Cắt giảm điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính cần thực chất hơn

Nỗ lực cắt giảm danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện

Những giấy phép con từng khiến doanh nghiệp mất nhiều tháng trời để hoàn tất hồ sơ, giờ đây đang được loại bỏ. Cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện kinh doanh không chỉ là yêu cầu khách quan của nền kinh tế, mà còn là chủ trương lớn được Đảng, Nhà nước và đặc biệt là Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo quyết liệt.

Dù đã có nhiều cải thiện, tuy nhiên, vẫn còn nhiều rào cản gia nhập thị trường, đặc biệt với doanh nghiệp nhỏ và vừa khi tham gia vào một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Trước thực tế này, tại dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh (thay thế Luật Đầu tư) đang được lấy ý kiến, Bộ Tài chính kiến nghị bãi bỏ 16 ngành nghề không thực sự cần thiết phải kiểm soát bằng điều kiện kinh doanh.

Hơn 10 năm đào tạo ngoại ngữ, năm nay cơ sở này đang chuyển mình, bổ sung thêm dịch vụ tư vấn du học cho học viên tiếng Trung. Đại diện doanh nghiệp cho biết, để thực hiện dịch vụ tư vấn du học, doanh nghiệp cần có Giấy chứng nhận kinh doanh dịch vụ do Sở Giáo dục và đào tạo cấp và cần đáp ứng nhiều yêu cầu về nhân sự, cơ sở vật chất.

Bà Phạm Kim Thiền Vân - Giám đốc Công ty cổ phần giáo dục My Chinese cho biết: "Nhiều quy định trong đó mang tính hình thức, không trực tiếp phản ánh chất lượng dịch vụ, nhưng lại khiến doanh nghiệp mất nhiều thời gian để chuẩn bị và hoàn tất hồ sơ. Ví dụ công tác yêu cầu người làm nhiệm vụ tư vấn du học phải có trình độ Đại học trở lên, nhưng thực tế nhiều người có bằng Cao đẳng, nhưng có kinh nghiệm, kĩ năng và sự tận tâm, họ hoàn toàn có thể đảm nhiệm công việc này ".

Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh không chỉ đề xuất bãi bỏ 16 ngành nghề có quy định điều kiện kinh doanh mà còn đề xuất lược bỏ toàn bộ danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện khỏi luật và giao Chính phủ ban hành chi tiết. Điều này nhằm đảm bảo Chính phủ sẽ có sự linh hoạt hơn trong việc điều chỉnh kịp thời khi xuất hiện ngành nghề mới có rủi ro cho lợi ích công cộng.

Ông Nguyễn Quang Vinh - Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chia sẻ: "Việc cắt giảm những ngành nghề kinh doanh có điều kiện này cũng phù hợp với xu thế của thế giới về việc chúng ta chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Và cũng đã đến lúc chúng ta cần phải thay đổi, quản lý các ngành nghề kinh doanh để nó phù hợp hơn và ngày càng tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp đi ra thế giới".

Việc cắt giảm danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện thể hiện thông điệp mạnh mẽ cho cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư quốc tế về quyết tâm cải cách thể chế, xây dựng một môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng, minh bạch của Việt Nam.

Ông Haruhiko Ozasa - Trưởng đại diện Tổ chức xúc tiến thương mại Nhật Bản tại Hà Nội nêu ý kiến: "Chúng tôi hy vọng rằng, thủ tục hành chính phức tạp và hệ thống pháp luật sẽ được cải thiện ngày một tốt hơn. Việc giảm bớt các ngành nghề kinh doanh có điều kiện cũng cho thấy sự rộng mở hơn về chính sách của Việt Nam. Đây là điểm thu hút đối với chúng tôi".

Đột phá về cắt giảm điều kiện kinh doanh thể hiện quyết tâm cải cách thể chế, xây dựng môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng, minh bạch. Đây vừa mục tiêu hướng tới, vừa là động lực để doanh nghiệp hoạt động ổn định lâu dài, đóng góp chung cho sự phát triển của đất nước.

