Cận cảnh trong căn nhà ‘chia ca để ngủ’ ở quận 1

Giữa trung tâm TP.HCM, ngay kế bên những khu nhà cao tầng nhất nhì Việt Nam là những khu dân cư tối tăm, chật chội, có nguy cơ cháy nổ cao, điều kiện sinh sống của người vô cùng khó khăn, bất tiện - Ảnh: PHƯƠNG NHI

Sáng nay (27-6), UBND quận 1 tổ chức hội nghị gặp gỡ các doanh nghiệp mời quan tâm về dự án chợ Gà, Gạo. Chợ Gà, Gạo (phường Cầu Ông Lãnh) thuộc ô phố Nguyễn Thái Học - Võ Văn Kiệt - Yersin, hẻm số 3 Yersin với 237 sạp chợ và 35 căn nhà phố.

Đây là một trong những khu dân cư chật chội, kém an toàn giữa trung tâm TP.HCM nhưng nhiều năm nay chưa cải tạo được.

Tại Hội nghị Thành ủy TP.HCM diễn ra vào giữa tháng 6, Bí thư Quận ủy quận 1 Dương Anh Đức nêu trăn trở, dù nằm ngay giữa trung tâm thành phố nhưng quận 1 có các khu vực người dân sống rất chật chội.

Như khu chợ Gà, chợ Gạo, người dân sống trong không gian chật hẹp, nguy cơ cháy nổ cao, điều kiện sống rất khó khăn. Có những gia đình phải chia ca để ngủ, cũng có khu đất chỉ rộng vài mét vuông nhưng có tới 4-5 hộ dân sinh sống.

Một buổi tối giữa tháng 6, khi tòa nhà Bitexco vừa lên đèn, chúng tôi tìm đến nhà bà Lê Thị Ngọc Hoa (68 tuổi) nằm sâu trong con hẻm chật hẹp, tối tăm ở đường Võ Văn Kiệt (quận 1) thuộc khu chợ Gạo. Nói là nhà nhưng nơi ở của bà Hoa chưa đến 4m2, xây nhà vệ sinh và kê chiếc bàn nhỏ thì gần như hết chỗ. Theo lời bà Hoa, căn nhà đã hơn 50 năm chưa từng có khách đến thăm bởi "làm gì có chỗ mời khách ngồi". Bà Hoa ngại ngùng chỉ tay về bậc thềm trước nhà mời ngồi, còn bà thì ngồi mép cửa - Ảnh: PHƯƠNG NHI

Người phụ nữ 68 tuổi kể, trước năm 2015, khu chợ Gạo chỉ là những sạp gỗ lụp xụp, không có nhà vệ sinh. Bà con ở xóm chợ ngày ngày phải xếp hàng đi vệ sinh công cộng, cuộc sống bất tiện trăm bề. Năm 2015, vụ cháy kinh hoàng từ khu chợ Gạo lan nhanh qua chợ Gà rồi bùng phát dữ dội, thiêu rụi nhiều nhà cửa, tài sản. Sau vụ cháy, chính quyền địa phương và mạnh thường quân hỗ trợ nhiều gia đình, trong đó có gia đình bà Hoa xây sửa nhà cửa. Căn nhà 4m2 của bà được bê tông hóa, cất thêm một gác nhỏ. Từ căn nhà nhỏ này, bà Hoa dựng vợ cho con, rồi các thế hệ sau lần lượt ra đời - Ảnh: THẢO LÊ — Bà Hoa kể, trước năm 2015, khu chợ Gạo chỉ là những sạp gỗ lụp xụp, không có nhà vệ sinh, phải xếp hàng đi vệ sinh công cộng, bất tiện trăm bề. Năm 2015, vụ cháy kinh hoàng từ khu chợ Gạo lan nhanh qua chợ Gà rồi bùng phát dữ dội, thiêu rụi nhiều nhà cửa, tài sản. Sau vụ cháy, chính quyền địa phương và mạnh thường quân hỗ trợ nhiều gia đình, trong đó có gia đình bà Hoa xây sửa nhà cửa. Căn nhà 4m2 của bà được bê tông hóa, cất thêm một gác nhỏ. Từ căn nhà nhỏ này, bà Hoa dựng vợ cho con, rồi các thế hệ sau lần lượt ra đời - Ảnh: THẢO LÊ

Người thì đông hơn nhưng căn nhà lại chẳng rộng ra, vẫn vỏn vẹn 4m2 cho 5, 6 người ở. Sau đó, chồng bà Hoa mất và cô con dâu qua đời vì ung thư. Căn nhà hiện còn 4 người ở, bà ở tầng dưới, con trai và hai cháu ở trên gác gỗ. Tất cả mọi sinh hoạt của gia đình diễn ra trước cửa nhà. Nấu ăn ngoài đường, ăn uống ngoài đường, giặt giũ ngoài đường rồi xe cũng để ngoài đường. Chiếc bếp ga nhỏ kê tạm ngoài trời để nấu cơm. Những ngày Sài Gòn mưa tầm tã, bếp ga bị "vô hiệu hóa", gia đình bà Hoa chỉ có thể ăn cơm trắng với chao - Ảnh: THẢO LÊ

Căn nhà quá nhỏ, đồ đạc kê chật ních, đến nằm cũng không thể duỗi thẳng chân. Mấy chục năm nằm ngủ co ro, bà Hoa bị vẹo cột sống. Bác sĩ khuyên nằm thẳng người khi ngủ, bà chỉ biết cười trừ vì "ước mơ cả đời chỉ mong nằm ngủ cho thẳng cái lưng mà đâu có được". Cứ như thế, bà Hoa hàng trăm gia đình khác đã gắn bó hàng chục với khu chợ Gạo - Ảnh: PHƯƠNG NHI

Chỉ tay vào căn nhà cũng khoảng 3 đến 4m2 cách đó vài mét, bà Hoa kể có gia đình ông C. còn không đủ chỗ để ngủ. Nhà nhỏ nhưng mấy chục người ở, gia đình ông C. đến tối phải chia thành 2 nhóm. Người già phụ nữ thì ưu tiên ở trong nhà, còn thanh niên thì mang ghế ra đường lớn để ngủ - Ảnh: PHƯƠNG NHI

Cận cảnh trong căn nhà ‘chia ca để ngủ’ ở quận 1- Ảnh 7.

Cận cảnh trong căn nhà ‘chia ca để ngủ’ ở quận 1- Ảnh 8.

Cận cảnh trong căn nhà ‘chia ca để ngủ’ ở quận 1- Ảnh 9.

Chỉ tay về ngã ba ngay sát vách tường nhà, bà Hoa cho chúng tôi biết nơi đây là "nhà quàn" của khu chợ Gạo. Sở dĩ người ta gọi như vậy là vì khu Chợ Gạo nhà ai cũng chật hẹp, khi có người mất thì ngã ba này trở thành nơi tổ chức tang lễ. Ở ngã ba ấy nhìn lên cũng chẳng thấy bầu trời, chỉ thấy những ngọn đèn pha từ Bitexco lâu lâu rọi đến. Nhìn về những ánh sáng chói lòa ấy, bà Hoa thở dài: "Ai mà không muốn sống ở nhà cao cửa rộng nhưng đến mơ cũng không dám mơ đến". Cả đời gắn bó trong căn nhà 4m2, ở cái tuổi xế chiều, bà cũng chỉ biết xuôi theo số phận, chỉ mong sống hết đời người - Ảnh: THẢO LÊ