Chuyện bữa trưa với nem rán, chả cá của Chủ tịch Cuba và Phu nhân ở Hà Nội

(Dân trí) - Biết Bí thư thứ nhất, Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel và Phu nhân thích chả cá, nem rán, bà Lê Thị Bích Lộc (ở phố Chả Cá, Hà Nội) tự tay chế biến để thết đãi 2 vị khách quý.

10h ngày 31/8, an ninh tại phố Chả Cá (Hà Nội) bất ngờ được thắt chặt với sự xuất hiện của lực lượng chức năng. Người dân xung quanh tò mò, dự đoán sắp có vị khách đặc biệt ghé thăm.

Hai tiếng sau, chiếc ô tô màu đen bóng loáng dừng lại trước căn nhà số 14 phố Chả Cá. Cửa xe mở, Bí thư Thứ nhất, Chủ tịch nước Cuba Miguel Díaz-Canel Bermúdez cùng Phu nhân bước xuống. Nở nụ cười tươi, ông bà từ từ bước vào căn nhà cổ kính.

Bà Lộc chụp ảnh cùng Phu nhân của Bí thư thứ nhất - Chủ tịch nước Cuba (Ảnh: Nhân vật cung cấp).

Bà Lê Thị Bích Lộc (SN 1949, chủ nhà) cùng em gái và vài người thân đon đả chào đón. Trên tầng hai, một bàn ăn với chả cá, nem rán và trái cây Việt Nam đã được gia đình bày biện để tiếp thượng khách.

“Bữa trưa mang tính chất tình cảm gia đình, không phải một buổi tiệc ngoại giao”, bà Lộc chia sẻ với phóng viên Dân trí.

Theo bà Lộc, mối quen biết giữa gia đình bà với gia đình ông Miguel bắt nguồn từ cuộc hôn nhân của con trai người em gái với một cô gái quốc tịch Cuba.

Chả cá, nem rán lên bàn tiệc thết đãi khách Cuba

Cách đây 1 tháng, bà Lộc nhận được thông tin, Bí thư thứ nhất, Chủ tịch nước Cuba cùng Phu nhân sẽ tới Hà Nội dự lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Do yêu cầu bảo đảm an ninh, bà không tiết lộ với bất kỳ ai, lặng lẽ lên phương án thực đơn đậm chất Việt Nam. 

Căn nhà nơi bà Lộc đang ở cũng là quán bán món chả cá nức tiếng giữa lòng phố cổ được mở cửa từ năm 1871. Bà Lộc là đời thứ tư, tiếp nối công việc kinh doanh của nhà chồng. 

"Trong 3 lần sang thăm Cuba, tôi từng có vinh dự làm món chả cá, nem rán cho ông Miguel và Phu nhân thưởng thức. Biết ông bà đều thích hai món này nên tôi quyết định đưa vào bữa trưa đặc biệt", bà Lộc cho biết.

Theo bà, các món ăn để mời hai vị khách quý được chuẩn bị giống như công thức truyền thống, không có biến tấu hay thêm nguyên liệu đắt tiền. 

Quán chả cá đã tồn tại hơn 150 năm trên phố Chả Cá (Ảnh: Nguyễn Ngoan).

Với món nem rán, bà chọn mua nguyên liệu gồm: Thịt lợn đen, trứng gà, hành tây, củ đậu, nấm hương, mộc nhĩ trước 1 ngày. Trong đó, thịt lợn được ngâm nước muối, rửa sạch rồi băm nhỏ. Trứng gà bỏ lòng trắng, dùng lòng đỏ để trộn cùng các nguyên liệu khác. Củ đậu, hành tây thái nhỏ giúp tạo vị ngọt tự nhiên. Bánh đa nem là loại giòn, không quá mặn để sau khi rán không vỡ.

Trước khi khách tới, mùi thơm của món nem lan toả khắp căn bếp nhỏ. Người phụ nữ ngoài 70 tuổi tỉ mẩn rán 30 chiếc nem bằng mỡ gà trộn mỡ lợn. Bà cẩn trọng vặn lửa nhỏ cho nem chín từ trong ra ngoài rồi tăng lửa giúp lớp vỏ vàng ruộm, giòn tan. 

“Nem phải giòn mà không ngấy, chấm nước mắm và ăn cùng rau thơm mới chuẩn vị. Toàn bộ rau sống được tôi rửa kỹ càng từng sợi. Mọi thứ đều chuẩn bị tươm tất, bày trên đĩa sứ trắng trông rất hấp dẫn”, bà kể.

Điểm nhấn trên bàn ăn là món chả cá được bà Lộc dồn trọn tâm huyết. Cách chế biến được người phụ nữ giữ nguyên như phục vụ thực khách hằng ngày.

