Bác sĩ: Các dấu hiệu để nhận biết sớm suy thận qua thay đổi da, tiêu hóa

Việc nhận biết những dấu hiệu cảnh báo suy thận, từ thay đổi ở da, huyết áp đến rối loạn tiểu tiện hay đau mỏi cơ có thể giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, ngăn ngừa biến chứng.

Thầy thuốc ưu tú, tiến sĩ - bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hương, Phòng khám Thận - Tiết niệu, Bệnh viện đa khoa quốc tế Nam Sài Gòn cho biết, suy thận là một trong những bệnh lý thầm lặng nhưng cực kỳ nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng sống còn của cơ thể. Tại Việt Nam, ước tính có hơn 10 triệu người mắc bệnh thận mạn tính (nguyên nhân gây suy thận mạn tính), với khoảng 8.000 ca mắc mới mỗi năm.

"Suy thận là tình trạng thận không còn thực hiện hiệu quả chức năng lọc máu, loại bỏ độc tố và điều hòa cân bằng nước - điện giải trong cơ thể. Khi thận suy yếu, các chất thải, độc tố và dịch dư thừa sẽ dần tích tụ trong máu, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác như tim mạch, xương khớp và hệ thần kinh", bác sĩ Thu Hương chia sẻ.

Các dấu hiệu cảnh báo sớm suy thận

Suy thận là bệnh lý diễn tiến âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu nên dễ bị bỏ qua, các biểu hiện chỉ thường xuất hiện rõ rệt khi chức năng thận đã suy giảm đáng kể. Tuy nhiên, việc phát hiện sớm đóng vai trò vô cùng quan trọng giúp điều trị, kiểm soát bệnh hiệu quả. Do đó, chúng ta cần lưu ý các dấu hiệu cảnh báo suy thận để kịp thời thăm khám:

Biểu hiện trên da và huyết học: Da xanh xám, niêm mạc nhợt nhạt. Phù mặt, chân tay do ứ dịch. Thiếu máu, xảy ra ở giai đoạn nặng và thường khó nhận biết sớm.

Triệu chứng tim mạch: Tăng huyết áp. Do ứ nước và rối loạn hormone điều hòa huyết áp từ thận. Trong trường hợp nặng, huyết áp có thể khó kiểm soát hoặc kháng trị.

Suy tim: Huyết áp tăng kéo dài khiến tim phải hoạt động nhiều hơn, lâu dần dẫn đến suy tim. Các biến chứng có thể bao gồm viêm màng ngoài tim, tràn dịch màng tim hoặc suy tim ứ huyết.

Triệu chứng tiêu hóa, thần kinh - cơ, tiết niệu: Buồn nôn, chán ăn, rối loạn tiêu hóa. Tiêu chảy, loét niêm mạc miệng, đường tiêu hóa… Chuột rút, yếu cơ (có thể do rối loạn kali và canxi máu). Triệu chứng bàng quang, rối loạn tiểu tiện (tiểu rắt, tiểu buốt, tiểu nhiều lần…). Hôn mê do ure huyết cao (biến chứng thường gặp ở suy thận giai đoạn cuối).

Tổn thương xương: Loãng xương, nhuyễn xương, gãy xương là tình trạng thường gặp ở người bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối do mất cân bằng khoáng chất trong cơ thể.

Việc nhận biết những dấu hiệu cảnh báo suy thận, từ thay đổi ở da, huyết áp đến rối loạn tiểu tiện hay đau mỏi cơ có thể giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm

Ảnh minh họa: AI

Nguyên nhân gây suy thận

Suy thận có thể khởi phát đột ngột hoặc tiến triển âm thầm trong thời gian dài, tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra.

Với suy thận cấp tính, các yếu tố khởi phát thường xảy ra trong thời gian ngắn và thận có thể hồi phục chức năng nếu được xử trí kịp thời. Các nguyên nhân thường gặp bao gồm mất nước nghiêm trọng (do tiêu chảy, nôn ói kéo dài), nhiễm trùng nặng, chấn thương, mất máu hoặc tác dụng phụ từ một số loại thuốc. Trong khi đó, suy thận mạn tính thường tiến triển chậm theo thời gian và được chia thành 2 nhóm nguyên nhân chính.

Nguyên nhân tại thận nguyên phát (xuất phát từ thận): Do các bệnh lý ảnh hưởng trực tiếp đến thận. Như viêm cầu thận, thận bị viêm tại các bộ lọc nhỏ (cầu thận), có thể do nhiễm trùng, bệnh tự miễn hoặc không rõ nguyên nhân. Đây cũng là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến suy thận. Bệnh thận bẩm sinh, thận có bất thường từ khi sinh ra.

Nguyên nhân do bệnh thận thứ phát (không xuất phát từ thận): Đây là tình trạng bệnh lý khác trong cơ thể gây ảnh hưởng đến thận. Tiểu đường là nguyên nhân hàng đầu gây suy thận mạn trên toàn thế giới. Tăng huyết áp làm các mạch máu trong thận bị tổn thương, giảm khả năng lọc chất thải. Nhiễm độc thuốc, một số loại thuốc (thuốc giảm đau, kháng sinh…) có thể gây tổn thương thận khi sử dụng kéo dài hoặc liều cao.

"Nếu có bất kỳ triệu chứng nghi ngờ như phù nề, da xanh xám, mệt mỏi kéo dài hoặc rối loạn tiểu tiện, người bệnh nên đến cơ sở y tế sớm để được kiểm tra và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm như suy thận cấp, tổn thương tim mạch hoặc rối loạn điện giải nghiêm trọng", bác sĩ Hương khuyến cáo.

Các giai đoạn của bệnh suy thận 

Theo bác sĩ Hương, việc xác định đúng giai đoạn giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và kịp thời can thiệp để làm chậm tiến triển của bệnh. Các giai đoạn của bệnh suy thận gồm:

Suy thận cấp tính: Suy thận cấp tính không phân chia theo giai đoạn như suy thận mạn tính, mà được phân loại theo mức độ nặng nhẹ, dựa trên chỉ số creatinin huyết thanh và lượng nước tiểu để đánh giá mức độ tổn thương thận. Từ đó, bác sĩ sẽ quyết định hướng điều trị phù hợp.

Suy thận mạn tính: Bệnh thận mạn được chia thành 5 giai đoạn, dựa trên chỉ số mức lọc cầu thận (GFR - Glomerular Filtration Rate). Đây là chỉ số phản ánh lượng máu mà thận lọc qua cầu thận mỗi phút. Chỉ số GFR càng thấp, có nghĩa chức năng thận càng suy giảm. Khi GFR giảm xuống dưới 60 ml/phút - tức từ giai đoạn 3 trở đi, người bệnh được xem là đã bước vào giai đoạn suy thận mạn.

Nguồn: https://thanhnien.vn/bac-si-cac-dau-hieu-de-nhan-biet-som-suy-than-qua-thay-doi-da-tieu-hoa-185251105101240666.htm