Cắt giảm điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính cần thực chất hơn

Tín hiệu tích cực để thu hút thêm FDI

Trong năm nay, hoàn thành việc rà soát, loại bỏ những điều kiện kinh doanh không cần thiết, quy định chồng chéo, không phù hợp, cản trở sự phát triển của doanh nghiệp... là một trong nhiều mục tiêu đã được đặt ra tại Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Đây cũng là vấn đề trọng tâm được Chính phủ đặt ra khi liên tục ban hành các Nghị quyết, công điện, thúc giục các Bộ ngành, địa phương hành động.

Triển khai Nghị quyết số 138 ban hành Kế hoạch hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị, tính đến ngày 22/9, các Bộ đã chủ động thực hiện cắt giảm, đơn giản hóa 890 thủ tục hành chính, cắt giảm 222 điều kiện kinh doanh.

Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa 2.051 TTHC; cắt giảm 2.041 điều kiện kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của 14 Bộ, cơ quan ngang Bộ. Những nỗ lực này đã giúp môi trường kinh doanh thông thoáng hơn, hấp dẫn hơn trong mắt các nhà đầu tư.

Ông Sacha Dray - Chuyên gia kinh tế Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam nhận định: "Đáng chú ý, Chính phủ đặt mục tiêu đến năm 2025 sẽ cắt giảm và đơn giản hóa ít nhất 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết, rút ngắn 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính và giảm 30% chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp. Đây là tín hiệu tích cực để thu hút thêm FDI. Bất chấp bối cảnh toàn cầu nhiều bất định, giải ngân vốn FDI tại Việt Nam vẫn duy trì sự bền bỉ, tăng trên 9% trong năm nay. Cam kết đầu tư mới cũng tiếp tục khả quan, phản ánh niềm tin của nhà đầu tư vào môi trường kinh doanh đang được cải thiện. Các biện pháp cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính sẽ càng củng cố thêm cho triển vọng này".

Ông Tim Evans - Tổng giám đốc HSBC Việt Nam chia sẻ: "Việt Nam tiếp tục thu hút rất nhiều FDI và điều này một phần là do chi phí -lợi ích của Việt Nam và lực lượng lao động chất lượng, cùng với đó là các chính sách ổn định của Chính phủ. Chúng ta thấy rõ sự khuyến khích của Chính phủ đối với việc đầu tư vào thị trường".

Ông Ko Tae Yeon - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam cho biết: "Chính phủ Việt Nam thời gian vừa qua thực hiện sáp nhập địa phương còn 34 tỉnh thành và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, cắt giảm nhiều thủ tục hành chính. Những nỗ lực cắt giảm điều kiện kinh doanh, cải thiện môi trường đầu tư của Việt Nam rất hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài".

Quyết tâm cắt giảm thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện kinh doanh của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ rất rõ ràng, mạnh mẽ

Cắt giảm điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính cần thực chất hơn

Thực tế cho thấy, nhiều cơ quan quản lý chuyên ngành vẫn muốn giữ lại điều kiện kinh doanh để kiểm soát. Thách thức lớn nhất chính là thay đổi tư duy quản lý của các cơ quan chuyên ngành - từ kiểm soát chặt chẽ ngay từ đầu (tiền kiểm) sang giám sát hiệu quả trong quá trình hoạt động (hậu kiểm). Chỉ khi đó, những cải cách này mới thực sự đi vào đời sống, mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp và nền kinh tế.

Khi xây dựng một nhà máy, về đất đai, dự án được quản lý bởi Luật Quy hoạch và Luật Đất đai liên quan đến hoạt động giao đất, cho thuê, đấu thầu quyền sử dụng đất. Bên cạnh đó, phải báo cáo đánh giá tác động môi trường, giấy phép môi trường, giấy phép xây dựng, thẩm duyệt thiết kế phòng cháy chữa cháy. Bởi vậy, việc phải xin chủ trương đầu tư từ cơ quan Nhà nước trong nhiều trường hợp là không cần thiết, khiến dự án mất vài năm mới hoàn thiện được thủ tục. Nên nếu cắt giảm giấy phép con này sẽ vừa tăng hiệu quả, vừa giảm gánh nặng cho doanh nghiệp

TS. Lê Duy Bình - Giám đốc Điều hành Economica Vietnam nêu ý kiến: "Chi phí thực hiện thủ tục hành chính đã được cắt giảm thông qua nhiều biện pháp khác nhau về cải cách thủ tục, áp dụng chuyển đổi số, cải tiến quy trình thực hiện thủ tục hành chính. Tuy nhiên, chi phí thực hiện các thủ tục hành chính vẫn khiến nhiều người dân, doanh nghiệp nản lòng, đặc biệt thủ tục liên quan đến đất đai, xây dựng, phòng cháy chữa cháy...".