Để có món ăn ngon, bà Lộc chọn cá quả nặng từ 3-3,5kg, được nuôi trong ao, hồ. Sau khi làm sạch, cá được thái lát mỏng, dài bằng hai ngón tay, kẹp tre, nướng trên than hoa bằng phương pháp thủ công cho vàng đều hai mặt. Khi ăn, từng miếng cá được đặt trên chảo với mỡ hành thơm lừng, ăn kèm rau thì là, rau thơm, lạc rang và bún.

"Cách đây 10 năm, khi Phu nhân của ông Miguel đến Việt Nam, bà ăn chả cá với mắm tôm. Lần này, ông bà chọn thưởng thức món ăn này cùng nước mắm", bà Lộc cho biết.

Công việc chuẩn bị món ăn thết đãi ông Miguel và Phu nhân đòi hỏi sự cẩn trọng và an toàn tuyệt đối. Trong lòng bà Lộc cảm thấy hạnh phúc, vì đây là lần đầu tiên ngôi nhà nhỏ được đón hai vị khách đặc biệt từ Cuba.

Bà Lộc cảm nhận sự giản dị, gần gũi của ông Miguel Díaz-Canel Bermúdez cùng Phu nhân (Ảnh: Trần Thành Công).

2 tiếng trước khi bữa trưa bắt đầu, bà cùng 3 nhân viên hoàn tất mọi việc. Ngoài món chả cá và nem nướng, gia đình chuẩn bị thêm thanh long, nhãn, dưa lưới, mứt sen và trà để thưởng thức sau bữa chính. 

"Cảnh vệ kiểm tra kỹ lưỡng từng món ăn sau khi chế biến xong. Do đây là nguyên tắc khi đón tiếp nguyên thủ quốc gia, tôi hoàn toàn ủng hộ. Nhờ sự cẩn trọng đó, tôi càng yên tâm hơn về món ăn do gia đình chuẩn bị", bà Lộc cho biết.

Bữa trưa trong không khí thân tình

Để đảm bảo an toàn cho quá trình tiếp đoàn Cuba, quán chả cá không đón thực khách như thường lệ. Không khí khẩn trương bao trùm, ai cũng cố gắng chu toàn để bữa trưa diễn ra hoàn hảo nhất. 

Khu vực thưởng thức bữa ăn được bố trí ở tầng 2, cạnh khung cửa sổ kính nhìn ra con phố yên ả.

"Trên bàn gỗ đơn sơ, không có hoa tươi hay khăn trải bàn. Phía bạn mong muốn giữ nguyên sự mộc mạc của không gian nên gia đình không chuẩn bị đồ trang trí quá cầu kỳ", bà Lộc trải lòng.

Gần 12h, ông Miguel và Phu nhân bước qua cầu thang gỗ lên tầng 2. Bữa trưa gồm 12 người, trong đó phía Việt Nam có 7 người, phía bạn có 5 người. Toàn bộ cảnh vệ hơn 30 người đứng ở tầng 1, liên tục quan sát chặt chẽ mọi diễn biến xung quanh.

Căn phòng - nơi diễn ra bữa trưa đáng nhớ - cùng với nhà lãnh đạo Cuba của gia đình bà Lộc (Ảnh: Nguyễn Ngoan).

Bà Lộc kể, ngồi xuống bàn, sau lời chào hỏi thân tình, ông Miguel và Phu nhân cầm đũa gắp bún một cách thành thạo. Chủ nhà ngồi ở phía đối diện, trực tiếp cho cá vào chảo, thêm hành lá, thì là đảo đều tay, mời hai vị khách đặc biệt thưởng thức.

Trong suốt bữa ăn, nhà lãnh đạo Cuba thể hiện phong thái giản dị, tấm tắc khen món chả cá và nem nướng.

"Không khí bữa trưa rất ấm cúng, cuộc trò chuyện thân tình như những người bạn lâu ngày gặp lại. Trước đây, nhà lãnh đạo Cuba từng hứa sẽ thăm gia đình tôi khi có dịp đến Hà Nội. Lần này, ông và Phu nhân đã thực hiện được lời hứa, bày tỏ cảm động trước sự đón tiếp chân tình, chu đáo", bà chia sẻ.

Trong bữa ăn, Phu nhân của Bí thư thứ nhất, Chủ tịch nước Cuba vui vẻ nhắc lại kỷ niệm lần đầu ăn món chả cá do bà Lộc chế biến 10 năm trước. 

Sau bữa chính, bà Lộc đặt đĩa thanh long đỏ ngọt mát, nhãn, dưa lưới lên bàn mời ông Miguel và Phu nhân cùng các vị khách. Bà tự tay pha trà - ướp từ những bông sen được hái vào mùa hè. Mùi thơm thoang thoảng lan toả cả không gian khiến mọi người trầm trồ.

