Bài 2: Quảng Ninh vận dụng thể chế, khơi thông nguồn lực phát triển

Trên chặng đường

xây dựng và phát triển, chăm lo đời sống cho nhân dân luôn là nhiệm vụ được tỉnh Quảng Ninh ưu tiên hàng đầu. Trong đó, tỉnh xác định phát triển nhà ở xã hội (NƠXH) là một trong những trụ cột để nâng cao chất lượng sống người dân, chăm lo ngày càng tốt hơn cho người lao động (NLĐ). Đồng hành cùng tỉnh, các doanh nghiệp cũng chủ động thực hiện chủ trương phát triển NƠXH, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển bền vững, hiện thực mục tiêu xây dựng Quảng Ninh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030.

Đồng chí Vũ Đại Thắng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh trò chuyện với thợ mỏ làm việc tại Công trường Cơ giới hóa khai thác 1, Công ty CP Than Hà Lầm. 

Chính quyền quyết liệt, doanh nghiệp chủ động

Là địa bàn kinh tế trọng điểm của khu vực phía Bắc và cả nước, tỉnh Quảng Ninh có lượng lớn CNLĐ từ các tỉnh, thành phố đến sinh sống, làm việc. Nhu cầu về nhà ở ngày một tăng, trong khi việc sở hữu nhà ở tại nhiều khu vực đô thị cũng trở nên vô cùng chật vật với người có thu nhập thấp. Phần lớn CNLĐ làm việc trong các công ty, nhà máy, xí nghiệp phải thuê trọ nhà dân, điều kiện sinh hoạt, an ninh trật tự, an toàn vệ sinh đều không được đảm bảo.

Nhiều năm qua, tỉnh Quảng Ninh luôn quan tâm tìm giải pháp để phát triển nhà ở cho CNLĐ, người thu nhập thấp. Trong đó, phát triển nhà ở cho CNLĐ ngành Than, trong các KCN và nhà ở cho người thu nhập thấp là một trong những giải pháp nhằm cụ thể hóa khâu đột phá về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, lao động có kỹ năng gắn với tăng nhanh quy mô và nâng cao chất lượng dân số.

Khu tập thể 314 cho CNLĐ của Công ty CP Than Vàng Danh. Ảnh: Phạm Cường (CTV)

Việc phát triển NƠXH được thể hiện ở các nghị quyết của các nhiệm kỳ đại hội Đảng bộ tỉnh, chương trình hành động của Tỉnh uỷ và những chỉ đạo của HĐND, UBND tỉnh. Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nhất là người đứng đầu cấp ủy đã quyết liệt chỉ đạo công tác quy hoạch, chuẩn bị quỹ đất sạch, vị trí, mặt bằng, các tiện ích và khả năng kết nối tháo gỡ “nút thắt” về nhà ở cho CNLĐ, người thu nhập thấp ở nơi khác đến làm việc tại Quảng Ninh.

Tỉnh cũng ban hành các chính sách khuyến khích phát triển NƠXH, nổi bật: Nghị quyết số 143/NQ-HĐND (ngày 7/12/2018) của HĐND tỉnh “Chính sách hỗ trợ nhà ở để thu hút lao động vào làm việc tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp cảng biển Hải Hà đến năm 2020”; Nghị quyết số 128/NQ-HĐND (ngày 9/12/2022) “Về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, xác định giải pháp đẩy mạnh triển khai có hiệu quả Đề án phát triển NƠXH, nhà ở công nhân ngành Than, công nhân khu công nghiệp”…

UBND tỉnh cũng phê duyệt nhiều đề án, chương trình, kế hoạch về nhà ở: Chương trình phát triển nhà ở đến năm 2020; Chương trình phát triển nhà ở đến năm 2030; Đề án phát triển nhà ở cho công nhân, người lao động ngành than, khu công nghiệp; Kế hoạch phát triển nhà ở công nhân KCN giai đoạn 2017-2020; Kế hoạch triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030 theo Quyết định số 338/QĐ-TTg (ngày 3/4/2023) của Thủ tướng Chính phủ…

