Mỹ thúc đẩy thỏa thuận với nhiều doanh nghiệp

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tăng cường nỗ lực đàm phán các thỏa thuận với các công ty thuộc khoảng 20 đến 30 ngành công nghiệp trọng yếu trước thềm bầu cử giữa kỳ năm 2026.

Kế hoạch này nhằm sử dụng quyền lực của Chính phủ để thúc đẩy các doanh nghiệp chuyển sản xuất về Mỹ, củng cố chuỗi cung ứng, và giảm sự phụ thuộc vào các cứ điểm sản xuất bên ngoài như Trung Quốc. Các ngành được nhắm đến bao gồm dược phẩm, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo AI, khoáng sản, đóng tàu và năng lượng.

Để đổi lấy sự nhượng bộ, chính quyền sẵn sàng cung cấp các ưu đãi lớn như giảm thuế quan, đảm bảo doanh thu hoặc thậm chí là nắm giữ cổ phần. Ví dụ, các hãng dược phẩm lớn như Eli Lilly và Pfizer đã được yêu cầu tăng sản lượng các loại thuốc thiết yếu.

Để thúc đẩy các thương vụ, Nhà Trắng dựa vào mạng lưới các cơ quan liên bang và tận dụng quyền lực tài chính của nhà nước. Cơ quan Tài chính Phát triển Quốc tế (DFC) – thành lập trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump – đang được đề xuất nâng khả năng cho vay từ 60 tỷ USD lên 250 tỷ USD, đồng thời lập quỹ đầu tư vào hạ tầng, năng lượng, khoáng sản chiến lược và chuỗi cung ứng. Mỹ cũng có kế hoạch sử dụng 550 tỷ USD từ thỏa thuận thương mại với Nhật Bản để thành lập “Bệ phóng Đầu tư Mỹ” do Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick điều hành. Ông Lutnick cũng đóng vai trò trung tâm trong các thương vụ lớn như việc Chính phủ nắm 10% cổ phần tại Intel hay sở hữu “cổ phần vàng” trong thương vụ Nippon Steel mua lại US Steel trị giá 14,9 tỷ USD. Các chuyên gia tài chính Phố Wall như Michael Grimes và David Shapiro cũng được mời về dẫn dắt đàm phán, trong khi J.P. Morgan thành lập đội ngũ chuyên biệt để xử lý làn sóng liên hệ từ các doanh nghiệp muốn tham gia chương trình.

Tuy nhiên, cách tiếp cận can thiệp sâu này đang gây tranh cãi. Một số công ty coi đây là cơ hội tiếp cận vốn nhà nước và chính sách ưu đãi, trong khi nhiều doanh nghiệp lo ngại bị yêu cầu nhượng cổ phần hoặc đối mặt với rủi ro chính sách đảo ngược sau nhiệm kỳ của ông Trump. Các chuyên gia cảnh báo rằng việc Chính phủ “chọn người thắng – kẻ thua” có thể làm suy yếu nguyên tắc kinh tế thị trường – nền tảng của chủ nghĩa tư bản Mỹ.

Nguồn: https://vtv.vn/my-thuc-day-thoa-thuan-voi-nhieu-doanh-nghiep-100251003215636631.htm