Vẻ đẹp cổ kính của Ô Quan Chưởng, Hà Nội: Cửa ô lưu giữ dấu ấn lịch sử kinh kỳ

Ô Quan Chưởng, Hà Nội là một trong những cổng thành cổ hiếm hoi còn tồn tại, gắn liền với những dấu ấn lịch sử và kiến trúc đặc trưng của Thăng Long xưa. Đến nay, nơi đây không chỉ là điểm tham quan hấp dẫn cho du khách yêu thích khám phá văn hóa, mà còn là “chứng nhân” sống động lưu giữ ký ức nghìn năm của đất kinh kỳ. Nếu bạn muốn hiểu rõ hơn về vẻ đẹp, lịch sử và những trải nghiệm thú vị tại Ô Quan Chưởng, hãy cùng theo dõi chi tiết trong bài viết này.

Việt Nam•29/08/2025

1. Ô Quan Chưởng ở đâu Hà Nội?

Địa chỉ: phố Thanh Hà, quận Hoàn Kiếm, ngay giao điểm phố Hàng Chiếu và Đào Duy Từ.

Ô Quan Chưởng là một trong những di tích lịch sử nổi tiếng của Hà Nội, đồng thời cũng là cổng thành Thăng Long xưa duy nhất còn tồn tại. Tọa lạc ở phía Đông khu phố cổ, nơi đây không chỉ ghi dấu ấn bởi kiến trúc cổ kính mà còn là biểu tượng văn hóa gắn liền với những câu chuyện hào hùng của thủ đô.

Tên gọi “Ô Quan Chưởng” bắt nguồn từ sự hy sinh quả cảm của một vị quan Chưởng cơ cùng binh lính triều Nguyễn trong cuộc chiến chống thực dân Pháp. Chính vì vậy, cổng thành này không chỉ mang giá trị lịch sử mà còn là minh chứng cho tinh thần bất khuất của người Việt.

Nằm ngay đầu phố Hàng Chiếu, gần ngã tư Đào Duy Từ, Ô Quan Chưởng được ví như “cánh cửa nối liền quá khứ và hiện tại”. Vị trí đặc biệt này khiến công trình trở thành một điểm tham quan hấp dẫn trong hành trình du lịch Hà Nội, nơi du khách có thể cảm nhận rõ sự giao thoa giữa kiến trúc cổ xưa và nhịp sống hiện đại.

Ngày nay, nhiều du khách lựa chọn du lịch Ô Quan Chưởng Hà Nội để tìm hiểu về lịch sử, khám phá nét đẹp văn hóa phố cổ và lưu giữ cho mình những khoảnh khắc đáng nhớ giữa lòng thủ đô ngàn năm văn hiến.

>>> Tham khảo tour du lịch Hà Nội mùa thu <<<
1. Hà Nội - Yên Tử - Vịnh Hạ Long - Ninh Bình - Chùa Bái Đính - KDL Tràng An
2. Hà Nội - Vịnh Hạ Long - Chùa Bái Đính - Tràng An - Tuyệt Tịnh Cốc
3. Hà Nội - Nghỉ Dưỡng Du Thuyền Hạ Long Cao Cấp - Ninh Bình - Bái Đính - Tràng An - Tuyệt Tịnh Cốc

2. Lịch sử hình thành Ô Quan Chưởng Hà Nội

Nét đẹp cổ kính của Ô Quan Chưởng (Nguồn hình: Sưu tầm)

Ô Quan Chưởng, một trong những cửa ô cổ kính gắn liền với kinh thành Thăng Long xưa, được xây dựng từ năm Cảnh Hưng thứ 10 (1749) dưới triều vua Lê Hiển Tông. Tọa lạc ở phía Đông kinh thành, cách bến sông Hồng chỉ khoảng 80m, nơi đây từng giữ vai trò cửa ngõ trọng yếu để ra vào thành. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, trong số năm cửa ô Thăng Long xưa, Ô Quan Chưởng là dấu tích duy nhất còn tồn tại, trở thành minh chứng sống động cho một giai đoạn vàng son của Hà Nội.

