Artemis II chưa thể cất cánh, NASA vẫn tăng tốc chế tạo Artemis III

NASA bắt đầu lắp ráp tên lửa mặt trăng Artemis III tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy. Đây là sứ mệnh tương lai nhằm đưa các phi hành gia trở lại bề mặt Mặt Trăng lần đầu tiên sau hơn nửa thế kỷ. Thông báo được đưa ra vào tháng 8/2025 đã nhấn mạnh tốc độ mở rộng nhanh chóng của hệ thống phần cứng Artemis.

Trên thực tế, các phần động cơ tầng lõi khổng lồ của tên lửa đã được chế tạo, thể hiện tiến độ ấn tượng hướng tới mục tiêu dài hạn của NASA: Thiết lập sự hiện diện bền vững trên Mặt Trăng.

Tên lửa Artemis III đang được lắp ráp tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy, đánh dấu bước tiến táo bạo của NASA trong hành trình đưa con người trở lại Mặt Trăng. (Nguồn: Shutterstock)

Tuy nhiên, ngay cả khi các kỹ sư đang chuẩn bị cho chương tiếp theo của hành trình khám phá vũ trụ, với việc NASA công bố thời điểm thực hiện sứ mệnh có người lái đầu tiên trở lại Mặt Trăng, thì Artemis II vẫn chưa rời khỏi Trái Đất.

Vậy câu hỏi lớn đặt ra là: Tại sao NASA lại chế tạo Artemis III khi Artemis II thậm chí còn chưa được phóng? Câu trả lời không nằm ở sự sao nhãng, mà ở sự phức tạp của quá trình phát triển song song. Trong khi Artemis III đang được sản xuất, Artemis II vẫn đang hoàn thiện các bước cuối cùng của quy trình xác minh an toàn, xử lý sự cố kỹ thuật và chuẩn bị cho phi hành đoàn. Đáng tiếc, những nhiệm vụ này lại khó khăn hơn dự kiến ban đầu.

Điều gì đang cản trở Artemis II?

Hình ảnh mô phỏng việc phóng tàu vũ trụ lên mặt trăng. (Nguồn: Shutterstock)

Artemis II sẽ là chuyến bay có người lái đầu tiên của NASA quanh Mặt Trăng kể từ sau sứ mệnh Apollo 17 năm 1972. Tàu vũ trụ Orion sẽ chở bốn phi hành gia trong hành trình kéo dài khoảng 10 ngày. Phi hành đoàn gồm phi công Victor Glover, chỉ huy Reid Wiseman và các chuyên gia sứ mệnh Jeremy Hansen và Christina Koch.

Ban đầu, sứ mệnh được lên kế hoạch vào năm 2024, nhưng đã bị trì hoãn đến không sớm hơn tháng 2/2026 – thậm chí có thể là tháng 4. Nguyên nhân là do các kỹ sư phải khắc phục một số vấn đề kỹ thuật được phát hiện sau chuyến bay không người lái Artemis I năm 2022. Trong sứ mệnh đó, tấm chắn nhiệt của Orion đã hoàn thành nhiệm vụ nhưng bị xói mòn bất ngờ, dẫn đến việc NASA phải xem xét kỹ lưỡng cách vật liệu phản ứng với nhiệt độ cực cao khi tái nhập khí quyển. NASA không muốn mạo hiểm: Tấm chắn phải chịu được nhiệt độ lên tới 5.000 độ F (khoảng 2.700 độ C) để đảm bảo an toàn cho phi hành đoàn.

Ngoài tấm chắn nhiệt, hệ thống hỗ trợ sự sống và năng lượng của Orion cũng bị giám sát chặt chẽ. Các vấn đề liên quan đến bộ phận kiểm soát môi trường (duy trì không khí và nhiệt độ trong cabin) và pin bên trong đã khiến NASA phải kéo dài chu kỳ thử nghiệm đến năm 2025. Trong khi đó, các hệ thống mặt đất tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy – bao gồm bệ tiếp nhiên liệu và bệ tiếp cận phi hành đoàn – đã được nâng cấp để tăng độ tin cậy. Mỗi lần sửa chữa đều yêu cầu mô phỏng, kiểm tra và chứng nhận mới trước khi phi hành đoàn có thể lên tàu.

