Hoàng thành Thăng Long: Hơi thở xưa trong nhịp sống nay

VTV.vn - Hoàng thành Thăng Long - nơi từng là trung tâm quyền lực của các triều đại Lý, Trần, Lê nay trở thành “khu di sản sống” giữa lòng đô thị.

Giữa nhịp sống hối hả của trung tâm Hà Nội, Hoàng thành Thăng Long vẫn lặng lẽ giữ nhịp riêng: chậm rãi, trầm tĩnh như chính lịch sử nghìn năm của nó. Nơi từng là trung tâm quyền lực của các triều đại Lý, Trần, Lê nay trở thành “khu di sản sống” giữa lòng đô thị.

Ảnh: Hải Hưng

Những lớp trầm tích lịch sử

Hoàng thành Thăng Long gắn liền với lịch sử kinh đô Thăng Long - Hà Nội. Công trình kiến trúc đồ sộ này được các triều vua xây dựng trong nhiều giai đoạn lịch sử và trở thành di tích quan trọng bậc nhất trong hệ thống các di tích Việt Nam.

Hoàng thành Thăng Long là minh chứng cho sự phát triển liên tục của nền văn minh Đại Việt qua hơn 13 thế kỷ. Với kiến trúc cổ kính, dấu tích của nhiều triều đại phong kiến và giá trị văn hóa to lớn, nơi đây đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới vào năm 2010.

Với vai trò là trung tâm quyền lực chính trị qua nhiều triều đại, nơi đây ghi dấu những quyết sách quan trọng định hình vận mệnh đất nước. Những di tích còn sót lại, từ cổng thành, điện Kính Thiên cho đến các dấu tích khảo cổ, đều mang giá trị lịch sử và văn hóa to lớn, phản ánh sự phát triển của nghệ thuật kiến trúc và tư duy của người Việt cổ. Hoàng thành còn là biểu tượng tinh thần dựng nước, giữ nước, sự kiên cường của dân tộc qua bao biến cố thăng trầm.

Các cuộc khai quật từ năm 2002 đến nay đã hé lộ hàng nghìn hiện vật - từ gạch ngói, đồ gốm, nền cung điện cho tới dấu tích hào thành, móng cột. Mỗi lớp đất được bóc lên là một lớp triều đại: Lý, Trần, Lê, Nguyễn… chồng xếp lên nhau như trang sử chưa viết hết. Chính sự liên tục qua hơn mười ba thế kỷ ấy đã khiến Hoàng thành Thăng Long trở thành một trong số ít di sản trên thế giới phản chiếu rõ nét dòng chảy quyền lực và văn hóa dân tộc.

Ảnh: Hải Hưng

Đi giữa khu di tích, mỗi bước chân như đi xuyên qua lớp lớp lịch sử - từ thành Đại La của Cao Biền, thành Thăng Long của Lý - Trần, đến điện Kính Thiên thời Lê sơ và những dấu tích Phủ Trung ương thời kháng chiến.

Những tường gạch đổ nát, những chân móng cung điện nằm im lìm trong lòng đất dường như vẫn “thở”, vẫn kể chuyện về một kinh đô từng rực rỡ nghìn năm.

“Giữa lòng Hà Nội, thật lạ khi vẫn còn một nơi khiến mình có cảm giác như đang trò chuyện với tiền nhân” - đó là chia sẻ của một cán bộ nghiên cứu thuộc Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long. Có lẽ, câu nói giản dị ấy cũng là cảm xúc chung của nhiều người - những người tin rằng, giữ lại quá khứ không phải để hoài niệm, mà để hiểu rõ hơn con đường đang đi tới.

Khi di sản được gìn giữ bằng tình yêu, được kể lại bằng ngôn ngữ mới, nó không còn là quá khứ - mà trở thành phần hiện tại sống động, nơi người Hà Nội hôm nay có thể soi mình, tự hào và tiếp bước.

Điểm hẹn văn hóa của người Hà Nội

Khu di tích nằm lặng lẽ giữa trung tâm Hà Nội như một không gian trầm mặc lưu giữ dấu ấn nghìn năm lịch sử. Nơi năm xưa từng vang tiếng trống hội khai triều, giờ trở thành điểm hẹn của du khách bốn phương, những người muốn chạm vào chiều sâu văn hóa Việt bằng cả ánh mắt và trái tim.

Hai mươi năm kể từ ngày được UNESCO vinh danh là Di sản Văn hóa Thế giới, Hoàng thành Thăng Long đang được hồi sinh bằng nhiều cách: từ công tác trùng tu, nghiên cứu khoa học đến các hoạt động trải nghiệm, du lịch và giáo dục di sản.

Ảnh: Hải Hưng

Không chỉ là nơi khảo cổ, Hoàng thành giờ đây đã trở thành không gian kết nối quá khứ và hiện tại. Mỗi mùa lễ hội, từng đoàn học sinh, du khách, nghệ sĩ, nhà nghiên cứu lại tìm đến, góp phần “đánh thức” di sản. Những buổi trình diễn áo dài trong khu di tích, các hoạt cảnh tái hiện lễ đăng quang, hay triển lãm “Thăng Long nhìn từ lòng đất” đều là nỗ lực để di sản không bị ngủ quên.

Nếu như trước kia, người ta đến Hoàng thành chủ yếu để xem hiện vật, thì nay, cách “kể chuyện di sản” đã đổi khác. Ban Quản lý Khu di tích đang triển khai loạt dự án số hóa, tái dựng 3D các công trình xưa, và giới thiệu tour đêm Giải mã Hoàng thành Thăng Long -nơi du khách được dẫn dắt qua những câu chuyện lịch sử bằng ánh sáng, âm thanh và công nghệ trình chiếu mapping. Trải nghiệm ấy khiến người ta vừa “xem”, vừa “cảm” được quá khứ: tiếng trống hội, tiếng vó ngựa xưa, ánh nến lung linh nơi điện Kính Thiên được tái hiện sinh động, như kéo lịch sử về gần hơn với hiện tại.

Song song đó, các hoạt động giao lưu nghệ thuật, biểu diễn dân gian, triển lãm ảnh và không gian “check-in di sản” cũng được tổ chức định kỳ. Những đổi mới này biến Hoàng thành từ chốn trang nghiêm thành một điểm đến thân thiện, mở cửa với công chúng - nơi người trẻ có thể tìm thấy niềm tự hào, còn du khách quốc tế cảm nhận được chiều sâu văn hóa Việt.

Giữa lòng đô thị sôi động, Hoàng thành Thăng Long vẫn âm thầm tỏa sáng như một “mạch sống” của Hà Nội. Mỗi viên gạch, mái ngói nơi đây chất chứa ký ức của nghìn năm lịch sử, tiếp thêm năng lượng văn hóa cho thành phố đang không ngừng đổi thay.

Nguồn: https://vtv.vn/hoang-thanh-thang-long-hoi-tho-xua-trong-nhip-song-nay-10025110510465388.htm