Từ Tuyên ngôn độc lập đến Kỷ nguyên dân tộc vươn mình

Chiều 2.9.1945, khát vọng độc lập, tự do của nhân dân Việt Nam được Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu cao tại quảng trường Ba Đình (Hà Nội). Câu cuối cùng trong bản Tuyên ngôn độc lập lịch sử khẳng định: "Toàn thể dân Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mệnh và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy".

Tinh thần độc lập, tự do trường tồn

Cho đến tháng 8.1945, mục tiêu đấu tranh trên hết và trước hết của nhân dân Việt Nam là giành lại Độc lập dân tộc, thoát khỏi ách áp bức của chủ nghĩa thực dân. Đoạn tuyệt với quá khứ nô lệ, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định quyết tâm của nhân dân xây dựng chế độ xã hội mới: "Dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để gây nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỷ mà lập nên chế độ Dân chủ Cộng hòa" ¹ . Chính quyền cách mạng đã là của nhân dân, ngay lập tức đặt ra và giải quyết nhiệm vụ rất nặng nề là phát triển kinh tế và văn hóa, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân, thúc đẩy sự phát triển của xã hội. Thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám khẳng định mạnh mẽ những giá trị dân tộc và dân chủ và "Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thực đã thành một nước tự do và độc lập. Toàn thể dân Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mệnh và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy" ² .

Chân lý Không có gì quý hơn độc lập tự do mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đề ra đã truyền lửa khát vọng cho người Việt Nam (Trong ảnh: Lễ tổng duyệt sự kiện A80)

Ảnh: Đậu Tiến Đạt

Hơn một năm sau, với ý chí đó, toàn dân Việt Nam đứng lên Toàn quốc kháng chiến "Thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ", bảo vệ nền độc lập dân tộc thiêng liêng của mình bằng sức mạnh của truyền thống chống ngoại xâm bất khuất kiên cường, bằng sức mạnh của khối đại đoàn kết, bằng niềm tin vững chắc ở thắng lợi cuối cùng. Ý chí đó được phát triển và được Chủ tịch Hồ Chí Minh đúc kết thành chân lý Không có gì quý hơn độc lập tự do khi bom đạn Mỹ rơi trên cả hai miền Nam, Bắc. Chân lý đó đã đi cùng dân tộc Việt Nam qua những năm tháng khốc liệt của các cuộc kháng chiến chống xâm lược, làm nên những chiến công hiển hách, những thắng lợi vẻ vang của nhân dân Việt Nam trong thế kỷ 20. Cuộc kháng chiến trường kỳ và anh dũng đã kết thúc trong xu thế tất yếu của lịch sử - xu thế thống nhất, hòa bình.

Khát vọng hùng cường luôn cháy mạnh mẽ

Một sử gia đã nói (đại ý): Truyền lại một ký ức và làm sống lại một bản sắc không phải chỉ là để lại một di sản mà còn là vạch ra một cách sống. Việc làm sống lại lịch sử hào hùng còn/sẽ khơi dậy ý thức về quá khứ cho thế hệ sau, chuyển thành/vào những điều hiện hữu trong hiện tại, đặt cơ sở cho sự phát triển tương lai. Cách mạng Tháng Tám là sự kiện trọng đại trong lịch sử dân tộc và là sự kiện xứng đáng để truyền lại lẽ sống cho đời sau đúng với ý nghĩa như vậy. Thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám đã mở ra cuộc trung hưng mới cho dân tộc Việt Nam. Nền độc lập của "nước Việt Nam mới" bắt đầu được xây dựng từ Ngày Độc lập là nền độc lập hoàn toàn, độc lập thật sự - trong đó độc lập dân tộc gắn liền với tự do, hạnh phúc của nhân dân.

Thắng lợi của cuộc cách mạng này cũng mở ra tiền đồ và tương lai tươi sáng, gây niềm tin và hy vọng, động viên, tiếp sức cho tinh thần dân tộc vươn lên. Tuy có thời gian gián đoạn vì chiến tranh, nhưng cuộc xây dựng đổi thay ở Việt Nam đã chính thức bắt đầu sau Ngày Độc lập 2.9.1945. Sau khi hoàn thành cuộc đấu tranh giành và giữ độc lập dân tộc kiên cường và hào hùng trong suốt 30 năm giữa thế kỷ 20, nhân dân Việt Nam tiếp tục xây dựng đất nước phát triển, tiến lên cường thịnh.