Trên cơ sở đó, tỉnh Quảng Ninh chủ động các nguồn lực về kinh tế, quỹ đất, quy hoạch để thực hiện. Trong các đồ án quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, tỉnh đều định hướng, xác định các vị trí quỹ đất để xây dựng NƠXH. Tính đến hết năm 2023, toàn tỉnh quy hoạch trên 660ha đất thuộc 20% quỹ đất của các dự án nhà ở thương mại, đô thị thu hút đầu tư xây dựng NƠXH; khoảng 55,5ha đất xây dựng nhà ở công nhân KCN; ngành Than quy hoạch khoảng 5ha xây nhà ở cho CNLĐ… Tỉnh Quảng Ninh đã bố trí đủ quỹ đất dành cho phát triển NƠXH, cơ bản quy hoạch, bố trí tại các vị trí đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, đảm bảo kết nối thuận tiện…

Nhằm thu hút mạnh các nguồn lực đầu tư, từ các chương trình, đề án, kế hoạch, quỹ đất xây dựng NƠXH được công bố công khai để các doanh nghiệp quan tâm, nghiên cứu thực hiện. Đồng thời, tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo quyết liệt đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, rút gọn các thủ tục, giảm thời gian thẩm định, xét duyệt để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án; phân công cán bộ phụ trách từng địa bàn, sâu sát, đôn đốc nhiệm vụ; tổ chức nhiều cuộc họp, chỉ đạo các đơn vị, địa phương, chủ đầu tư triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp đề ra trên cơ sở đánh giá tổng quan tình hình phù hợp với từng nhóm dự án, đồng thời tập trung dự án cụ thể, có mốc thời gian hoàn thành phần việc, gắn trách nhiệm từng cơ quan, đơn vị, người đứng đầu.

Khởi công xây dựng Dự án nhà ở xã hội phục vụ người lao động KCN Cảng biển Hải Hà (xã Quảng Hà) giai đoạn 1 (ngày 19/8/2025).

Ông Hoàng Phi Trường, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Quảng Hà, cho biết: Quảng Hà có đông CNLĐ làm việc tại KCN Cảng biển Hải Hà. Vì vậy, nhà ở cho công nhân có vai trò quan trọng không chỉ đảm bảo chỗ ở, ổn định cuộc sống, mà còn góp phần giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn, thu hút đầu tư, thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương cũng như doanh nghiệp phát triển ổn định. Do đó, địa phương đã tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất, hỗ trợ tối đa, đẩy nhanh giải quyết thủ tục hành chính để Công ty TNHH KCN Hải Hà Việt Nam khởi công dự án nhà ở xã hội phục vụ người lao động KCN Cảng biển Hải Hà, xã Quảng Hà, tỉnh Quảng Ninh - Giai đoạn 1 vào giữa tháng 8/2025. Đây là dự án trọng điểm, cung cấp nơi ở ổn định, tiện nghi cho NLĐ đang làm việc tại KCN này và khu vực lân cận trên địa bàn xã.

Bám sát quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và của tỉnh Quảng Ninh, chung tay hiện thực ước mơ an cư của nhiều CNLĐ, thời gian qua, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã dành nguồn lực lớn đầu tư xây dựng nhà ở cho CNLĐ. Đến nay, 14 đơn vị khai thác hầm lò thuộc TKV đã đầu tư 25 khu nhà tập thể, chung cư công nhân, đáp ứng nhu cầu chỗ ở cho hơn 6.800 người.

TKV đang triển khai kế hoạch xây dựng các chung cư cao tầng phục vụ CNLĐ với hơn 1.000 phòng, quy mô từ 1-4 người/phòng. Tiêu biểu: Công ty Than Khe Chàm xây dựng chung cư 11 tầng, 400 phòng; Công ty Than Thống Nhất xây dựng chung cư 11 tầng, 68 phòng; Công ty CP Than Hà Lầm xây dựng chung cư 12 tầng, 100 phòng; Công ty CP Than Núi Béo xây dựng chung cư 12 tầng, 440 phòng. Tổng mức đầu tư cho các dự án hơn 760 tỷ đồng.

Ông Lê Thanh Xuân, Chủ tịch Công đoàn TKV, cho biết: Tập đoàn có số lượng lớn CNLĐ, phần lớn là các địa phương khác đến làm việc. Thời gian qua, bên cạnh chính sách phúc lợi đoàn viên công đoàn, việc đảm bảo điều kiện về nhà ở luôn được TKV đặt lên hàng đầu. TKV đã chỉ đạo các đơn vị bố trí nguồn lực phù hợp, khai thác hiệu quả quỹ đất, tận dụng tối đa sự hỗ trợ của tỉnh triển khai các dự án xây dựng nhà tập thể, chung cư cho CNLĐ. Đến nay, phần lớn CNLĐ của TKV được sinh hoạt trong những căn hộ nhà tập thể, chung cư trang bị đầy đủ điều hòa, bình nóng lạnh, máy giặt, tivi, tủ lạnh, mạng wifi và một không gian xanh, sạch, đẹp.

