Bức tranh lợi nhuận sáng - tối của doanh nghiệp thép, xi măng

Báo cáo ngành vật liệu xây dựng do Cổ phần Xếp hạng Tín nhiệm Đầu tư Việt Nam (VIS Rating) vừa công bố cho thấy, trong nhóm ngành vật liệu xây dựng, các công ty thép ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận ấn tượng trong năm 2024, còn các công ty xi măng và gạch ốp lát có sự phân hóa về kết quả kinh doanh.

Năm 2024, ngành vật liệu xây dựng – bao gồm 30 công ty thép, xi măng và gạch ốp lát hàng đầu về doanh thu ghi nhận tăng trưởng 13% doanh thu so với cùng kỳ năm trước và lợi nhuận ròng tăng 111% so với cùng kỳ. Các công ty thép dẫn đầu sự phục hồi của ngành, đạt mức tăng trưởng doanh thu 14% so với năm 2023 và lợi nhuận ròng tăng 123%.

Được thúc đẩy bởi sự khởi sắc của thị trường xây dựng hạ tầng và khu công nghiệp, doanh số thép nội địa tăng 9% so với cùng kỳ, đảo ngược mức giảm 9% của năm trước. Biên lợi nhuận gộp trung bình của các công ty thép cải thiện lên 9,1% (năm 2023: 7,5%), nhờ giá các nguyên liệu chính đầu vào giảm.

Các chuyên gia của VIS Rating kỳ vọng, lợi nhuận của các công ty thép sẽ tiếp tục tăng trong năm 2025 nhờ nhu cầu xây dựng gia tăng và các biện pháp áp thuế chống bán phá giá gần đây nhằm bảo vệ các doanh nghiệp nội địa.

Theo VIS Rating, các công ty thép ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận ấn tượng trong năm 2024, trong khi các công ty xi măng và gạch ốp lát có sự phân hóa về kết quả kinh doanh.

Trong khi đó, các công ty xi măng tiếp tục báo cáo thua lỗ hoạt động trong năm 2024 do doanh thu thấp và dư thừa công suất. Lỗ hoạt động kinh doanh của các công ty xi măng giảm xuống còn 65 tỷ đồng trong năm 2024, từ mức 200 tỷ đồng của năm trước.

Mặc dù doanh thu tăng 3% so với cùng kỳ nhưng biên lợi nhuận gộp thu hẹp còn 8,7% và chi phí bán hàng tăng 4% so với 2023. Nhu cầu và doanh số yếu ở cả thị trường nội địa và xuất khẩu khiến nhiều công ty phải giảm giá bán và hoạt động dưới mức công suất tối ưu. Doanh số xuất khẩu xi măng giảm 14% so với cùng kỳ trong năm 2024, chủ yếu tại Bangladesh.

VIS Rating dự báo, trong năm 2025, doanh số nội địa sẽ tăng tốc nhờ sự khởi sắc của các hoạt động xây dựng, giúp giảm bớt tác động từ các thị trường xuất khẩu chính.

Với các công ty gạch ốp lát, VIS Rating đánh giá, sự tái khởi động các dự án nhà ở giúp tạm dừng đà suy giảm lợi nhuận các doanh nghiệp.

Năm 2024, doanh số bán gạch ốp lát tăng 15% so với cùng kỳ, được hỗ trợ bởi mức tăng 9% so với năm 2023 trong doanh số xuất khẩu. Các công ty gạch ốp lát trong phạm vi nghiên cứu của VIS Rating ghi nhận doanh thu ít biến động (0,4% so với cùng kỳ) và lợi nhuận ròng tăng 2,5%, cho thấy sự ổn định sau giai đoạn suy giảm hai chữ số trong thời kỳ khó khăn của bất động sản từ 2022 đến 2023.

Đơn cử, Vicostone - công ty con của Phenikaa (xếp hạng A, triển vọng ổn định), ghi nhận doanh thu giảm nhẹ 1% so với cùng kỳ, trong khi Viglacera - công ty con của Gelex (xếp hạng A, triển vọng ổn định), tăng doanh thu gạch ốp lát 3% so với năm 2023. Trong năm 2025, VIS Rating kỳ vọng sự phục hồi của thị trường bất động sản nhà ở sẽ góp phần cải thiện doanh số và lợi nhuận cho các công ty gạch ốp lát.

Cũng theo VIS Rating, tỷ lệ đòn bẩy tài chính và khả năng bao phủ nợ của các công ty trong phạm vi nghiên cứu của công ty xếp hạng này duy trì ổn định trong năm 2024. Tổng nợ của ngành tăng 21% so với cùng kỳ trong năm 2024, chủ yếu do các khoản nợ dài hạn để tài trợ cho các dự án mới, như dự án thép Dung Quất 2 của Hòa Phát. Lãi vay trung bình theo năm giảm từ 6% xuống 3,7% trong năm 2024 và chi phí lãi vay trung bình giảm 26% so với cùng kỳ nhờ môi trường lãi suất thấp. Điều này dẫn đến tỷ lệ lợi nhuận trước thuế và lãi vay của doanh nghiệp (EBIT) trên chi phí lãi vay cải thiện lên 4,5 lần trong năm 2024, so với mức 2,2 lần của năm 2023.

Mặt khác, dòng tiền hoạt động từ hoạt động kinh doanh (CFO) giảm 57% so với cùng kỳ trong năm 2024, chủ yếu do các công ty thép lớn như Tổng Công ty Thép Việt Nam (TVN), CTCP Tập đoàn Hoa Sen (HSG), CTCP Thép Nam Kim (NKG) tận dụng giá thấp trong quý IV/2024 để tích trữ nguyên vật liệu thô.

"Chúng tôi tin rằng sự suy giảm này sẽ đảo ngược vào năm 2025 nhờ vào việc cải thiện doanh số, được hỗ trợ một phần bởi sự giảm cạnh tranh từ thép nhập khẩu sau khi áp dụng các mức thuế chống bán phá giá mới", báo cáo nêu.

Các chuyên gia của VIS Rating kỳ vọng, thời gian tới, lợi nhuận của nhóm thép sẽ tiếp tục được củng cố trong năm 2025, do các biện pháp áp thuế chống bán phá giá gần đây sẽ giúp hỗ trợ các doanh nghiệp nội địa. Lợi nhuận của các công ty xi măng và gạch ốp lát sẽ cải thiện nhờ sự khởi sắc trong các dự án hạ tầng và nhà ở mới.

Thu An

Nguồn: https://doanhnghiepvn.vn/doanh-nhan/buc-tranh-loi-nhuan-sang-toi-cua-doanh-nghiep-thep-xi-mang/20250401093343328