AI thậm chí có thể giúp nhân loại quay trở lại đúng hướng để đạt được mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc về bao phủ y tế toàn dân vào năm 2030.

AI Contest.jpg
AI hỗ trợ đánh giá nhu cầu sử dụng xe cứu thương. Ảnh: Weforum.org

Tuy nhiên, mặc dù công nghệ đang phát triển nhanh chóng, lĩnh vực y tế lại “dưới mức trung bình” trong việc ứng dụng AI so với các ngành khác, theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới có chủ đề “Tương lai của y tế dựa trên AI: Dẫn đầu xu hướng”. 

Theo báo cáo thì “chuyển đổi bằng AI không chỉ là áp dụng các công cụ mới mà đòi hỏi phải tư duy lại toàn bộ cách thức y tế được cung cấp và tiếp cận.”

Với thị trường AI tạo sinh trong y tế dự kiến đạt 2,7 tỷ USD trong năm nay - và gần 17 tỷ USD vào năm 2034, dưới đây là những cách AI đang làm thay đổi ngành y tế:

AI có thể phân tích hình ảnh não bộ

Một phần mềm AI mới có độ chính xác gấp đôi các chuyên gia trong việc phân tích hình ảnh não của bệnh nhân đột quỵ. Hai trường đại học tại Anh đã huấn luyện phần mềm này trên 800 ảnh chụp não và sau đó thử nghiệm trên 2.000 bệnh nhân. Kết quả rất ấn tượng. Ngoài độ chính xác cao, phần mềm còn có thể xác định được khung thời gian xảy ra đột quỵ - một yếu tố vô cùng quan trọng đối với bác sĩ.

Bác sĩ thần kinh Paul Bentley cho biết trên tờ Health Tech Newspaper: “Với phần lớn các ca đột quỵ do cục máu đông, nếu bệnh nhân đến viện trong vòng 4,5 giờ kể từ khi xảy ra đột quỵ, họ đủ điều kiện để được điều trị cả bằng thuốc và phẫu thuật. Trong vòng 6 giờ, bệnh nhân vẫn có thể được phẫu thuật, nhưng sau thời điểm này, quyết định điều trị trở nên khó khăn hơn vì nhiều trường hợp đã không thể phục hồi. Vì vậy, việc xác định chính xác thời điểm khởi phát và khả năng phục hồi là điều sống còn”. 

AI phát hiện gãy xương tốt hơn con người

Việc sử dụng AI để phân tích ban đầu có thể giúp tránh những lần chụp X-quang không cần thiết và giảm thiểu nguy cơ bỏ sót gãy xương. Viện Quốc gia về Sức khỏe và Chăm sóc Xuất sắc - Anh (NICE) cho biết công nghệ này an toàn, đáng tin cậy và có thể giảm số lần tái khám.

Đánh giá nhu cầu xe cứu thương bằng AI

Tại Anh, mỗi tháng có khoảng 350.000 người được đưa đến bệnh viện bằng xe cứu thương. Việc quyết định ai cần chuyển viện hay không nằm trong tay các nhân viên y tế tiền viện, trong bối cảnh số giường bệnh luôn thiếu hụt. Một nghiên cứu tại Yorkshire (miền Bắc nước Anh) cho thấy trong 80% trường hợp, AI có thể dự đoán chính xác bệnh nhân cần được chuyển viện. Mô hình AI được huấn luyện dựa trên các yếu tố như khả năng vận động, nhịp tim, mức oxy trong máu và đau ngực - đặc biệt, AI còn cho thấy không có thiên lệch trong xử lý dữ liệu.

Phát hiện sớm hơn 1.000 loại bệnh

Một mô hình học máy mới từ hãng AstraZeneca có khả năng phát hiện bệnh trước khi người bệnh có bất kỳ triệu chứng nào. Dựa trên dữ liệu y tế của 500.000 người trong một kho dữ liệu y tế tại Anh, mô hình này có thể “dự đoán với độ tin cậy cao một chẩn đoán bệnh trong nhiều năm sau đó”.

Một nghiên cứu khác tại Anh phát hiện rằng một công cụ AI có thể phát hiện 64% tổn thương não do động kinh mà các bác sĩ X-quang từng bỏ sót. Được huấn luyện với hơn 1.100 bản chụp MRI của người lớn và trẻ em trên toàn cầu, AI không chỉ phát hiện nhanh hơn mà còn nhận diện cả những tổn thương rất nhỏ hoặc bị che khuất mà mắt người không nhìn thấy được.

Chatbot y tế hỗ trợ ra quyết định lâm sàng

Bác sĩ phải ra quyết định nhanh chóng và chính xác, AI có thể giúp đẩy nhanh quy trình, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ đưa ra thông tin sai hoặc thiên lệch. 

Một nghiên cứu tại Mỹ cho thấy các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) tiêu chuẩn như ChatGPT, Claude hay Gemini không thể cung cấp cho bác sĩ những câu trả lời đầy đủ và có cơ sở khoa học. Tuy nhiên, ChatRWD - một hệ thống tạo sinh có tăng cường truy xuất thông tin - lại cho kết quả tốt hơn, với 58% câu trả lời hữu ích (so với 2%-10% từ các LLM thông thường).

Các giao diện kỹ thuật số cũng đang được triển khai để hỗ trợ phân loại bệnh nhân. Báo cáo năm 2024 từ Sáng kiến Chuyển đổi Y tế Kỹ thuật số của Diễn đàn Kinh tế Thế giới cho biết, nền tảng bệnh nhân kỹ thuật số Huma có thể giúp giảm 30% tỷ lệ tái nhập viện, giảm đến 40% thời gian bác sĩ xem xét hồ sơ bệnh nhân, đồng thời “giảm gánh nặng công việc cho nhân viên y tế”.

Báo cáo kỳ vọng tương lai sẽ có những công nghệ như vậy “làm thay đổi mạnh mẽ trải nghiệm y tế của người bệnh. Những người khỏe mạnh có thể sử dụng thiết bị theo dõi để tối ưu sức khỏe thể chất và tinh thần, trong khi những người có vấn đề sức khỏe sẽ tiếp cận được hàng loạt giải pháp số”.

(Theo Weforum.org)

Nguồn: https://vietnamnet.vn/cach-ai-dang-lam-thay-doi-nganh-y-te-2386768.html