Hoàn thành mục tiêu khó

Luật Nhà ở 2023 ra đời đã tháo gỡ những bất cập, đảm bảo phù hợp với thực tiễn, tạo động lực thúc đẩy phát triển NƠXH cho CNLĐ, người thu nhập thấp. Thi hành Luật và các nghị định, hướng dẫn chi tiết, Quảng Ninh đã nhanh chóng ban hành các văn bản quy định thực hiện. Đồng thời, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đẩy nhanh thu hút đầu tư các dự án NƠXH, rút ngắn thời gian giải quyết TTHC, tăng cường tuyên truyền các quy định, chính sách, dự án, đối tượng điều kiện mua nhà, công khai danh sách đối tượng đủ điều kiện mua nhà, giám sát chặt chẽ việc triển khai dự án từ thủ tục đầu tư, xây dựng cho đến bàn giao căn hộ… Trên cơ sở đó, các doanh nghiệp đầu tư NƠXH được thụ hưởng tối đa các chính sách từ Luật và nghị định, môi trường đầu tư thông thoáng, an ninh trật tự được đảm bảo.

Dự án nhà ở xã hội thuộc Khu dân cư đồi Ngân hàng (phường Hà Lầm) hiện có hơn 400 căn hộ được bàn giao cho người dân sinh sống.

Từ các thể chế pháp luật được hoàn thiện, sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt của tỉnh và nỗ lực của doanh nghiệp, Quảng Ninh đang thu hút mạnh mẽ nhà đầu tư cho các dự án NƠXH. Có thể nhắc đến là Dự án NƠXH thuộc khu dân cư đồi Ngân hàng (phường Hà Lầm) được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư tại Quyết định số 386/QĐ-UBND (ngày 14/2/2022) và chấp thuận nhà đầu tư theo Quyết định số 1389/QĐ-UBND (ngày 27/5/2022). Với sự quan tâm hỗ trợ tối đa của tỉnh, các đơn vị, địa phương cùng quyết tâm của nhà đầu tư, ngày 30/10/2022, công trình NƠXH này được khởi công xây dựng trên diện tích gần 26.000m². Trong đó, diện tích xây dựng công trình trên 7.400m²; đất cây xanh trên 5.000m²; đất hạ tầng kỹ thuật trên 13.300m². Các hạng mục công trình: Hệ thống hạ tầng kỹ thuật trong phạm vi dự án và đấu nối hạ tầng kỹ thuật chung của công trình Khu dân cư đồi ngân hàng; 3 tòa nhà chung cư, trong đó 2 tòa 19 tầng nổi, 1 tầng lửng, 1 tầng kỹ thuật; 1 tòa 17 tầng, 1 tầng lửng, 1 tầng kỹ thuật, 1 tầng bán hầm; tổng diện tích sàn xây dựng trên 125.000m2. Công trình tạo ra 986 căn hộ chung cư, trong đó có 790 căn dành cho người thu nhập thấp, CNLĐ. Công trình có tổng vốn đầu tư khoảng 1.361 tỷ đồng. Tính đến tháng 6/2025, dự án hoàn thành và hiện đã có trên 400 căn hộ được bàn giao cho người dân sinh sống ổn định.

Ông Vũ Tuấn Anh, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Tư vấn đầu tư tài chính Toàn Cầu, cho biết: Theo Luật Nhà ở 2023 và Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý nhà ở xã hội, Công ty đã được hưởng ưu đãi về diện tích kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại; không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được miễn; không phải thực hiện thủ tục đề nghị miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất… Đồng thời, đơn giản thủ tục trong mua và thuê NƠXH; đơn giản các thủ tục trong xác định điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ nhằm rút ngắn thời gian xét duyệt, giảm khối lượng công việc cho người dân, doanh nghiệp và chính quyền; tháo gỡ vướng mắc về điều kiện mua nhà. Tỉnh Quảng Ninh luôn đồng hành, hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp trong quá trình thực hiện dự án. Dự án nhà ở xã hội thuộc Khu dân cư đồi ngân hàng đã hoàn thành trước 6 tháng so với kế hoạch. Đây là động lực quan trọng để doanh nghiệp tiếp tục triển khai 2 dự án nhà ở xã hội tại Quảng Ninh.

