Bên trong “canh bạc AI” trị giá hàng nghìn tỉ đô la của các quốc gia vùng Vịnh

Chi hàng tỉ đô la cho các dự án trung tâm dữ liệu

Sau khi thu về hàng nghìn tỉ đô la doanh thu từ dầu mỏ, các quốc gia vùng Vịnh đã sẵn sàng chi tiền cho các dự án lớn như xây dựng các thành phố khoa học viễn tưởng trên sa mạc, các thương hiệu thể thao lớn và trang thiết bị quân sự tiên tiến.

Hiện tại, khi phải đối mặt với giá dầu thô thấp kéo dài, một số nhà lãnh đạo trong khu vực này đang tìm cách tận dụng nguồn vốn chủ sở hữu khổng lồ để xây dựng các ngành công nghiệp trí tuệ nhân tạo trong nước.

Saudi Arabia, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Qatar nói riêng đang chi hàng tỉ đô la cho các dự án trung tâm dữ liệu với các đối tác bao gồm Microsoft và OpenAI, cùng nhiều đối tác khác.

Họ cũng đang cố gắng mua chip với số lượng lớn từ Nvidia và AMD để thúc đẩy tham vọng AI.

Bên cạnh đó, các nhà lãnh đạo công nghệ Mỹ cũng thích thú với môi trường pháp lý thuận lợi của khu vực này, không bị cản trở bởi bộ máy quan liêu kiểu phương Tây, nơi các nhà lãnh đạo có thể nhanh chóng đưa ra các quyết định chính sách quan trọng.

Giám đốc OpenAI Sam Altman, người thường xuyên đến thăm khu vực này, đã nhấn mạnh Abu Dhabi là nơi đã nói về AI "trước khi công nghệ này trở nên phổ biến".

Tuy nhiên, theo các nhà quan sát, nếu không có nguồn nhân lực dồi dào từ Mỹ hay Trung Quốc, và với nền kinh tế còn tương đối non trẻ, các quốc gia vùng Vịnh sẽ phải nỗ lực rất nhiều để bắt kịp phát triển nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng địa phương.

Các nhà phân tích trong ngành cho rằng một thách thức quan trọng khác là việc tiếp cận các chip tiên tiến như GPU (bộ xử lý đồ họa) và NPU (bộ xử lý thần kinh) rất bấp bênh do các biện pháp kiểm soát xuất khẩu và cú sốc nguồn cung. Đây là rủi ro đối với bất kỳ quốc gia nào không tự sản xuất chất bán dẫn.

Khu vực này cũng cần thuyết phục các nhà đầu tư nhanh chóng ổn định về quy định và địa chính trị.

"Xung đột khu vực leo thang sẽ vẫn là mối lo ngại đối với các nhà đầu tư tiềm năng chừng nào căng thẳng giữa Israel và Hamas còn tiếp diễn", Torbjorn Soltvedt, nhà phân tích chính về MENA tại Verisk Maplecroft, nói với CNBC.

Các nhà đầu tư đưa ra những thách thức khác, bao gồm việc xây dựng từ đầu một hệ sinh thái các công ty khởi nghiệp, nhà tích hợp và các lộ trình thoái vốn tại địa phương, và thuyết phục những kỹ sư AI giỏi nhất chuyển đến khu vực.

Bằng cách nào duy trì vị trí dẫn đầu trong cuộc đua công nghệ?

Abu Dhabi là nơi đặt trụ sở của ba quỹ đầu tư quốc gia hoạt động tích cực nhất vùng Vịnh: ADIA, Mubadala và ADQ, với tổng giá trị tài sản quản lý lên tới khoảng 1,7 nghìn tỉ đô la.

Điều này khiến Abu Dhabi trở thành thành phố giàu có nhất thế giới về vốn đầu tư quốc gia và các quỹ này tập trung mạnh mẽ vào trí tuệ nhân tạo.

Công ty AI chính của UAE là G42. Công ty do Cố vấn An ninh Quốc gia Sheikh Tahnoon bin Zayed al-Nahyan làm chủ tịch và được điều hành bởi CEO Peng Xiao.

Microsoft đã cam kết đầu tư 15,2 tỉ đô la vào UAE từ năm 2023 đến năm 2029, sau khi đầu tư 1,5 tỉ đô la vào G42. Động thái này đã mang lại cho Microsoft cổ phần thiểu số tại công ty công nghệ UAE này và một ghế trong hội đồng quản trị.

Tuần này, Microsoft thông báo đã được cấp giấy phép cụ thể để xuất khẩu chip AI tiên tiến của Nvidia sang UAE, mặc dù các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chung đối với chip AI tiên tiến vẫn chưa được gỡ bỏ đối với toàn bộ khu vực.

Trong khi đó, Saudi Arabia có chiến lược quốc gia riêng nhằm đa dạng hóa nền kinh tế phụ thuộc vào dầu mỏ sang các lĩnh vực như công nghệ và sản xuất.

Humain, công ty có kế hoạch cung cấp các năng lực AI trên khắp các trung tâm dữ liệu, cơ sở hạ tầng, nền tảng đám mây và các mô hình AI tiên tiến, mong muốn định vị Saudi Arabia là trung tâm AI của khu vực.

Trong thời gian Tổng thống Trump thăm vùng Vịnh, công ty Humain đã công bố sẽ mua 18.000 chip AI của Nvidia để sử dụng trên khắp các trung tâm dữ liệu của họ và công bố mối quan hệ đối tác trị giá 10 tỉ đô la với AMD.

Không giống như UAE và Saudi Arabia, Qatar không có tập đoàn AI được hỗ trợ bởi quỹ đầu tư quốc gia như G42 hay Humain. Chiến lược của Qatar có trọng tâm khác và dường như không có bất kỳ kế hoạch nào để phát triển một công ty chuyên về AI được Cơ quan Đầu tư Qatar (QIA) hỗ trợ.

Tuy nhiên, Qatar khẳng định sẽ không để bị bỏ lại phía sau và mô tả chiến lược là "AI+X", tích hợp hiệu quả trí tuệ nhân tạo vào tất cả các lĩnh vực, bao gồm giáo dục, y tế, quản trị và kinh doanh.

Hầu hết các khoản đầu tư vào công nghệ và truyền thông của quỹ đều "sử dụng AI hoặc liên quan đến AI", một phát ngôn viên của QIA nói với CNBC.

QIA sẽ đầu tư vào toàn bộ chuỗi giá trị AI, từ cơ sở hạ tầng thúc đẩy cuộc cách mạng AI đến các LLM [mô hình ngôn ngữ lớn] mà doanh nghiệp và người tiêu dùng sử dụng hàng ngày.

Nguồn: https://baovanhoa.vn/nhip-song-so/ben-trong-canh-bac-ai-tri-gia-hang-nghin-ti-do-la-cua-cac-quoc-gia-vung-vinh-179832.html