Chủ động ứng phó mưa lũ: Chính quyền và người dân cùng vào cuộc

Thời điểm này, Khánh Hòa đang vào cao điểm mùa mưa lũ. Thời tiết tiếp tục được dự báo diễn biến bất thường, nguy cơ mưa lớn gây sạt lở đất, lũ ống, lũ quét, ngập lụt... ở mức báo động, ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất, sinh hoạt, tài sản và tính mạng của người dân. Để hạn chế thấp nhất thiệt hại có thể xảy ra, các cấp chính quyền, cơ quan, đơn vị và người dân đã chủ động các phương án ứng phó với thiên tai.

Sạt lở trên Tỉnh lộ 9 đoạn qua xã Cam An vào ngày 28-10.

Phòng là chính

Ngôi nhà của ông Châu Văn Nghiệp nằm ở chân núi Phước Đồng (phường Nam Nha Trang) - một trong những vùng xung yếu về sạt lở núi mỗi khi mưa lớn kéo dài. Vì thế, ông vừa hoàn thành việc tạo rãnh thoát nước và gia cố thêm bờ chắn tạm sau nhà. “Chỉ cần mưa lớn là tôi kiểm tra liền, hễ thấy đất mềm, nước chảy đục là cả gia đình sơ tán. Không chỉ gia đình tôi, người dân nơi đây đều đã được tuyên truyền, hướng dẫn các dấu hiệu của nguy cơ sạt lở đất để chủ động ứng phó”, ông Nghiệp cho biết.

Công nhân theo dõi hồ Đắc Lộc (phường Bắc Nha Trang) qua hệ thống camera. 

Theo thống kê sơ bộ, trên địa bàn phường Nam Nha Trang có hơn 8.000 hộ dân với hơn 34.000 nhân khẩu sống trong vùng nguy cơ sạt lở đất khi mưa lớn kéo dài. Nhằm chủ động ứng phó với mưa lũ, thiên tai, địa phương thường xuyên kiểm tra địa bàn, nắm tình hình cơ sở, báo cáo chính xác thông tin; đồng thời có kế hoạch di dời khẩn cấp các hộ dân trong vùng nguy hiểm, có nguy cơ xảy ra sạt lở đất đá đến nơi an toàn. 

Ở khu vực biển, để ứng phó với bão mạnh, sóng dữ, người dân cũng đã chủ động trong việc chằng néo, gia cố nhà cửa, chuẩn bị các vật tư cần thiết, sẵn sàng di dời ngay khi có yêu cầu. Gia đình bà Nguyễn Thị Hạnh (phường Đông Ninh Hòa) không chỉ chằng néo lại mái nhà mỗi khi nghe tin dự báo bão lớn ảnh hưởng tới địa phương, mà còn chuẩn bị sẵn “túi khẩn cấp” (gồm: giấy tờ, thuốc, đèn pin, đồ ăn khô). “Những năm gần đây, gió bão dường như ngày càng mạnh. Nhà tôi ở cạnh biển, gió gây sóng lớn, nhiều khi sóng đánh mạnh tới tận nhà nên phải chủ động phòng tránh”, bà Hạnh nói. 

Ở nhiều nơi, các câu lạc bộ phụ nữ, nông dân, cựu chiến binh, người cao tuổi... cũng tổ chức hướng dẫn kỹ năng an toàn mùa mưa lũ, từ việc bảo vệ trẻ em, người già đến cách sơ tán người, tài sản khỏi nơi xung yếu, cách bảo quản nông sản để hạn chế giảm thiểu thiệt hại ở mức thấp nhất. Qua trao đổi với chính quyền các địa phương cho thấy: Việc nghe - hiểu - hành động đúng của người dân là yếu tố quyết định đến hiệu quả của công tác ứng phó thiên tai. Bởi hơn ai hết, chính người dân, nhất là các hộ sinh sống ở vùng xung yếu luôn thấu hiểu được sự nguy hiểm do thiên tai gây ra. 

