Đại biểu Trần Nhật Minh (Nghệ An): Hoàn thiện chính sách, tăng cường năng lực ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai

Tuy nhiên, đại biểu cũng chỉ rõ nhiều hạn chế vẫn tồn tại; đồng thời kiến nghị Chính phủ sớm rà soát, hoàn thiện chính sách, tăng cường đầu tư hạ tầng, nâng cao năng lực ứng phó và kỹ năng cộng đồng, nhằm giảm thiểu thiệt hại, bảo đảm an toàn dân sinh và phát triển bền vững...

Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành quyết định hỗ trợ hơn 3.000 tỷ đồng từ các nguồn dự phòng và ngân sách trung ương cho các địa phương nhằm kiểm soát và khắc phục hậu quả thiên tai. Trong đó, hơn 2.500 tỷ đồng đã được phân bổ cho 15 địa phương, trong đó có Nghệ An, để khắc phục hậu quả do mưa bão, sạt lở gây ra vừa qua.

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Trần Nhật Minh ghi nhận sự chủ động, quyết liệt của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương trong việc hỗ trợ người dân, khôi phục sản xuất, ổn định đời sống sau thiên tai. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tiễn triển khai vẫn còn không ít thách thức lớn cần sớm được khắc phục.

ĐBQH Trần Nhật Minh (Đoàn Nghệ An) phát biểu

Theo đại biểu, báo cáo của Tổng cục Phòng, chống thiên tai năm 2023 cho thấy hệ thống cảnh báo sớm đã được cải thiện đáng kể nhưng vẫn còn nhiều khu vực, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, chưa được tiếp cận đầy đủ thông tin cảnh báo khiến người dân không kịp thời chủ động ứng phó khi thiên tai xảy ra. Cùng với đó, tình trạng thiếu hụt nguồn lực tài chính cho công tác phòng, chống thiên tai vẫn là vấn đề nan giải.

Báo cáo quốc gia về khí hậu và phát triển Việt Nam do Ngân hàng Thế giới công bố năm 2023 chỉ rõ Việt Nam cần đầu tư ít nhất 3–5 tỷ USD mỗi năm để nâng cao khả năng ứng phó với thiên tai trong khi ngân sách hiện tại chỉ đáp ứng khoảng 40% nhu cầu. Sự thiếu hụt nguồn lực này ảnh hưởng lớn đến việc duy tu, xây dựng và nâng cấp các công trình phòng, chống thiên tai như đê điều, hồ chứa nước, hệ thống thoát lũ. Nhiều công trình đã xuống cấp nghiêm trọng nhưng chưa được sửa chữa trong khi nhiều tuyến đê biển, đê sông tiếp tục bị sạt lở nặng, đe dọa trực tiếp đời sống dân sinh

Một thực tế đáng lo ngại khác là tình trạng xây dựng công trình tại các khu vực có nguy cơ thiên tai cao nhưng thiếu giải pháp bảo vệ phù hợp, dẫn đến mức độ thiệt hại ngày càng nghiêm trọng. Bên cạnh đó, tình trạng phá rừng ở miền núi diễn biến phức tạp khiến “lá chắn” tự nhiên bị mất đi, làm gia tăng nguy cơ lũ quét, sạt lở đất. Chỉ ra những tồn tại này, đại biểu Trần Nhật Minh cho rằng, nếu những hạn chế này không được xử lý triệt để sẽ tiếp tục tạo ra vòng luẩn quẩn “thiên tai – khắc phục – tái thiệt hại”, gây tổn thất lâu dài cho kinh tế – xã hội, đặc biệt là ở các khu vực miền núi và ven biển.

Từ những tồn tại nêu trên, đại biểu Trần Nhật Minh đề nghị Chính phủ sớm sơ kết, rà soát kết quả thực hiện Chiến lược quốc gia về phòng, chống thiên tai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, được ban hành theo Quyết định số 379/QĐ-TTg ngày 17/3/2021, nhằm kịp thời điều chỉnh mục tiêu, giải pháp và cơ chế tổ chức phù hợp với tình hình mới, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng khốc liệt.