Hiệu quả của việc cắt giảm điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính khá rõ ràng nhưng cộng đồng doanh nghiệp cũng thẳng thắn cho rằng, một số phương án cắt giảm còn mang nặng tính hình thức khi chỉ thay đổi trường thông tin hoặc các bảng biểu nhỏ trong thủ tục hành chính, kết quả có giảm về số lượng, nhưng phát sinh theo hình thức khác. Ví dụ, 2-3 thủ tục được gộp làm một, tức chỉ giảm về số lượng nhưng không thay đổi về bản chất, hay các giấy phép, điều kiện kinh doanh lại trở thành quy chuẩn kỹ thuật phức tạp với doanh nghiệp.

TS. Nguyễn Thị Diệu Hồng - Trưởng phòng xây dựng pháp luật, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam nhận định: "Chúng tôi cũng nhận được rất nhiều kiến nghị của doanh nghiệp về những vướng mắc. Trong thời gian qua, chúng tôi cũng chuyển tải kiến nghị đó đến các cơ quan hữu quan. Có những vướng mắc mà doanh nghiệp đã phản ánh rất nhiều năm nhưng kiến nghị ấy vẫn chưa được vào trong những sửa đổi lần này".

TS. Nguyễn Minh Thảo - Trưởng Ban Phát triển doanh nghiệp và môi trường kinh doanh, Viện Chiến lược và chính sách kinh tế - tài chính nhận định: "Thế nào là ảnh hưởng đến sức khỏe người dân, thế nào là ảnh hưởng đến các vấn đề xã hội, cần được làm rõ, cụ thể để tránh tạo ra dư địa để chúng ta có thể tùy ý bổ sung rất nhiều ngành nghề khi cụ thể hóa các ngành nghề kinh doanh có điều kiện này".

Đại diện nhiều Hiệp hội đang đề xuất cắt giảm triệt để điều kiện kinh doanh một số ngành nghề. Thay vì kiểm soát tiền kiểm sẽ chuyển mạnh sang hậu kiểm theo hướng mở rộng hình thức cho phép doanh nghiệp công bố và thông báo tới cơ quan quản lý nhà nước việc đáp ứng các yêu cầu về điều kiện kinh doanh, trên cơ sở đó cơ quan quản lý nhà nước thực hiện hậu kiểm. Một số yêu cầu không cần thiết quy định thành điều kiện kinh doanh thì kiến nghị bãi bỏ hoặc đưa vào Tài liệu hướng dẫn hay tiêu chuẩn kỹ thuật để doanh nghiệp tự nguyện tham gia.

Quyết tâm cắt giảm thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện kinh doanh của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ rất rõ ràng, mạnh mẽ, thể hiện bằng những con số cụ thể và những chỉ đạo sát sao. Nhưng để những nỗ lực đó thực sự trở thành động lực thúc đẩy tăng trưởng, cải cách phải đi vào cái gốc - cắt giảm triệt để các điều kiện kinh doanh bất hợp lý, tạo ra môi trường đầu tư minh bạch, thông thoáng và thực chất cho doanh nghiệp Việt Nam. Việc cắt giảm thủ tục hành chính theo hướng thực chất, đi vào chiều sâu đang trở thành yêu cầu cấp thiết. Đây được xem là "cú hích" quan trọng, mở đường cho cộng đồng doanh nghiệp phát triển mạnh mẽ, đóng góp nhiều hơn cho nền kinh tế.

Nguồn: https://vtv.vn/cat-giam-dieu-kien-kinh-doanh-thu-tuc-hanh-chinh-can-thuc-chat-hon-100251004061236435.htm