"Xem phá sản như một hành vi kinh tế, giống vòng đời sinh, lão, bệnh, tử"

Ngày 23/10, phát biểu thảo luận tại tổ về dự thảo Luật Phá sản (sửa đổi), theo đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân (TPHCM), luật hiện hành có nhiều điểm tồn tại và nhiều hệ lụy.

Theo ông Ngân, số lượng doanh nghiệp rút lui hàng năm khá lớn, năm 2024 là khoảng 197.900 doanh nghiệp tạm ngừng, rút lui khỏi thị trường; 9 tháng năm 2025, cả nước có khoảng 174.900 doanh nghiệp làm thủ tục tạm ngừng, rút lui khỏi thị trường.

Cho biết số doanh nghiệp rút lui, tạm ngưng lớn song số hoàn tất thủ tục phá sản được rất ít, ông Ngân cho rằng tư duy về phá sản tại Việt Nam còn nặng nề, thủ tục phá sản vướng mắc.

Xem phá sản như một hành vi kinh tế, giống vòng đời sinh, lão, bệnh, tử - 1 — Đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân (Ảnh: Phạm Thắng).

Theo vị đại biểu, ở Việt Nam cứ nghe đến phá sản là rất xấu, là tiêu cực, nhưng đối với các nước hoặc thông lệ phát triển của doanh nghiệp thì việc kinh doanh, thua lỗ, phá sản là chuyện bình thường.

"Phải xem xét phá sản như một hành vi kinh tế, giống như vòng đời "sinh, lão, bệnh, tử". Nếu cứu được, chúng ta nỗ lực cứu, còn nếu không thì giải quyết nhanh chóng cho họ", ông Ngân nêu ý kiến và cho rằng các thủ tục phá sản của Việt Nam 10 năm qua vẫn rất khó khăn.

Theo ông Ngân, doanh nghiệp phá sản mà không được hoàn tất các thủ tục sẽ nảy sinh hàng loạt vấn đề như doanh nghiệp vướng mắc nợ nần, tranh chấp với các đối tác, triệt tiêu ý chí kinh doanh.

Vị đại biểu nhấn mạnh rất cần cơ chế, pháp lý để giải quyết vấn đề phá sản một cách nhanh gọn.

Đánh giá dự thảo luật lần này bổ sung nhiều giải pháp hỗ trợ, cứu doanh nghiệp để họ phục hồi, song ông Ngân ủng hộ phương án ngân sách Nhà nước tạm ứng chi phí phá sản cho doanh nghiệp thay vì quy định trước đây, doanh nghiệp phải tạm ứng chi phí phá sản.

"Khi họ đã đến bước phá sản rồi thì sao lại bắt họ tạm ứng để làm thủ tục cho mình nữa. Về nguyên tắc, doanh nghiệp sống, tồn tại và phát triển thì đóng góp lớn cho ngân sách, nhưng khi họ phá sản thì ngân sách Nhà nước tạm ứng ra để làm thủ tục phá sản cho họ là điều hoàn toàn hợp lý, điều này cũng đẩy nhanh quá trình giải quyết thủ tục hành chính trong phá sản", ông Ngân nêu.

Liên quan đến vấn đề này, Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí cho rằng Nhà nước cần hỗ trợ nhưng cần xem xét hỗ trợ như thế nào cho công bằng, hợp lý. Theo ông Trí, không thể chỉ sử dụng quỹ như một số đại biểu đề xuất vì không đáp ứng hết được yêu cầu.

Xem phá sản như một hành vi kinh tế, giống vòng đời sinh, lão, bệnh, tử - 2 — Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí (Ảnh: Phạm Thắng).

Ông Trí cho hay thực tế trong giải quyết phá sản thời gian qua, một doanh nghiệp bị chi phối bởi rất nhiều quan hệ pháp luật khác. "Bây giờ tòa thụ lý giải quyết phá sản, các quan hệ pháp luật khác đang xử lý, gom lại chỉ một đầu mối thôi, có như vậy mới nhanh được", Chánh án TAND Tối cao nói.

Ông Trí cũng nhấn mạnh "rất khó lợi dụng chính sách hỗ trợ của Nhà nước", bởi việc phục hồi hay không là do doanh nghiệp, do chủ nợ quyết định. Chính sách của Nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp là giãn nợ chứ không miễn.

"Chúng ta không có quyền can thiệp vào trách nhiệm trả nợ của doanh nghiệp nên cũng không cần lo", ông Trí nêu rõ.

Chánh án TAND Tối cao cũng cho biết định hướng khi sửa Luật Phá sản là nhằm mở rộng phạm vi của luật, mục đích lớn nhất là giải quyết nhanh, bởi nhu cầu phục hồi, kể cả phá sản là rất lớn nhưng việc giải quyết còn chậm, không chỉ ảnh hưởng đến doanh nghiệp mà nền kinh tế vì nguồn lực không được khơi thông.

Nguồn: https://dantri.com.vn/thoi-su/xem-pha-san-nhu-mot-hanh-vi-kinh-te-giong-vong-doi-sinh-lao-benh-tu-20251023141811930.htm