Cần giải pháp đột phá để duy trì mức sinh thay thế

Nhìn sâu hơn vào vấn đề dân số và phát triển

Tán thành với sự cần thiết ban hành Luật Dân số, tuy nhiên Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương đề nghị các quy định trong luật cần mang tính đột phá hơn so với Pháp lệnh Dân số năm 2003, đặc biệt với các biện pháp duy trì mức sinh thay thế.

Với các biện pháp duy trì mức sinh thay thế như tăng thời gian nghỉ thai sản, hỗ trợ tài chính, ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, vẫn cần có thêm chính sách đột phá về lao động, việc làm; các dịch vụ chăm sóc và giáo dục trẻ em. Đề nghị cơ quan soạn thảo cần hết sức lưu tâm.

Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương phát biểu tại Tổ

Lưu ý Pháp lệnh dân số có riêng một điều quy định về hợp tác quốc tế, tuy nhiên, dự thảo Luật Dân số lại bỏ quy định này, Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, những năm qua, các nội dung về hợp tác quốc tế trong lĩnh vực dân số được triển khai rất tốt, đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc.

Dẫn thực tế các nước đang có nền “kinh tế đầu bạc” nhưng đã biến thách thức thành cơ hội, biến xã hội già hoá thành một ngành kinh tế, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho biết, một số nước đã chú trọng phục vụ cho người cao tuổi, các doanh nghiệp cũng chuyên sản xuất thiết bị, phần mềm phục vụ cho người cao tuổi. Và có một triết lý rất hay đó là “Viện dưỡng lão không phải nơi chăm sóc người già mà là nơi người già tự chăm sóc được chính mình”.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan phát biểu

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho rằng, không chỉ chú trọng an sinh xã hội, chúng ta cần nhìn sâu hơn vào vấn đề dân số và phát triển.

Đặt sự phát triển toàn diện của con người ở trung tâm

ĐBQH Nguyễn Hải Anh (Đồng Tháp) đánh giá cao dự thảo Luật Dân số đã thể hiện được bước chuyển tư duy từ kế hoạch hoá gia đình sang quản trị dân số và phát triển con người. Chúng ta phải đặt sự phát triển toàn diện của con người, quyền con người ở trung tâm và có công cụ pháp lý để xây dựng và phát triển dân số có chất lượng, bao gồm cả thể chế, trí tuệ, tinh thần, lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc, lòng nhân ái.

“Việc xây dựng Luật có tác động lớn, tiếp cận tới mọi đối tượng trong đời sống xã hội, vị trí và vai trò của dân số quyết định tương lai và sinh tồn của dân tộc”, đại biểu Nguyễn Hải Anh nhấn mạnh.

ĐBQH Nguyễn Hải Anh (Đồng Tháp) phát biểu

Đại biểu đề nghị mở rộng phạm vi điều chỉnh của luật, để phản ánh đúng bản chất của luật về con người, về dân số, chứ không chỉ là các biện pháp để quản lý dân số.

Cụ thể, cần bổ sung thêm khái niệm phát triển toàn diện con người; bổ sung các mục bảo đảm quyền con người, trong đó có quyền sinh sản, quyền được chăm sóc sức khoẻ thể chất, tinh thần, quyền được sống trong môi trường an toàn, nhân văn và sáng tạo.

Về truyền thông, vận động và giáo dục dân số, đại biểu đề nghị làm rõ thêm truyền thông hướng tới thay đổi hành vi và giá trị xã hội. Cần nhấn mạnh giáo dục về dân số trong trường học, đào tạo kỹ năng sống, giáo dục giới tính, trách nhiệm làm cha mẹ và bình đẳng giới. Tăng cường truyền thông số và dữ liệu mở (hiện dự thảo Luật đang dừng lại ở hình thức truyền thông truyền thống).

Về quy mô cơ cấu và phân bổ dân số, đại biểu Nguyễn Hải Anh cho rằng, dự thảo Luật đang thiếu vắng vấn đề di cư, đô thị hoá, phân bổ dân cư một cách hợp lý. Theo đó cần có điều, khoản riêng quy định về quản lý di cư trong nước và quốc tế, bảo đảm người dân di cư được tiếp cận dịch vụ công cơ bản như giáo dục, y tế, bảo hiểm xã hội.

Quang cảnh thảo luận tại Tổ 12 (gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh Quảng Ngãi, Đồng Tháp)

Đại biểu cũng đề nghị có quy định về di cư lao động xuyên biên giới, trong đó, có gắn với vai trò, trách nhiệm của Nhà nước trong bảo vệ, bảo hộ công dân, bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp khi di cư và làm việc ở nước ngoài…

Quy định rõ trách nhiệm của Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố trong việc lồng ghép quy hoạch dân cư vào quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới hải đảo.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/can-giai-phap-dot-pha-de-duy-tri-muc-sinh-thay-the-10392641.html