Công cuộc Đổi mới được Đảng khởi xướng và lãnh đạo từ những thập niên cuối của thế kỷ 20 cũng chính là sự khẳng định những bài học và giá trị lịch sử sâu sắc của cuộc Cách mạng Tháng Tám. Độc lập, tự chủ dân tộc là nền tảng cơ bản, là điều kiện tiên quyết để đánh thức và phát huy các tiềm năng địa chính trị, địa kinh tế, phát huy, phát triển các giá trị di sản văn hóa, cảnh quan và tài nguyên thiên nhiên Việt Nam, bản sắc văn hóa và con người Việt Nam, phấn đấu vì một nước Việt Nam phát triển phồn thịnh, "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh".

Những thành tựu to lớn của Kỷ nguyên Đổi mới và phát triển khởi đầu từ năm 1986 đã tạo ra kỳ tích về một nước thành công vượt lên từ khủng hoảng. Từ một nước nghèo nàn, lạc hậu, bị chiến tranh tàn phá, trình độ phát triển thấp, bị bao vây, cấm vận, Việt Nam đã là nước đang phát triển, có mức thu nhập trung bình, hội nhập sâu, rộng vào nền chính trị thế giới, nền kinh tế toàn cầu, nền văn minh nhân loại, đảm nhiệm nhiều trọng trách quốc tế, phát huy vai trò tích cực tại nhiều tổ chức, diễn đàn đa phương quan trọng. Độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ được giữ vững; lợi ích quốc gia, dân tộc được bảo đảm. Thành tựu công cuộc 40 năm đổi mới có ý nghĩa lịch sử, đem lại những thay đổi lớn lao, tốt đẹp cho đất nước.

"Lửa" từ Ngày Độc lập truyền lại hôm nay

Hôm nay, Việt Nam tích lũy đủ thế và lực cho sự phát triển bứt phá trong tương lai. Tiếp sau Kỷ nguyên Độc lập, Tự do và Kỷ nguyên Đổi mới sẽ là Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam mang nội hàm là kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên giàu mạnh, kỷ nguyên thịnh vượng, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Hôm nay, chúng ta tiếp tục khẳng định và phát huy tinh thần độc lập, tự do đã được nêu cao trong bản Tuyên ngôn độc lập. Độc lập dân tộc trong bối cảnh mới còn bao hàm yêu cầu bảo đảm quyền bình đẳng, quyền tự quyết trong các mối quan hệ quốc tế, bảo đảm toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia; bảo vệ và duy trì quan hệ hữu nghị, hợp tác cùng phát triển trên cơ sở tôn trọng lợi ích của nhau giữa các quốc gia, góp phần xây dựng nền hòa bình, tình hữu nghị, cùng hợp tác để cùng thịnh vượng và tiến bộ.

Hôm nay, các điều kiện hội tụ để dân tộc bước vào Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam đã mạnh mẽ và rộng lớn hơn rất nhiều so với 80 năm trước. Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc hội tụ thực lực nội sinh của dân tộc kết hợp với ngoại lực do thời cơ mang lại với tinh thần nỗ lực, tự tin thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược, thực hiện khát vọng "Xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới" ³ như tâm nguyện cuối cùng của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Hôm nay, cả dân tộc đồng lòng, chung sức, nắm lấy thời cơ, tận dụng thuận lợi, vượt lên thách thức, tạo bước bứt phá để đưa đất nước phát triển toàn diện, mạnh mẽ, đạt những mục tiêu chiến lược với mốc 100 năm thành lập Đảng, tạo tiền đề vững chắc để vươn lên đạt các thành tựu lịch sử ghi dấu một thế kỷ thành lập nước Việt Nam mới.

_________________________________________________

1, 2: Tuyên ngôn độc lập - Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, tập 4 - Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr. 3.

3: Di chúc - Hồ Chí Minh (2011): Toàn tập, tập 15, Sđd, tr. 618.

Thanhnien.vn

Nguồn:https://thanhnien.vn/tu-tuyen-ngon-doc-lap-den-ky-nguyen-dan-toc-vuon-minh-185250901210718519.htm