Chủ động ứng phó 

Khánh Hòa có địa hình đặc thù đồi núi chiếm phần lớn diện tích, đồng bằng hẹp và sông suối ngắn, dốc. Chính vì vậy, khi mưa lớn, nước lũ lên rất nhanh, vừa gây ngập hạ lưu, vừa dễ gây sạt lở vùng núi. Qua thống kê, hiện nay, toàn tỉnh có hơn 11.000 hộ dân (khoảng 47.000 người) sinh sống trong vùng có nguy cơ sạt lở núi. Đồng thời, có hơn 2.900 hộ (hơn 12.100 người) sống trong vùng có nguy cơ bị lũ quét và gần 2.300 hộ (hơn 7.740 người) ở ven sông, ven biển có thể bị sạt lở bờ. Các khu vực “điểm nóng” này đã được xác định cụ thể. Bản đồ rủi ro sạt lở đất, lũ quét và vùng xung yếu ngập lụt... đã được cập nhật đến từng thôn, từng cụm dân cư trên toàn tỉnh.

Tổ trưởng Tổ dân phố Thành Đạt (phường Nam Nha Trang) tuyên truyền, hướng dẫn người dân sẵn sàng chấp hành thông báo di dời khi có tình huống khẩn cấp. Ảnh: Vũ Hoa

Để nâng cao năng lực, chủ động ứng phó với các cấp độ rủi ro thiên tai, hạn chế thấp nhất thiệt hại do mưa bão, thiên tai gây ra, hằng năm, UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương, các đơn vị, lực lượng liên quan xây dựng phương án ứng phó với thiên tai theo cấp độ rủi ro thiên tai cấp tỉnh và triển khai xây dựng phương án ứng phó ở địa phương, đơn vị; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, vận động Nhân dân chấp hành nghiêm pháp luật về phòng, chống thiên tai và hướng dẫn kỹ năng cho người dân về phòng ngừa, ứng phó với cấp độ rủi ro thiên tai; tăng cường hướng dẫn, kiểm tra các cấp, ngành xây dựng và tổ chức thực hiện phương án, các giải pháp phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai. 

Cùng với đó, kiểm tra, rà soát, đánh giá hiện trạng hệ thống đê điều, công trình thủy lợi trước mùa mưa lũ, kịp thời sửa chữa, khắc phục những hạng mục bị hỏng, xuống cấp của hệ thống đê điều, hồ đập, phương tiện phòng, chống thiên tai; tổ chức rà soát, chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, phương tiện, trang thiết bị, công cụ để hỗ trợ các địa phương ứng phó với các sự cố, thiên tai và tổ chức cứu hộ, cứu nạn kịp thời, hiệu quả; chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, phương tiện để bảo vệ an ninh trật tự, an toàn xã hội khu vực bị thiên tai, nhất là các khu vực sơ tán dân; bảo vệ các công trình trọng điểm, bảo vệ tài sản của Nhà nước, Nhân dân, doanh nghiệp. 

Sạt lở taluy âm trên Tỉnh lộ 9. (Ảnh: VĂN KỲ chụp cuối tháng 10-2025)

Ông Nguyễn Duy Quang - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, Phó Trưởng Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh cho biết: Cùng với sự chủ động của người dân và chính quyền địa phương, cơ quan chức năng còn kết hợp dữ liệu địa hình, dự báo thời tiết và phản ánh thực địa để đưa ra phương án ứng phó một cách kịp thời, chính xác. Phương án di dời người dân ở vùng xung yếu sẽ ngay lập tức được kích hoạt, triển khai dựa trên kịch bản ứng phó đã được xây dựng chi tiết. Mỗi chính quyền cấp xã cũng đều có kế hoạch dự trữ lương thực, nước sạch, thuốc men đủ dùng trong 5 - 7 ngày cho các hộ có thể bị chia cắt. Trong các phương án ứng phó thiên tai, việc bảo vệ tính mạng người dân là ưu tiên hàng đầu, lệnh sơ tán luôn được thực hiện sớm hơn, không đợi đến khi thiên tai xảy ra mới sơ tán người dân.

Với phương châm lấy phòng là chính, chính quyền và người dân trong tỉnh đang gấp rút chuẩn bị nhân lực, vật lực và đề cao tinh thần sẵn sàng ứng phó với mưa bão nhằm bảo vệ an toàn cao nhất cho người và tài sản.

CÔNG ĐỊNH

Nguồn: https://baokhanhhoa.vn/xa-hoi/202511/chu-dong-ung-pho-mua-lu-chinh-quyen-va-nguoi-dan-cung-vao-cuoc-52b17db/