sự tử tế trong lối sống: mời nhau một ly nước mát để xua đi cái nóng, xóa nhòa khoảng cách. Có khi chỉ cần một ly trà đá cũng đủ khơi chuyện, gắn kết những người xa lạ.

Uống trà đá không cần nghi thức, không cần chén sứ hay ấm đất, không cần không gian tĩnh tại. Một ly nhựa, một ly thủy tinh, thậm chí chiếc ly inox bạc màu cũng được. Quan trọng là cái khoảnh khắc ngồi lại, giữa dòng đời vội vã, nhấp ngụm trà mát lạnh và thở ra một hơi dài. Trong cái giản đơn ấy lại ẩn chứa một triết lý sống nhẹ nhàng: tìm niềm vui trong những điều nhỏ bé nhất. Và ở đó, ta không chỉ tìm thấy hương vị mát lành mà còn cả ký ức, tình người và bản sắc văn hóa.

Hoàng Long

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/dong-nai-cuoi-tuan/202510/tra-da-6041b96/