Bên cạnh đó, cần đẩy nhanh tiến độ xây dựng bản đồ tỷ lệ lớn về sạt lở đất, lũ quét theo Quyết định 162/QĐ-TTg ngày 27/10/2023 để kịp thời cảnh báo nguy cơ cho khu vực trung du, miền núi phía Bắc và các vùng có địa hình phức tạp

Đại biểu Trần Nhật Minh cũng nhấn mạnh, các địa phương cần quy hoạch khu dân cư an toàn, xây dựng các công trình tránh trú bão, lũ bảo đảm an toàn cho Nhân dân, đặc biệt tại các vùng miền núi như Nghệ An, nơi người dân vẫn gặp nhiều khó khăn khi tìm nơi tránh trú an toàn trong mùa mưa bão. Đồng thời, cần hoàn thiện hệ thống quan trắc, cảnh báo lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các địa bàn có nguy cơ cao, bổ sung ngân sách để nâng cấp các công trình đê điều, hồ chứa, hệ thống thoát lũ đã xuống cấp, giảm thiểu tối đa thiệt hại về người và tài sản.

Một nội dung quan trọng khác được đại biểu đề cập là việc rà soát, khôi phục hệ thống giao thông trọng yếu tại các vùng bị chia cắt do mưa lũ, đặc biệt ở khu vực miền núi. Đại biểu dẫn chứng tại xã Yên Hòa, tỉnh Nghệ An. Mưa lũ vừa qua đã làm sập nhiều cầu dân sinh, khiến việc đi lại, học tập và sản xuất của người dân gặp rất nhiều khó khăn, có nơi học sinh phải đi vòng xa hàng trăm cây số hoặc di chuyển bằng thuyền để đến trường. Vì vậy, việc đầu tư khắc phục và tái thiết hạ tầng giao thông trọng yếu là yêu cầu cấp bách để bảo đảm đời sống dân sinh, ổn định xã hội và phát triển kinh tế địa phương.

Trên cơ sở đó, đại biểu cũng đề nghị cần chú trọng công tác nâng cao nhận thức cộng đồng, đào tạo kỹ năng phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai cho người dân. Các chương trình giáo dục về phòng, chống thiên tai cần được triển khai thực chất, thường xuyên tại địa phương và trường học nhằm hình thành thói quen ứng phó chủ động trong mọi tình huống.

Đại biểu Trần Nhật Minh cho rằng, ở nhiều nơi người dân đã biết vận dụng linh hoạt các biện pháp khắc phục, như san gạt đất ướt ngay sau mưa lũ để tránh đóng cứng, nhưng cũng còn nhiều nơi thiếu kinh nghiệm và kỹ năng ứng phó. Do đó, việc phổ biến kiến thức, huấn luyện cộng đồng là yếu tố then chốt trong chiến lược giảm thiểu thiệt hại và thích ứng với thiên tai lâu dài.

Đại biểu Trần Nhật Minh khẳng định: công tác phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai cần được xem là nhiệm vụ chiến lược, lâu dài, gắn với mục tiêu phát triển bền vững quốc gia... Để đạt được điều đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa trung ương và địa phương, sự tham gia của cộng đồng và huy động hiệu quả nguồn lực xã hội, quốc tế trong đầu tư, nghiên cứu, ứng dụng khoa học – công nghệ vào công tác phòng, chống thiên tai.

Chỉ khi có sự chuẩn bị toàn diện, đồng bộ và chủ động từ sớm, từ xa, Việt Nam mới có thể giảm thiểu thiệt hại, bảo vệ vững chắc đời sống nhân dân, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội trong giai đoạn mới.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/dai-bieu-tran-nhat-minh-nghe-an-hoan-thien-chinh-sach-tang-cuong-nang-luc-ung-pho-va-khac-phuc-hau-qua-thien-tai-10391191.html