Cần có giải pháp kiểm soát bền vững sự bồi lấp tại cảng Cửa Việt

QTO - Cảng Cửa Việt hiện có quy mô trên 8,2ha, đảm nhận chức năng xuất nhập khẩu hàng hóa. Theo số liệu thống kê, trong 8 tháng đầu năm 2025, sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển Cửa Việt đạt 1,3 triệu tấn. Trong đó, hàng xuất khẩu chiếm 485 nghìn tấn, chủ yếu là dăm gỗ và cát; hàng nội địa chiếm hơn 850 nghìn tấn, chủ yếu là thạch cao, cát, than, clinker…

Khu vực cảng biển Cửa Việt hiện nay có 4 bến cảng và 1 khu chuyển tải, bao gồm: Bến cảng Cửa Việt gồm 2 cầu cảng, tổng chiều dài 128m, cho phép tiếp nhận tàu hàng tổng hợp có trọng tải đến 2.000 tấn, công suất thiết kế 400.000 tấn/năm. Bến cảng Hợp Thịnh gồm 1 cầu cảng, chiều dài 140m, công suất thiết kế 400.000 tấn/năm, cho phép tiếp nhận tàu hàng tổng hợp có trọng tải đến 5.000 tấn (giảm tải). Bến cảng xăng dầu Hải Hà gồm 1 cầu cảng, chiều dài 35m, công suất thiết kế 30.200 tấn/năm, cho phép tiếp nhận tàu hàng lỏng có trọng tải đến 3.000 tấn. Bến cảng số 4-Khu bến Bắc Cửa Việt có chiều dài 70m, tiếp nhận tàu chở khách có sức chứa đến 200 hành khách hoặc thông số phù hợp với khả năng tiếp nhận của bến cảng. Khu chuyển tải số 2 tại Cửa Việt cho phép tiếp nhận tàu hàng tổng hợp có trọng tải đến 50.000 tấn (đầy tải) và 70.000 tấn (giảm tải).

Từ tháng 10/2024, cảng biển Cửa Việt đã có hiện tượng bồi lắng làm cạn một số điểm cục bộ nhưng đến nay, hiện tượng này ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn do tác động của yếu tố địa lý, khí hậu và dòng chảy tự nhiên. Theo thông báo hàng hải mới nhất, độ sâu luồng hàng hải Cửa Việt tại điểm cạn nhất chỉ còn âm 2,7m (-2,7m), thấp hơn rất nhiều so với chuẩn thiết kế âm 5,6m (-5,6m) để các tàu có thể di chuyển an toàn. Tình trạng bồi lấp nghiêm trọng đang tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn hàng hải, bởi khi tàu thuyền phải di chuyển trong điều kiện luồng bị thu hẹp, nguy cơ mắc cạn hoặc va chạm tăng cao.

Cảng Cửa Việt bị bồi lấp, ảnh hưởng đến việc trung chuyển hàng hóa - Ảnh: N.K

Đặc biệt, hiện tượng bồi lắng đã gây ra nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp hoạt động vận chuyển hàng hóa trên cảng. Trước đây, các tàu có thể chở hơn 2.000 tấn hàng, nhưng nay chỉ có thể chở từ 1.000-1.200 tấn, giảm hiệu quả kinh tế và tăng chi phí vận hành của doanh nghiệp. Rõ ràng, tình trạng bồi lấp luồng hàng hải đang là rào cản lớn đối với các doanh nghiệp vận tải hàng hóa. Các cầu cảng tiếp nhận ít tàu hàng hơn, tàu tải trọng lớn gặp khó khăn khi di chuyển, tốn nhiều thời gian và chi phí để ra vào cảng. Điều này đã làm giảm sức hút của cảng Cửa Việt đối với các doanh nghiệp logistics và xuất nhập khẩu.

Hiện nay, tại Cảng Cửa Việt có 4 doanh nghiệp hoạt động kinh doanh dịch vụ kho bãi, hàng hóa, xuất nhập khẩu, bao gồm: Công ty CP cảng Cửa Việt, Công ty TNHH MTV Hợp Thịnh, Công ty TNHH Thanh Thành Đạt và Công ty CP Tiến Phong.

Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP cảng Cửa Việt Phan Ngọc Ánh cho biết, từ đầu năm đến ngày 31/8/2025, tổng sản lượng hàng hóa thông quan qua cảng Cửa Việt chỉ đạt hơn 280.728 tấn hàng hóa/560.000 tấn theo kế hoạch. Số liệu từ Công ty TNHH Thanh Thành Đạt cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2025, khối lượng hàng hóa thông qua cảng chỉ đạt 95.452 tấn, đạt 44% kế hoạch. Đối với Công ty TNHH MTV Hợp Thịnh, tổng khối lượng hàng xuất nhập qua cảng Cửa Việt trung bình mỗi tháng trong năm 2024 đạt 100.000 tấn, nhưng năm 2025 chỉ đạt khoảng 25.000 tấn/tháng.

Phó Giám đốc Cảng vụ Hàng hải Quảng Trị Lê Văn Châu cho biết, luồng hàng hải bị bồi lấp khiến lượng hàng hóa xuất khẩu qua cảng giảm đáng kể. Lần nạo vét gần đây nhất vào năm 2020, nhưng dưới tác động của thời tiết, tình trạng bồi lấp lại tái diễn nhanh chóng. Đầu năm 2025, các doanh nghiệp hoạt động tại cảng đã xin chủ trương, tự bỏ tiền nạo vét nhưng đây chỉ là giải pháp khắc phục tạm thời một số điểm cạn cục bộ ở khu vực cảng.

Để khắc phục tình trạng bồi lắng ở khu vực cảng Cửa Việt, Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam (Bộ Xây dựng) đã có quyết định phê duyệt dự án nạo vét duy tu luồng hàng hải Cửa Việt với tổng số vốn hơn 20,12 tỉ đồng theo kế hoạch năm 2025. Tuy nhiên, quá trình đấu thầu gặp vướng mắc và thời điểm thi công vào cuối năm bị ảnh hưởng của thời tiết nên không hoàn thành đúng tiến độ. Do đó, Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam đã báo cáo Bộ Xây dựng xin điều chỉnh thời gian thi công và hoàn thành trong năm 2026. Tuy nhiên, muốn giải quyết triệt để tình trạng này, không chỉ thực hiện nạo vét định kỳ mà cần nghiên cứu và áp dụng các giải pháp nhằm kiểm soát sự bồi lấp một cách bền vững.

Với vị trí chiến lược quan trọng của cảng Cửa Việt trong chuỗi logistics khu vực miền Trung, việc sớm triển khai các giải pháp nạo vét và chống bồi lấp không chỉ giúp nâng cao năng lực vận tải biển, thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế của tỉnh, đồng thời giữ vững an toàn giao thông đường thủy.

Hồ Nguyên Kha

 

Nguồn: https://baoquangtri.vn/kinh-te/202509/can-co-giai-phap-kiem-soat-ben-vung-su-boi-lap-tai-cang-cua-viet-ca3370d/