Ban đầu, cửa ô này được người dân gọi là Đông Hà Môn (cửa Đông Hà) do nằm trên đất phường Đông Hà cũ. Sang triều Nguyễn, Ô Quan Chưởng được trùng tu hai lần vào năm 1804 và 1817 dưới thời vua Gia Long, giúp công trình vẫn kiên vững trước biến thiên của thời gian, trở thành di tích lịch sử quan trọng trong lòng phố cổ Hà Nội.

Trong quá khứ, nơi đây là cửa ngõ giao thương sầm uất. Thuyền buôn từ Nam Định, Ninh Bình, Thái Bình... chở sản vật, chiếu cói cập bến, tạo nên khung cảnh “trên bến dưới thuyền” náo nhiệt. Nhờ đó, giao lưu kinh tế và văn hóa giữa kinh thành và các vùng lân cận trở nên thuận tiện, góp phần làm nên diện mạo phồn thịnh cho Thăng Long.

Tên gọi Ô Quan Chưởng còn gắn liền với một câu chuyện bi hùng: ngày 20/11/1873, khi thực dân Pháp tấn công, một viên Chưởng cơ cùng binh lính đã chiến đấu đến cùng để bảo vệ thành Hà Nội. Tinh thần quật cường ấy đã khắc sâu trong tâm thức người dân, biến Ô Quan Chưởng trở thành biểu tượng bất khuất của người Hà thành.

Sau khi chiếm thành, quân Pháp từng muốn phá bỏ các cửa ô và thành cổ để mở rộng thành phố. Nhưng trước sự phản kháng kiên cường của nhân dân, đặc biệt là cai tổng Đồng Xuân Đào Đăng Chiểu, Ô Quan Chưởng đã được giữ lại. Ngày nay, khi nhắc đến du lịch Ô Quan Chưởng Hà Nội, du khách không chỉ tìm về một địa danh nổi tiếng mà còn được chiêm ngưỡng một biểu tượng văn hóa – lịch sử trường tồn cùng thời gian, gắn liền với hồn cốt Thăng Long – Hà Nội.

3. Kiến trúc độc đáo của Ô Quan Chưởng Hà Nội

Ô Quan Chưởng từ lâu đã được xem là một trong những di tích hiếm hoi tại Thủ đô vẫn giữ gần như nguyên vẹn phong cách kiến trúc cổ xưa. Đối với nhiều du khách yêu thích du lịch Ô Quan Chưởng Hà Nội, nơi đây chẳng khác nào một “cánh cửa thời gian” đưa họ trở lại không gian phố cổ hàng trăm năm trước. Công trình vọng lâu hai tầng nổi bật không chỉ bởi giá trị lịch sử mà còn bởi nghệ thuật xây dựng tinh xảo gắn liền với văn hóa Việt.

Ba cửa vòm ở tầng trệt tạo nên điểm nhấn cho tổng thể: cửa chính giữa có chiều cao gần 3 mét và rộng thoáng, trong khi hai cửa phụ nhỏ nhắn hơn, mỗi cửa cao 2,5 mét và rộng khoảng 1,65 mét. Phía trên, vọng lâu bốn mái uốn cong mềm mại, thu dần về trung tâm, bao quanh là hành lang và lan can trang trí bằng họa tiết lục lăng, hoa thị, tứ giác – những chi tiết kiến trúc quen thuộc của thời phong kiến.

Lối đi lên vọng lâu được thiết kế khéo léo ở hai bên ngoài cửa phụ, tạo sự cân đối cho toàn bộ công trình có bề ngang khoảng 20 mét và sâu 7 mét. Vật liệu xây dựng chủ yếu là gạch vồ và đá xanh – loại thường thấy trong các công trình trọng điểm như Văn Miếu – Quốc Tử Giám. Đặc biệt, ngay chính diện cổng lớn là khung chữ nhật khắc ba chữ Hán “Đông Hà Môn” bằng sứ xanh, như một lời chào trang trọng từ quá khứ gửi đến khách tham quan hôm nay.

