Tranh giấy dừa độc đáo từ tàu dừa bị chặt bỏ ở Đà Nẵng

Khám phá nghệ thuật tranh giấy dừa độc đáo từ tàu dừa bị chặt bỏ tại Đà Nẵng. Họa sĩ Lê Thanh Hà biến những vật liệu phế thải thành tác phẩm nghệ thuật, giúp giảm thiểu rác thải môi trường và mang lại sinh kế cho người dân.

Họa sĩ Lê Thanh Hà sáng tạo những bức tranh độc đáo từ giấy dừa - Ảnh: PHAN NGUYÊN

Dưới chân bán đảo Sơn Trà (Đà Nẵng), căn xưởng nhỏ của họa sĩ Lê Thanh Hà (47 tuổi) là nơi những tàu dừa "lột xác" thành các bức tranh giấy dừa độc đáo. 

Tranh giấy dừa độc đáo từ nguồn nguyên liệu phong phú

Anh Hà là một trong những người tiên phong sáng tạo ra dòng tranh nghệ thuật giấy dừa và là người đầu tiên thực hiện với chất liệu tàu dừa ta.

Tốt nghiệp trường đại học Nghệ thuật (Đại học Huế) năm 2002, đến năm 2015, anh Hà cùng bạn của mình tìm tòi làm tranh giấy dừa từ cây dừa nước ở Hội An.

Trong những lần chạy dọc đường biển Hội An ra Đà Nẵng, anh Hà nhìn thấy những tàu dừa ta trồng ven biển bị chặt bỏ vào mùa mưa bão. Anh chợt nghĩ dừa nước làm tranh được, vậy có thể làm tranh từ dừa ta trồng trên cạn.

"Làm từ dừa ta sẽ có nguồn nguyên liệu vô tận khi tàu dừa liên tục bị cắt bỏ vào mùa bão. Mặt khác giúp giải quyết được nguồn rác thải ra môi trường", anh Hà kể và cho biết anh bắt tay thử nghiệm với dừa ta từ cuối năm 2018.

Anh Hà cho hay tàu dừa sau khi gom về, bỏ hết lá. Phần cuống được cắt thành từng khúc, bỏ vỏ xanh rồi đem phần ruột nấu với vôi trong 24 giờ.

Trải qua các bước xay thô rồi xay tinh, bột dừa được mang ủ lên men trong khoảng nửa tháng để có màu trắng ngà tự nhiên. Trong suốt quá trình này cần liên tục thay nước ủ.

"Những ngày đầu còn ế khách, tôi để bột dừa ủ lâu mà không dùng đến. Nhờ vậy tôi phát hiện quá trình ủ lâu giúp bột dừa tự lên men và trắng tự nhiên mà không cần dùng hóa chất, tránh tác hại lên môi trường", anh Hà nhớ lại.

Bột dừa đạt chuẩn sau khi ủ được giàn phẳng trên khung lụa. Anh Hà vẽ tay các họa tiết trong tranh, sau đó vẽ lại trên máy rồi in decal dán lên khuôn để tạo thành khuôn in hoàn chỉnh.

Tiếp đến anh sử dụng vòi nước với áp lực mạnh đóng vai trò như con dao khắc, tạo thành các lớp dày mỏng như phù điêu trên mặt giấy ướt.

Gắp bột dừa đắp tạo thành các lớp dày mỏng như phù điêu trên mặt giấy ướt - Ảnh: PHAN NGUYÊN

Người nghệ sĩ làm tranh giấy dừa độc đáo kết hợp từ nhiều cách làm giấy

Anh Hà kể thêm, quá trình hoàn thiện dòng tranh giấy dừa, anh đã có những ngày ra tận tỉnh Hòa Bình, gặp gỡ bà con người dân tộc H'Mông để tìm hiểu kỹ thuật làm giấy giang truyền thống của họ. Cùng với đó, anh miệt mài nghiên cứu nghệ thuật giấy Washi của người Nhật để kết hợp tạo nên đặc trưng riêng cho dòng tranh giấy dừa của mình.

Đặc biệt, anh Hà cho biết anh không ngại "truyền nghề" cho người nào có đam mê nghệ thuật tranh giấy dừa. Hiện học trò của anh đã phát triển dòng tranh này tại Bến Tre.

Một tranh giấy dừa mất khoảng 7 - 10 ngày để hoàn thiện, có giá bán từ vài triệu đồng - Ảnh: PHAN NGUYÊN

Đa số anh Hà làm tranh về chủ đề Phật giáo bởi anh thấm nhuận quan điểm cây dừa là loài cây từ bi và độ lượng khi cho cơm ngon trái ngọt - Ảnh: TH

Nhiều chân dung danh nhân được anh Hà chế tác - Ảnh: TH

Bức tranh giấy dừa voọc chà vá chân nâu là nữ hoàng linh trưởng của bán đảo Sơn Trà - Ảnh: TH

Tranh giấy dừa được triển lãm thu hút người dân và du khách - Ảnh: TH

Công đoạn dùng dao tỉa các chi tiết thừa để tạo hình hoàn chỉnh - Ảnh: PHAN NGUYÊN

Tranh giấy dừa mã đáo thành công - Ảnh: TH

Du khách nước ngoài thích thu tìm hiểu dòng tranh giấy dừa độc đáo - Ảnh: TH

Nghề làm tranh giấy dừa cũng mang thêm sinh kế cho một số ngư dân ven biển Thọ Quang (Sơn Trà, Đà Nẵng). Vào mùa mưa bão không thể đi biển, họ làm công việc loại bỏ lá, gọt vỏ và nấu cọng dừa cho anh Hà. Bà con cũng biết thêm nghề chế tạo nguyên liệu giấy dừa từ đó - Ảnh: TH

Nguồn: https://tuoitre.vn/tranh-giay-dua-doc-dao-tu-tau-dua-bi-chat-bo-o-da-nang-20250312150258279.htm