Các ông lớn AI mở rộng ảnh hưởng từ Ấn Độ

Theo tờ Financial Times, Ấn Độ không chỉ là thị trường đông dân với lực lượng người trẻ mê công nghệ mà còn nổi lên như một "phòng thí nghiệm AI" lý tưởng - nơi các công ty có thể thử nghiệm mô hình, xây dựng hạ tầng và chuẩn bị bàn đạp cho bước tiến vào các thị trường mới nổi khác.

Thị trường tiềm năng

Dữ liệu từ công ty nghiên cứu Sensor Tower cho thấy trong năm 2024 người dùng Ấn Độ dẫn đầu thế giới về số lượt tải ứng dụng, trong đó các ứng dụng AI tăng trưởng hơn 500% so với cùng kỳ.

ChatGPT của OpenAI là ứng dụng AI phổ biến nhất với 125 triệu lượt tải, sau đó là công cụ tìm kiếm Perplexity AI (26 triệu lượt) và Gemini (23 triệu lượt).

Ông Nick Turley, đại diện ChatGPT, cho biết Ấn Độ hiện là thị trường lớn thứ hai của họ chỉ sau Mỹ và có thể sớm vươn lên dẫn đầu.

Đáng chú ý sự bùng nổ này không chỉ đến từ người dùng cá nhân mà còn lan sang các lĩnh vực giáo dục, truyền thông, dịch vụ công, cũng như cộng đồng nhà phát triển, doanh nhân và sinh viên kỹ thuật, theo báo Mathrubhumi.

Nắm bắt tiềm năng đó, OpenAI tung ra gói dịch vụ riêng cho Ấn Độ với giá ưu đãi 399 rupee/tháng (khoảng 4,5 USD), đồng thời hỗ trợ hơn 10 ngôn ngữ địa phương và tối ưu hóa ứng dụng để hoạt động tốt ngay cả trong điều kiện mạng yếu, qua đó giúp tiếp cận cả khu vực nông thôn xa xôi.

Ông Nick Turley nhấn mạnh việc hỗ trợ đa ngôn ngữ không chỉ nâng cao trải nghiệm tại Ấn Độ, mà còn góp phần cải thiện chất lượng huấn luyện mô hình, tạo tiền đề nhân rộng chiến lược này sang các thị trường tương đồng.

Không kém cạnh ChatGPT, Perplexity cũng đang nhanh chóng tham gia cuộc đua. Ông Aravind Srinivas - đồng sáng lập kiêm CEO của công ty - đã ký kết hợp tác với Airtel, nhà mạng lớn thứ hai Ấn Độ, để cung cấp miễn phí gói dịch vụ Pro trị giá 200 USD/năm cho các thuê bao của hãng.

Ông Aravind Srinivas tin rằng "người Ấn Độ là một trong những cộng đồng người dùng tò mò nhất thế giới", và chính sự tò mò này đang thổi bùng làn sóng AI mạnh mẽ chưa từng có.

Bên cạnh đó chuyên gia Mahesh Makhija của Tập đoàn kiểm toán Ernst & Young (EY) cũng đánh giá quy mô người dùng khổng lồ sẽ biến Ấn Độ thành "thị trường không thể bỏ qua" - vừa đông đảo, vừa tiết kiệm chi phí, và vừa là môi trường lý tưởng để các công ty AI thu thập dữ liệu, cải tiến mô hình.

Thách thức đan xen

Ấn Độ sở hữu một lượng người dùng khổng lồ nhưng việc chuyển hóa quy mô đó thành doanh thu thực tế vẫn là một bài toán đầy thách thức, theo nhận định từ giới chuyên gia.

Financial Times dẫn dữ liệu từ Sensor Tower cho thấy trong năm 2024 người dùng Ấn Độ đã dành tới 1,13 nghìn tỉ giờ cho các ứng dụng - mức cao nhất toàn cầu. Tuy nhiên, tổng chi tiêu của họ lại chưa chạm mốc 1 tỉ USD và không lọt nổi vào top 20 quốc gia có mức chi tiêu kỹ thuật số cao nhất thế giới.

