Ứng dụng công nghệ GIS: Hiện đại hóa quản lý đô thị

Nhiều thành phố lớn trên thế giới ứng dụng GIS (Geographic Information Systems - hệ thống thông tin địa lý) để nắm bắt chi tiết các thông tin của thành phố, đặc biệt tạo ra các cộng đồng thông minh, cải thiện chất lượng cuộc sống. Hiện công nghệ này đã được ứng dụng sâu rộng trên cả nước, nhất là tại TPHCM.

Nhiều ứng dụng

TP Thượng Hải (Trung Quốc) đã ứng dụng GIS trong phát triển mô hình không gian địa lý 3D toàn thành phố. GIS 3D thể hiện thực tế trong một môi trường ảo với các tọa độ địa lý, thậm chí có thể mô hình hóa cả không gian trong nhà và dưới lòng đất, giúp ích cho công tác quy hoạch đô thị, quản lý diện mạo thành phố, bảo tồn di tích văn hóa...

Nhân viên Trung tâm Ứng dụng Hệ thống thông tin địa lý (HCMGIS) dùng flycam thu thập dữ liệu Công viên Lịch sử - Văn hóa dân tộc

Nhiều nước đã ứng dụng GIS vào quản lý chuỗi cung ứng ngành bán lẻ, giúp nhà cung cấp và các đại lý, điểm bán biết khi nào rau, củ, quả rời khỏi cánh đồng, lộ trình giao vận, chất lượng và thời gian nhận hàng. Công nghệ này còn giúp xác định vị trí tốt nhất để xây dựng cơ sở hạ tầng như trung tâm thương mại, khu dân cư, trường học, bệnh viện... Thậm chí, công nghệ GIS còn giúp các tổ chức y tế phân tích các xu hướng, khu vực có người mắc bệnh và nguy cơ dịch bệnh lây lan.

Tại Việt Nam, GIS đã được nhiều địa phương triển khai. Tỉnh Bình Dương trước đây đã triển khai Dự án “Xây dựng hệ thống thông tin địa lý và các phần mềm chuyên ngành xây dựng”(http://gisxd.binhduong.gov.vn), giúp người dân, cơ quan và doanh nghiệp truy cập thông tin kiến trúc - quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật và phát triển đô thị.

Tỉnh Bắc Ninh tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung và hệ thống thông tin quản lý tích hợp trên nền tảng GIS, ứng dụng trong các lĩnh vực công thương, giao thông vận tải, giáo dục-đào tạo, quy hoạch, xây dựng... Nhiều hệ thống thậm chí còn triển khai rất sớm, như Hệ thống thông tin hiện trạng công nghệ và môi trường Đồng Nai (DONAGIS), Hệ thống thông tin địa lý của tỉnh Bến Tre trước đây (BETEGIS) hay của tỉnh Quảng Nam trước đây (QANAGIS) nhằm phục vụ quản lý nông nghiệp.

Hướng đến xây dựng thành phố thông minh

Tại TPHCM, GIS được ứng dụng rộng rãi như một nền tảng công nghệ phục vụ đời sống xã hội. Trung tâm Ứng dụng Hệ thống thông tin địa lý (HCMGIS) thuộc Sở KH-CN TPHCM đã xây dựng Nền tảng chuyển đổi số cấp phường, xã - là hệ thống quản lý dữ liệu, điều hành được thiết kế dạng WebGIS có khả năng kết nối, đồng bộ và chia sẻ dữ liệu dịch vụ web.

Tra cứu hình ảnh Công viên Lịch sử - Văn hóa dân tộc trên thiết bị điện tử thông minh qua bản đồ GIS. Ảnh: Hoàng Hùng

Hệ thống có thiết kế giao diện thân thiện người dùng, hỗ trợ hiển thị thuận tiện trên các thiết bị di động cùng khả năng tùy biến cao trong thống kê, báo cáo..., đã được triển khai thí điểm ở một số phường của TPHCM. Ông Phạm Đức Thịnh, Phó Giám đốc HCMGIS, cho biết: “Cơ sở dữ liệu hình thành có khả năng lưu trữ và quản lý trên hệ thống máy chủ dùng chung của thành phố. Hệ thống được thiết kế với tính mở, có thể nâng cấp và mở rộng; dễ dàng chuyển giao và áp dụng rộng rãi tại các địa phương trong công tác quản lý nhà nước”.

Bên cạnh đó, thành phố đã triển khai dịch vụ bản đồ số dùng chung, cung cấp bộ sưu tập bản đồ nền đa dạng, bao gồm bản đồ hành chính, giao thông, địa hình, vệ tinh, tòa nhà 3D. Người dùng dễ dàng truy cập và khám phá các thông tin về địa chỉ, đường giao thông, giáo dục, y tế, môi trường, hành chính... trên địa bàn thành phố. Các dữ liệu được cập nhật thường xuyên từ nguồn thông tin chính thức, tích hợp từ các sở, ban, ngành, quận, huyện trước đây.

Mới nhất, HCMGIS đã ứng dụng công nghệ GIS trong công tác quản lý đất đai, quản lý các công trình thuộc Công viên Lịch sử - Văn hóa dân tộc (TPHCM). Đây là bước tiến quan trọng trong việc đưa hệ thống thông tin địa lý vào quản lý di sản văn hóa, đất đai và hạ tầng, đáp ứng nhu cầu thực tiễn của thành phố trong công cuộc hiện đại hóa quản lý đô thị. HCMGIS đã xây dựng thành công cơ sở dữ liệu gồm 20 lớp thông tin, bao phủ từ công trình, giao thông, cây xanh đến các yếu tố văn hóa phi vật thể như lễ hội, nghệ thuật dân gian.

GIS là một công cụ máy tính chuyên biệt để thu thập, quản lý, lưu trữ, phân tích dữ liệu không gian địa lý và trực quan hóa chúng trên bản đồ nhằm hỗ trợ ra quyết định, hoạch định chiến lược trong nhiều ngành khác nhau như quy hoạch đô thị, môi trường và giao thông.

Đây là lần đầu tiên toàn bộ dữ liệu phong phú của công viên được số hóa, tích hợp và quản lý tập trung. Hệ thống phần mềm GIS được phát triển với 13 nhóm chức năng, nổi bật ở khả năng quản lý đất đai, công trình, quảng bá du lịch qua bản đồ số và đặc biệt là mô hình hóa 3D/360 độ để tái hiện công trình tiêu biểu. Tính năng này không chỉ giúp trực quan hóa dữ liệu mà còn mở ra tiềm năng lớn trong phát triển du lịch thông minh.

Hệ thống cũng được thiết kế để tích hợp với kho dữ liệu GIS dùng chung của TPHCM, góp phần vào mục tiêu xây dựng đô thị thông minh, đồng thời quảng bá di sản văn hóa Việt Nam ra thế giới. “Nhiều năm qua, Sở KH-CN TPHCM đã xây dựng Cổng thông tin địa lý HCMGIS Portal cung cấp nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu không gian địa lý, tài liệu và bản đồ trong HCMGIS, đã phát triển nhiều ứng dụng phục vụ đời sống xã hội. Kỳ vọng trong thời gian tới, công nghệ GIS sẽ được ứng dụng nhiều hơn nữa, góp phần xây dựng thành phố thông minh”, ông Phạm Quốc Phương, Giám đốc HCMGIS, chia sẻ.

BÁ TÂN

Nguồn: https://www.sggp.org.vn/ung-dung-cong-nghe-gis-hien-dai-hoa-quan-ly-do-thi-post815857.html