Từ việc hoàn thiện thể chế của Quốc hội, triển khai các văn bản luật của Chính phủ với hàng loạt chính sách liên tục bổ sung, sửa đổi, đến nay phát triển NƠXH trên cả nước đạt những tiến bộ đáng kể. Trong 9 tháng năm 2025, cả nước xây dựng 132.616 căn NƠXH, với 73 dự án mới được khởi công, quy mô lên đến 57.815 căn. Đã hoàn thành 50.687 căn trên tổng mục tiêu 100.275 căn, đạt tỷ lệ 50,5%. Dự kiến đến cuối năm 2025, sẽ hoàn thành thêm 38.600 căn, nâng tổng số lên 89.007 căn, đạt 89% chỉ tiêu đề ra. Những con số này cho thấy sự tăng tốc rõ rệt so với các năm trước, nhất là  khi so sánh với bối cảnh kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều bất ổn.

Trong đó, Quảng Ninh là 1/16 địa phương dự kiến đạt hoặc vượt chỉ tiêu Chính phủ giao về xây NƠXH trong năm 2025. Với việc hoàn thành 2.288/2.201 căn NƠXH, đạt 104% so với chỉ tiêu. Đây là minh chứng thể hiện sự phối hợp chặt chẽ giữa trung ương và địa phương, với nhiều bộ, ngành thực hiện tốt chỉ đạo từ Thủ tướng, thiết thực đưa các luật của Quốc hội vào cuộc sống.

Để tiếp tục thúc đẩy, tạo chuyển biến mạnh hơn nữa trong phát triển NƠXH, Quốc hội vừa ban hành Nghị quyết số 201/2025/QH15 (ngày 29/5/2025) thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển NƠXH. Ngay sau đó, UBND tỉnh Quảng Ninh đã chủ động ban hành thông báo ý kiến chỉ đạo của tập thể lãnh đạo UBND tỉnh tại cuộc họp ngày 29/6/2025, trong đó có chỉ đạo quyết liệt về việc triển khai Nghị quyết 201/2025/QH15… UBND tỉnh cũng phê duyệt điều chỉnh, bổ sung Kế hoạch phát triển nhà ở trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025, dự kiến phát triển 43 dự án NƠXH với khoảng 55.000 căn hộ…

Đặc biệt, tỉnh đã tăng cường thông tin, cụ thể hóa các bước thu hút và đầu tư cùng nhiều giải pháp về TTHC, góp phần quan trọng trong tháo gỡ vướng mắc, giảm bớt thủ tục trong thực hiện đầu tư NƠXH, như: Giao chủ đầu tư không thông qua đấu thầu đã cắt giảm được khoảng 200 ngày, tương ứng khoảng 70% thời gian thực hiện so với quy định trước đây; không yêu cầu thực hiện bước lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết..., cắt giảm 65 ngày; bỏ thủ tục thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng tại cơ quan chuyên môn về xây dựng; miễn giấy phép xây dựng đối với trường hợp áp dụng thiết kế mẫu, thiết kế điển hình...

Phối cảnh Dự án nhà ở xã hội tại quỹ đất có ký hiệu OXH-01 thuộc Dự án Khu đô thị thuộc phường Cao Xanh và phường Hà Lầm.

Như vậy, ngay sau Nghị quyết số 201/2025/QH15 có hiệu lực, tỉnh Quảng Ninh đã có tín hiệu mừng khi dự án NƠXH đầu tiên đã khởi công, đó là Dự án NƠXH tại quỹ đất có ký hiệu OXH-01 thuộc dự án Khu đô thị tại các phường Cao Thắng, Hà Khánh và Hà Lầm của TP Hạ Long (nay là phường Cao Xanh và Hà Lầm, tỉnh Quảng Ninh). Dự án khởi công ngày 30/9/2025, là dự án NƠXH đầu tiên thực hiện thủ tục giao chủ đầu tư không thông qua đấu thầu, tổng mức đầu tư khoảng 968 tỷ đồng từ vốn ngoài ngân sách, dự án sử dụng hơn 1,5ha đất với quy mô một tòa nhà 19 tầng. Dự án dự kiến hoàn thành và đưa vào sử dụng trong quý IV/2027, tạo ra 850 căn hộ với diện tích từ 50−60m2/căn, phục vụ khoảng 3.400 người, chủ yếu là CNLĐ, người có thu nhập thấp.