Trường hợp của ChatGPT là ví dụ điển hình. Dù doanh thu từ các giao dịch mua trong ứng dụng tại Ấn Độ đã tăng vọt 800% trong quý II-2025 so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng mức tăng trưởng ấn tượng này vẫn chưa đủ để giải bài toán lợi nhuận dài hạn so với các thị trường phát triển khác.

Vấn đề cốt lõi nằm ở hành vi tiêu dùng: người Ấn Độ ưu tiên các gói dùng miễn phí hoặc dùng thử, và chỉ dành khoảng 0,5% thu nhập hàng tháng cho các dịch vụ kỹ thuật số - thấp hơn rất nhiều so với mức 3% tại Mỹ.

Chỉ tính riêng qua số liệu doanh thu, người dùng Mỹ chi khoảng 330 triệu USD mỗi năm cho ChatGPT, trong khi tổng doanh thu tại Ấn Độ kể từ năm 2023 đến nay mới chỉ đạt 8 triệu USD, theo tờ Economic Times.

Nhằm thu hẹp khoảng cách, OpenAI đã tung ra gói ChatGPT Go, nhắm tới nhóm người dùng nhạy cảm về giá. Tuy nhiên, giới phân tích cảnh báo chiến lược này chỉ khả thi nếu công ty tránh rơi vào vòng xoáy bão hòa ở phân khúc giá rẻ.

Ngoài ra theo chuyên trang AI Invest, bên cạnh vấn đề doanh thu, khung pháp lý tại Ấn Độ cũng đang trở thành một yếu tố then chốt, thậm chí là "con dao hai lưỡi" đối với các công ty công nghệ nước ngoài.

Trước đó Hãng tin ANI của Ấn Độ đã thu hút sự chú ý lớn khi gửi đơn lên Tòa án tối cao Delhi, cáo buộc OpenAI sử dụng nội dung có bản quyền của họ để huấn luyện mô hình mà không xin phép.

Đáng chú ý theo điều 12 của Đạo luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân kỹ thuật số (DPDP), tòa yêu cầu OpenAI xóa toàn bộ dữ liệu liên quan đến ANI khỏi hệ thống huấn luyện. Tuy nhiên, công ty đã từ chối, viện dẫn luật pháp Mỹ và lập luận máy chủ được đặt ngoài biên giới quốc gia, tạo ra sự va chạm giữa các khung pháp lý.

Dù vậy theo chuyên gia AI và Cố vấn chính sách Jibu Elias, hiện Chính phủ Ấn Độ vẫn có những động thái tích cực nhằm mở rộng không gian cho đổi mới sáng tạo trong nước. Do đó, khoảng trống chính sách hiện tại chính là cơ hội để các công ty tận dụng lợi thế tiên phong, tạo thói quen sử dụng trong cộng đồng. Một khi hành vi người dùng đã được định hình, việc dịch chuyển sang nền tảng khác sẽ trở nên khó khăn hơn, từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh lâu dài.

Sự trỗi dậy của các start-up AI bản địa

Một thách thức khác đối với các ông lớn AI chính là sự trỗi dậy của các start-up AI bản địa, khi sân chơi công nghệ tại Ấn Độ đang nóng dần lên. Dù các tên tuổi mới hiện chưa thể cạnh tranh trực tiếp với ChatGPT, Gemini hay Perplexity, nhưng quốc gia này hiện đã có hơn 1.500 công ty AI đang phát triển các giải pháp siêu bản địa hóa - từ công cụ hỗ trợ nông nghiệp cho nông dân nhỏ lẻ, đến các mô hình xử lý ngôn ngữ phục vụ y tế cộng đồng.

Điểm mạnh của các start-up bản địa nằm ở chi phí vận hành thấp và hiểu biết sâu sắc về thị trường địa phương - những yếu tố buộc các "ông lớn" quốc tế phải không ngừng đổi mới để giữ vững vị thế. Chính vì thế, câu chuyện phát triển AI tại Ấn Độ không đơn thuần là cuộc đua về tốc độ tăng trưởng, mà là bài kiểm tra thực sự về khả năng thích nghi cả về mô hình kinh doanh, công nghệ lẫn tư duy chiến lược.

TÂM DƯƠNG

Nguồn: https://tuoitre.vn/cac-ong-lon-ai-mo-rong-anh-huong-tu-an-do-20250928093526211.htm