4. Tấm bia đá “Lệnh cấm trừ tệ” và câu chuyện lịch sử tại Ô Quan Chưởng

Điều khiến nhiều du khách ấn tượng khi đến tham quan di tích này chính là tấm bia “Lệnh cấm trừ tệ” được dựng từ năm 1881. Trên bức tường bên trái cổng chính, tấm bia cao gần 0,8 mét vẫn còn nguyên dòng chữ khắc ghi lệnh của Tổng đốc Hoàng Diệu và Tuần phủ Hoàng Văn Xứng. Nội dung văn bia nhấn mạnh việc nghiêm cấm binh lính canh giữ cửa ô sách nhiễu hay gây phiền hà cho dân thường qua lại.

Ngày nay, tấm bia không chỉ là hiện vật lịch sử quý giá, mà còn phản ánh tinh thần chính trực, lòng thương dân của những vị quan thanh liêm. Đây cũng chính là một điểm dừng chân thú vị cho những ai muốn tìm hiểu sâu hơn về lịch sử Hà Nội, đồng thời cảm nhận sự gắn kết giữa văn hóa, con người và những di tích trường tồn cùng thời gian.

5. Một số điểm tham quan gần Ô Quan Chưởng Hà Nội

Chợ Đồng Xuân địa điểm mua sắm thú vị ở Hà Nội (Nguồn hình: Sưu tầm)

Nếu bạn có dịp du lịch Ô Quan Chưởng Hà Nội, đừng bỏ qua cơ hội khám phá những địa điểm hấp dẫn xung quanh khu phố cổ. Từ cổng thành cổ kính này, du khách có thể dễ dàng ghé thăm nhiều điểm đến mang đậm dấu ấn văn hóa và lịch sử:

Chợ Đồng Xuân (cách khoảng 200m): Khu chợ lớn và lâu đời bậc nhất thủ đô, nơi bày bán đủ loại mặt hàng từ quần áo, vải vóc, đồ lưu niệm cho đến những món ăn đường phố đặc trưng.
Phố Hàng Chiếu (ngay bên cạnh Ô Quan Chưởng): Con phố gắn liền với nghề làm chiếu truyền thống, đồng thời nổi tiếng với những cửa hàng đồ thủ công mỹ nghệ độc đáo.
Phố Hàng Đường (cách khoảng 300m): Thiên đường của các loại ô mai, bánh kẹo – món quà vặt mang đậm hương vị Hà Nội được nhiều du khách lựa chọn.
Phố Hàng Buồm (cách khoảng 400m): Khu phố sôi động với hàng loạt quán bar, nhà hàng và không gian ẩm thực đêm nhộn nhịp, thu hút đông đảo khách du lịch.
Đền Bạch Mã (cách khoảng 500m): Ngôi đền linh thiêng thuộc “Tứ trấn Thăng Long”, thờ thần Long Đỗ – vị thần bảo hộ của kinh thành xưa.
Nhà cổ 87 Mã Mây (cách khoảng 600m): Công trình được bảo tồn nguyên vẹn, tái hiện rõ nét nếp sống của người dân Hà Nội xưa giữa lòng phố cổ.

Không chỉ đơn thuần là một di tích lịch sử, Ô Quan Chưởng còn là điểm hẹn văn hóa giúp du khách cảm nhận rõ nét sự giao thoa giữa quá khứ và hiện tại. Hành trình tham quan tại đây sẽ đưa bạn đi từ những con phố sầm uất đến các công trình cổ kính, mở ra trải nghiệm độc đáo khi khám phá phố cổ Hà Nội.

Để biết thêm thông tin về chương trình, Quý khách hàng vui lòng liên hệ:
VIETRAVEL
190 Pasteur, P. Xuân Hoà, TP. Hồ Chí Minh
Tel: (028) 3822 8898 - Hotline: 1900 1839
Fanpage: https://www.facebook.com/vietravel
Website: www.travel.com.vn

Nguồn bài viết: Sưu tầm và tổng hợp
@camnangdulich #camnangdulich