Ông Trần Trọng Nghĩa, Giám đốc chi nhánh Công ty CP phát triển đô thị Từ Liêm - Lideco Hạ Long, cho biết: Dự án NƠXH tại phường Cao Xanh và Hà Lầm là dự án thứ 3 Công ty triển khai tại Quảng Ninh. Trong quá trình triển khai dự án các bước từ chuẩn bị đầu tư cho đến khởi công, Công ty luôn nhận được quan tâm của tỉnh Quảng Ninh. Ngay khi có quyết định giao chủ trương đầu tư của UBND tỉnh ngày 29/7/2025, Sở Xây dựng đã chủ trì cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường, UBND phường Cao Xanh, Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH (Công an Quảng Ninh) làm việc với chủ đầu tư để bàn giải pháp đẩy nhanh tiến độ khởi công dự án. Sau 21 ngày kể từ khi UBND tỉnh quyết định giao chủ đầu tư, UBND phường Cao Xanh đã có quyết định giao đất, bàn giao thực địa và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Đặc biệt, chỉ sau 2 ngày kể từ khi nhận được đầy đủ hồ sơ của chủ đầu tư, Sở Xây dựng cấp Giấy phép xây dựng số 123/GPXD-SXD cho Công ty CP Phát triển đô thị Từ Liêm được phép xây dựng công trình theo giai đoạn. Đây thực sự là động lực quan trọng để chủ đầu tư nhanh chóng khởi công dự án theo đúng kế hoạch.

Không riêng dự án NƠXH trên, ngay sau khi có Nghị quyết số 201/2025/QH15, toàn tỉnh có thêm 3 dự án đã được giao chủ đầu tư với trên 4.000 căn NƠXH: NƠXH tại quỹ đất 20% thuộc dự án nhóm nhà ở phía Tây Bắc đường Trần Thái Tông tại phường Cao Xanh; NƠXH tại ô đất AOM-72 thuộc Quy hoạch phân khu 2 phường Cao Xanh; NƠXH tại quỹ đất 20% thuộc dự án khu nghỉ dưỡng kết hợp thương mại dịch vụ và nhà ở tại phường Hà Tu.

Sở Xây dựng đang trình UBND tỉnh giao chủ trương đầu tư cho 3 dự án với trên 9.500 căn NƠXH và đang thẩm định hồ sơ của 5 dự án với tổng khoảng 18.129 căn NƠXH.

Với chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tỉnh Quảng Ninh với những giải pháp sát thực đã tạo ra những kết quả quan trọng trong chăm lo đời sống cho CNLĐ, người thu nhập thấp. Đây là minh chứng rõ nét cho quan điểm “Vì hạnh phúc nhân dân” Quảng Ninh kiên trì thực hiện trong mọi giai đoạn. Kết quả trên thêm khẳng định ý nghĩa lớn và sức lan toả của các luật và nghị quyết của Quốc hội đã thiết thực đi vào cuộc sống, tạo ra giá trị to lớn mang tính chiến lược lâu dài, phát triển bền vững của đất nước.

Tại buổi làm việc Đoàn công tác của Bộ Xây dựng kiểm tra tiến độ các dự án NƠXH tại tỉnh Quảng Ninh ngày 18/7/2025, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh đã ghi nhận, đánh giá cao nỗ lực, kết quả đạt được của Quảng Ninh trong triển khai các dự án NƠXH… “Tỉnh Quảng Ninh đã đưa chỉ tiêu phát triển NƠXH vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hằng năm, phân công rõ đầu mối phụ trách, đẩy nhanh tiến độ phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch dự án. Đồng thời, rất khẩn trương, sáng tạo trong triển khai các dự án luật, nghị quyết, văn bản của Quốc hội, Chính phủ và bộ, ngành vào thực tiễn địa phương. Từ cách làm của Quảng Ninh có thể là kinh nghiệm cho nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước học tập…” - Thứ trưởng Bộ Xây dựng nhấn mạnh.

Nguyễn Huế - Cao Quỳnh

Nguồn: https://baoquangninh.vn/quang-ninh-van-dung-linh-hoat-the-che-khoi-thong-nguon-luc-phat-trien-3382546.html