Bên chén trà ấm, các vị khách người Cuba cùng gia đình bà Lộc trò chuyện, nhấm nháp mứt sen trắng ngần với vị ngọt thanh, tan dần nơi đầu lưỡi.

"Ông Miguel đặc biệt thích thanh long và mứt sen, còn Phu nhân hết lời khen ngợi trái cây Việt Nam vừa thơm vừa tươi ngon. Tôi hài lòng khi chọn được những loại quả đúng mùa, giản dị, đậm đà hương vị Việt Nam để mời khách quý", bà chia sẻ.

Bức ảnh lưu niệm trước khi Bí thư thứ nhất - Chủ tịch Cuba và Phu nhân rời nhà bà Lộc (Ảnh: Nhân vật cung cấp).

Khoảng 14h, bữa trưa kết thúc. Nhà lãnh đạo Cuba bước xuống tầng 1, lặng lẽ ngắm nhìn các đồ vật nhuốm màu thời gian trên tường. Ông chăm chú quan sát từng bức ảnh, khen vẻ đẹp cổ kính của căn nhà.

Trước khi lên ô tô, ông Miguel và Phu nhân chụp ảnh lưu niệm cùng gia đình bà Lộc, nói lời cảm ơn về bữa trưa ngon miệng. Lúc xe rời khỏi phố Chả Cá về tới khách sạn an toàn, cả gia đình mới thực sự thở phào nhẹ nhõm.

"Với một bữa trưa mang tính chất tình cảm gia đình, tôi quan niệm, chế biến bằng tất cả cái tâm, chắc chắn sẽ làm hài lòng người thưởng thức", bà chủ quán chả cá nổi tiếng cho biết.

Cuba như quê hương thứ hai

Ở tuổi 76, từng đi tới nhiều quốc gia trên thế giới, bà Lộc luôn xem Cuba như "quê hương thứ hai". Những đường phố rợp bóng cây, con người thân thiện ở quốc đảo vùng Caribe để lại trong người phụ nữ nhiều kỷ niệm đẹp.

Năm 2016, lần đầu tiên đặt chân tới Cuba, bà ấn tượng với các khu phố cổ kính, quảng trường rộng lớn ở trung tâm thủ đô La Habana. Lần gần đây nhất đến nước bạn năm 2019, người phụ nữ chưa quên hình ảnh thành phố bị ảnh hưởng sau cơn bão lớn, nhiều con đường bị ngập. 

Trước ngày về Việt Nam, bà Lộc cùng em gái được gia đình ông Miguel mời sang ăn cơm. Trong hoàn cảnh La Habana vừa trải qua cơn bão, bữa ăn tối giản dị với vài món đơn sơ nhưng ấm áp tình thân khiến ai có mặt hôm đó cũng xúc động.

"Với tôi, đó chính là kỷ niệm khó quên. Không cần mâm cao cỗ đầy, tôi xúc động trước sự chân tình, gần gũi mà ông Miguel cùng Phu nhân dành cho những người Việt Nam", bà Lộc bày tỏ.

Theo bà Lộc, trong những lần đến Cuba, gia đình cảm nhận tình cảm yêu mến đặc biệt và sự gắn bó sâu nặng của người dân nước này dành cho Việt Nam. Chính tình nghĩa đó khiến cho ai cũng cảm nhận sự ấm áp dù đứng trên đất khách quê người.

Quán chả cá ở phố 14 phố Chả Cá, Hà Nội của gia đình bà Lộc được 2 cụ Đoàn Xuân Phúc và vợ là Bì Thị Vân mở năm 1871.

Theo bà Lộc, cụ Đoàn Văn Phúc từng theo phong trào khởi nghĩa Yên Thế của cụ Hoàng Hoa Thám để chống lại ách thống trị của thực dân Pháp.

Thời gian khó, các cụ thường ăn món gỏi cá. Để đảm bảo vệ sinh, cụ Đoàn Văn Phúc và vợ cải tiến thành món cá nướng trên than, ăn cùng thì là, hành, mắm tôm.

Năm 1871, vợ chồng cụ Đoàn Xuân Phúc quyết định mở quán vừa để kiếm tiền nuôi sống gia đình vừa làm địa điểm họp bàn của các chí sĩ yêu nước.

Trải qua nhiều thăng trầm, bà Lộc là con dâu của gia đình họ Đoàn, đời thứ tư tiếp nối truyền thống bán chả cá của gia đình. 

Bà cho biết sẽ truyền nghề cho cháu trai để thế hệ tiếp theo giữ được món ăn nổi tiếng trong lòng thực khách. 

Nguồn: https://dantri.com.vn/du-lich/chuyen-bua-trua-voi-nem-ran-cha-ca-cua-chu-tich-cuba-va-phu-nhan-o-ha-noi-20250904230808499.htm