Các quan chức NASA nhấn mạnh rằng lịch trình không thể đặt lên trên sự an toàn của phi hành đoàn. Cơ quan này ưu tiên việc tích hợp phần cứng Artemis III trong khi các kỹ sư Artemis II hoàn tất các mốc thử nghiệm một cách bài bản.

Chỉ huy Artemis II, Reid Wiseman, từng phát biểu: “Chúng tôi sẽ phóng khi tàu vũ trụ sẵn sàng, khi đội ngũ đã sẵn sàng, và chúng tôi sẽ thực hiện nhiệm vụ này một cách tốt nhất có thể.” Tư duy này phản ánh quan điểm rộng hơn của NASA: Tiến trình sẽ tiếp tục, nhưng quá trình đếm ngược chỉ bắt đầu khi mọi hệ thống và con người đều được chuẩn bị đầy đủ.

Artemis III: Sứ mệnh trong lúc chờ đợi

Ảnh chụp buổi giới thiệu chương trình Artemis của NASA. (Nguồn: Shutterstock)

Trong khi Artemis II đang trải qua các bước kiểm tra cuối cùng, NASA vẫn tiếp tục với Artemis III – một bước tiến táo bạo hướng tới sự trở lại Mặt Trăng của loài người. Cơ quan này đã bắt đầu xử lý tầng lõi của Hệ thống Phóng Không gian (SLS) và hai tên lửa đẩy nhiên liệu rắn tại Kennedy từ giữa năm 2025. Theo NASA, các kỹ thuật viên đang kiểm tra và lắp ráp các thành phần phần cứng, trong khi khoang phi hành đoàn Orion và mô-đun dịch vụ do châu Âu chế tạo đang được trang bị tại các cơ sở riêng biệt.

Artemis III dự kiến sẽ đưa phi hành gia lên vùng cực nam của Mặt Trăng – khu vực được giới khoa học đặc biệt quan tâm nhờ sự hiện diện của băng nước và địa chất độc đáo. Tuy nhiên, NASA vẫn chưa công bố danh sách những phi hành gia đảm nhiệm các vai trò lịch sử này.

Sứ mệnh sẽ dựa trên các công nghệ đã được thử nghiệm trong Artemis I và II, bao gồm hệ thống định vị của Orion và liên kết truyền thông không gian sâu. Artemis III cũng sẽ phụ thuộc vào phần cứng thương mại mới – đặc biệt là tàu vũ trụ Starship thuộc Hệ thống Hạ cánh Có người lái (HLS) của SpaceX – để đưa phi hành gia từ quỹ đạo Mặt Trăng xuống bề mặt.

Sự phối hợp giữa NASA, SpaceX và các đối tác quốc tế rất chặt chẽ, bởi sự chậm trễ của một chương trình có thể kéo theo sự chậm trễ của chương trình khác. Tuy nhiên, hiện tại NASA vẫn tập trung vào Artemis II. Chỉ khi phi hành đoàn trở về an toàn, chúng ta mới có thể hiểu rõ hơn về Artemis III và hành trình trở lại Mặt Trăng.

Theo NASA, Artemis III sẽ là một trong những kỳ tích kỹ thuật và kỹ năng con người đầy tham vọng nhất từng được thực hiện trong không gian sâu. Sứ mệnh này không chỉ giúp chúng ta hiểu sâu hơn về Mặt Trăng thông qua việc thu thập mẫu vật và dữ liệu, mà còn truyền cảm hứng cho thế hệ nhà thám hiểm tiếp theo – thế hệ mà NASA gọi là “Thế hệ Artemis”.

Anh Quang

Nguồn: https://vtcnews.vn/artemis-ii-chua-the-cat-canh-nasa-van-tang-toc-che-tao-artemis-iii-ar972445.html