Báo chí thế giới năm 2050: Ranh giới mong manh giữa nhà báo, công chúng và công nghệ

Phóng viên Báo Thái Nguyên tác nghiệp tại cơ sở.

Thông tin báo chí sẽ được cá nhân hóa

Với Sự phát triển như vũ bão của trí tuệ nhân tạo như hiện nay thì trong tương lai không xa, khái niệm về một tờ báo hoặc trang tin tức chung cho tất cả mọi người sẽ dần trở nên lỗi thời. Thay vào đó, mỗi cá nhân sẽ sở hữu một "hồ sơ thông tin" được AI tổng hợp và phân tích dựa trên sở thích, mối quan tâm, lịch sử tương tác và thậm chí cả trạng thái cảm xúc hiện tại. Khi đó, chiếc điện thoại hay thiết bị thông minh của mỗi người không chỉ đơn thuần là công cụ cung cấp thông tin, mà còn là một người bạn thấu hiểu.

Dù trong hoàn cảnh nào, nhà báo phải là người "thổi hồn" vào con chữ và hình ảnh để “vẽ nên” những câu chuyện lay động trái tim, khơi gợi suy tư và truyền cảm hứng.

Một ngày không xa, người dùng sẽ không còn phải chờ đợi các khung giờ phát sóng hoặc lịch xuất bản cố định của một bản tin hay tờ báo. Thông tin quan trọng sẽ được gửi đến người nghe, xem một cách chủ động, ngay khi nó vừa xuất hiện và được xác minh. Thậm chí AI sẽ “nắm” thói quen tiếp nhận thông tin của từng cá nhân để đưa ra những gợi ý phù hợp vào đúng thời điểm họ cần. 

AI - trợ lý và là người cộng sự của nhà báo

Với sự bùng nổ và tầm ảnh hưởng ngày càng sâu sắc, AI không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn trở thành một phần không thể thiếu trong quy trình sản xuất và phân phối tin tức. Trước tiên, AI có thể tự động hóa các công đoạn như thu thập dữ liệu, phân tích thông tin, viết tin tức cơ bản, tạo đồ họa và thậm chí dựng video. Điều này giúp các nhà báo tiết kiệm rất nhiều thời gian và công sức mà thay vào đó, nhà báo phải tập trung vào các nhiệm vụ đòi hỏi sự sáng tạo và chuyên môn cao hơn.

Nhà báo có mặt tác nghiệp tại hiện trường để ghi lại và truyền tải những thông tin chân thực đến công chúng.

Bên cạnh đó, AI còn có khả năng kiểm tra và xác minh thông tin một cách nhanh chóng và chính xác, giúp giảm thiểu tin giả và thông tin sai lệch. Các công cụ hỗ trợ dịch thuật bằng AI cũng giúp các cơ quan báo chí tiếp cận thông tin quốc tế một cách dễ dàng hơn. Không những vậy, AI còn có thể phân tích dữ liệu lớn để giúp các tòa soạn hiểu rõ về độc giả của mình, dự đoán các xu hướng thông tin và đưa ra các quyết định chiến lược đúng đắn. Cuối cùng, các chatbot và trợ lý ảo được hỗ trợ bởi AI có thể tương tác với độc giả một cách tự nhiên và hiệu quả, trả lời câu hỏi, cung cấp thông tin và thu thập phản hồi, thậm chí tham gia vào các cuộc thảo luận.

Những thách thức không nhỏ

Từ những phân tích, dự báo trên cho thấy báo chí tương lai sẽ vừa là cơ hội nhưng cũng là thách thức lớn đối với tòa soạn, nhà báo trước sự “xâm lấn” mạnh mẽ không ngừng của mạng xã hội, trí tuệ nhân tạo, big data. Trong vài năm trở lại đây, việc “cạnh tranh” thông tin không chỉ diễn ra trong các tòa soạn mà giữa nhà báo và mạng xã hội ngày càng trở nên gay gắt, căng thẳng. 

Cùng với đó, việc thu thập và phân tích lượng lớn dữ liệu người dùng từ AI đặt ra những lo ngại nghiêm trọng về quyền riêng tư và bảo mật thông tin cá nhân. Hơn nữa, việc cá nhân hóa thông tin quá mức có thể dẫn đến tình trạng mỗi người dùng chỉ tiếp xúc với những thông tin củng cố niềm tin hiện có của họ, tạo ra các "bong bóng thông tin" và làm gia tăng sự phân cực trong xã hội. Người tiếp nhận thông tin rất dễ bị “chìm” vào “thế giới” mà họ đang tiếp cận mà ít quan tâm đến những thông tin đa dạng, đa chiều của thế giới.

Các phóng viên, nhà báo Thái Nguyên tác nghiệp tại cơ sở.

Trong kỷ nguyên số, một trong những thách thức và cũng là mối quan tâm hàng đầu của các cơ quan báo chí là bài toán về nguồn thu và kinh tế báo chí. Hiện nay, vấn đề tạo nguồn thu thông qua các hợp đồng truyền thông của báo chí đã và đang gặp nhiều khó khăn. 

“Nghề” của nhà báo tương lai

Trí tuệ nhân tạo, mạng xã hội, báo chí được cá nhân hóa… cùng những thách thức lớn tất yếu tác động mạnh mẽ đến các tòa soạn nói chung và vai trò của nhà báo nói riêng. Nhà báo phải là người "thổi hồn" vào con chữ và hình ảnh để “vẽ nên” những câu chuyện lay động trái tim, khơi gợi suy tư và truyền cảm hứng. Sự sáng tạo, góc nhìn độc đáo và khả năng kết nối cảm xúc với độc giả sẽ là những phẩm chất quý giá. Thay vì chỉ đơn thuần đưa tin, mỗi nhà báo sẽ trở thành chuyên gia trong lĩnh vực của mình, mang đến những phân tích sâu sắc, những góc nhìn đa chiều và những khám phá mới mẻ để cung cấp cho người tiếp nhận thông tin. Không những vậy, nhà báo phải là những người "giữ lửa" đạo đức. 

Để làm được điều đó, mỗi nhà báo cần không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức, giữ vững lửa nghề với tinh thần nhân văn, làm chủ công nghệ. Các nhà báo cần chủ động tạo ra những "không gian giao thoa" thông tin, khuyến khích độc giả tiếp cận những quan điểm khác biệt và thúc đẩy các cuộc đối thoại đa chiều. Sự thích ứng, sáng tạo và tinh thần trách nhiệm sẽ là chìa khóa để ngành báo vượt qua những biến động và tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin, định hướng dư luận và bảo vệ các giá trị nhân văn trong một thế giới ngày càng phức tạp.

Nguồn: https://baothainguyen.vn/xa-hoi/202505/bao-chi-the-gioi-nam-2050-ranh-gioi-mong-manh-giua-nha-bao-cong-chung-va-cong-nghe-f743806/