Đại sứ Trịnh Thị Tâm: Làm sâu sắc thêm tình hữu nghị và mở ra cơ hội hợp tác thiết thực cho Việt Nam-Sri Lanka

Đại sứ Trịnh Thị Tâm: Việt Nam và Sri Lanka

Đại sứ Việt Nam tại Sri Lanka Trịnh Thị Tâm. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Sri Lanka)

Nhân dịp kỷ niệm 55 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Sri Lanka (21/7/1970-21/7/2025), Đại sứ Việt Nam tại Sri Lanka Trịnh Thị Tâm chia sẻ với Báo Thế giới và Việt Nam những thành tựu nổi bật của quan hệ song phương và những định hướng, biện pháp để tăng cường hợp tác kinh tế, đầu tư cũng như thúc đẩy giao lưu nhân dân.

Việt Nam và Sri Lanka có quan hệ hữu nghị khăng khít, gắn bó và luôn ủng hộ lẫn nhau qua các thời kỳ lịch sử. Đâu là những thành tựu nổi bật trong chặng đường 55 năm quan hệ hợp tác song phương, thưa Đại sứ?

Việt Nam và Sri Lanka thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1970. Trải qua 55 năm, mặc dù trải qua không ít thăng trầm và khó khăn do hoàn cảnh lịch sử, thậm chí có giai đoạn Việt Nam phải tạm thời đóng cửa Đại sứ quán tại Colombo (1982-2011), quan hệ hai nước vẫn duy trì đà phát triển tích cực và đạt được nhiều thành tựu quan trọng, rất đáng khích lệ. Có thể kể ra ba điểm nổi bật sau:

Thứ nhất, hai bên duy trì trao đổi đoàn và tiếp xúc từ sớm và khá đều đặn, góp phần củng cố sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau.

Ngay từ những năm đầu tiên sau khi Việt Nam thống nhất đất nước và hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao, Việt Nam đã cử các Lãnh đạo cấp cao sang thăm Sri Lanka, trong đó nổi bật có Thủ tướng Phạm Văn Đồng (1978) và Bộ trưởng Ngoại giao Chính phủ Cách mạng lâm thời CHMNVN Nguyễn Thị Bình (1976).

Các giai đoạn sau đó, về phía Sri Lanka, Tổng thống, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội, Bộ trưởng Ngoại giao đã thăm Việt Nam. Về phía Việt Nam, Chủ tịch nước, Phó Thủ tướng, Phó Chủ tịch Quốc hội và nhiều Bộ trưởng qua các thời kỳ đã thăm Sri Lanka.

Đặc biệt trong 6 tháng đầu năm nay, hai bên đã trao đổi 3 đoàn cấp cao, theo đó, Tổng thống Anura Kumara Dissanayake đã thăm cấp Nhà nước lần đầu tiên đến Việt Nam sau khi nhậm chức và dự Đại lễ Vesak Liên hợp quốc 2025 do Việt Nam đăng cai tổ chức (5/2025); Ủy viên Bộ Chính trị-Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa và Ủy viên Trung ương-Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đã thăm Sri Lanka lần lượt tháng 6/2025 và tháng 3/2025. Trước đó, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã có cuộc gặp đầu tiên với Tổng thống Dissanayake bên lề Hội nghị thượng đỉnh Chính phủ Thế giới (WGS) tại UAE (2/2025).

Thứ hai, hai nước đã thiết lập và duy trì khá thường xuyên 3 cơ chế hợp tác quan trọng gồm Ủy ban hỗn hợp cấp Bộ trưởng Ngoại giao, Tham khảo chính trị cấp Thứ trưởng Ngoại giao và Tiểu ban hỗn hợp thương mại cấp Thứ trưởng Công thương.

Hai nước đã ký kết gần 40 văn kiện hợp tác trên các lĩnh vực chủ chốt như thương mại, đầu tư, quốc phòng, nông nghiệp, văn hóa, giáo dục, nông nghiệp, thủy sản…; gần đây nhất là 5 văn kiện được ký kết trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Dissanayake về hải quan, chế tạo máy, xúc tiến thương mại, giáo dục và nông nghiệp. Đây là các cơ sở vững chắc để các bộ, ngành hai nước triển khai hợp tác toàn diện.

Thứ ba, hợp tác văn hóa, Phật giáo, giao lưu nhân dân… đang trở thành các thế mạnh và tiềm năng trong quan hệ song phương.

Trong năm 2024, đã có gần 15.000 lượt khách Sri Lanka sang Việt Nam. Các cơ sở tôn giáo giữa hai nước đang triển khai nhiều chương trình hợp tác, giao lưu ý nghĩa. Cùng với đó, ngày càng có nhiều tăng ni sinh Việt Nam sang học tập tại Sri Lanka. Nhiều tác phẩm văn học Việt Nam được dịch sang tiếng Sinhala, trong đó có: Nhật ký trong tù, Chiếc lược ngà, Bụi đời…

Đặc biệt phải kể đến cộng đồng người Việt tại Sri Lanka ngày càng phát triển. Hiện có khoảng 150 người, đang có những đóng góp cho sự phát triển kinh tế-xã hội của sở tại, nổi bật là 4 nhà hàng Việt Nam tại Colombo và một ngôi chùa Việt Nam tại Kandy, tỉnh Miền Trung Sri Lanka.

Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam do Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa dẫn đầu dâng hoa tại Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh ở thủ đô Colombo, tháng 6/2025. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Sri Lanka)

Đại sứ quán Việt Nam tại Sri Lanka đã và đang triển khai những hoạt động, sự kiện gì trong năm đặc biệt đánh dấu mốc quan trọng của quan hệ hai nước?

Để kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Sri Lanka và các ngày kỷ niệm lớn của ta trong năm 2025, ngay từ đầu năm, Đại sứ quán Việt Nam tại Sri Lanka đã chủ động xây dựng và tích cực phối hợp với các bộ ngành liên quan của Sri Lanka triển khai nhiều hoạt động phong phú, mang đậm tính chất giao lưu văn hóa, ngoại giao nhân dân, qua đó làm sâu sắc thêm tình hữu nghị và mở ra những cơ hội hợp tác thiết thực.

Có thể điểm một số hoạt động nổi bật như: tổ chức họp báo về năm kỷ niệm với sự tham dự đông đảo của phóng viên báo chí Colombo và một số báo nước ngoài; tổ chức kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam với sự tham dự của các đảng có quan hệ truyền thống với Đảng ta; tổ chức kỷ niệm 135 Ngày sinh nhật của Chủ tịch Hồ Chí Minh với sự tham dự của Bộ trưởng Văn hoá-Tôn giáo- Phật giáo, Tổng Bí thư Đảng cầm quyền NPP/JVP, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản…; tổ chức các cuộc thi Đố vui và Thiết kế logo về quan hệ hai nước, thi sáng tác tranh và viết tiểu luận về Chủ tịch Hồ Chí Minh với quan hệ hai nước; tổ chức Tuần lễ phim, Tuần lễ ẩm thực Việt Nam; vận động nhạc sĩ Sri Lanka sáng tác bài hát về quan hệ hai nước; tổ chức giới thiệu nghệ thuật truyền thống, tranh ảnh về đất nước, con người Việt Nam trong các sự kiện….

Đáng lưu ý, cũng trong năm kỷ niệm này, Đại sứ quán đã thúc đẩy việc trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao giữa hai nước, nổi bật là chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam của Tổng thống Anura Kumara Dissanayake với nhiều kết quả tích cực và 5 văn kiện được ký kết; thành lập Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Sri Lanka-Việt Nam.

Trong năm nay, Đại sứ quán cũng đẩy mạnh tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại – đầu tư, kết nối doanh nghiệp hai nước.

Đại sứ Trịnh Thị Tâm chủ trì họp báo về kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Sri Lanka thủ đô Colombo, tháng 3/2025. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Sri Lanka)

Trong chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam và dự Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc Vesak của Tổng thống Sri Lanka Anura Kumara Dissanayaka vào tháng 5 vừa qua, lãnh đạo hai nước đã chia sẻ rằng tiềm năng hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước còn rất lớn, cần có những biện pháp đột phá để khai thác hiệu quả, đồng thời đặt mục tiêu đưa kim ngạch song phương lên 1 tỉ USD và tăng hơn nữa đầu tư hai chiều. Đại sứ quán Việt Nam tại Sri Lanka có kế hoạch, biện pháp gì để góp phần thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư song phương hướng tới mục tiêu này?

Kim ngạch thương mại hai chiều tăng mạnh từ 30 triệu USD năm 2010 lên mức 300 triệu USD/năm thời gian gần đây. Tuy nhiên, đây vẫn là con số khá khiêm tốn so với quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa ta và Sri Lanka.

Điều đáng khích lệ là hiện Sri Lanka có hơn 30 dự án đầu tư tại Việt Nam với vốn đầu tư hơn 43 triệu USD, xếp thứ 64/150 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, trong khi Việt Nam có một dự án tại Sri Lanka trong lĩnh vực xây dựng trị giá khoảng 300.000 USD.

Sau cuộc gặp giữa lãnh đạo hai nước vào tháng 5 vừa qua, mục tiêu nâng kim ngạch song phương lên 1 tỉ USD đã được xác lập, cho thấy quyết tâm chung của hai bên. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự quyết tâm, nỗ lực rất lớn của Chính phủ và doanh nghiệp hai nước, đặc biệt là trong giải quyết các khó khăn, thách thức về tiếp cận thị trường, logistics, trong bối cảnh Sri Lanka đang gặp khó khăn về kinh tế và đang phải triển khai các chính sách “thắt lưng buộc bụng” theo chương trình cho vay của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF).

Về phía Đại sứ quán, chúng tôi tích cực trao đổi, tìm kiếm các cơ hội hợp tác thông qua gặp gỡ, kết nối doanh nghiệp; tổ chức các diễn đàn, hội thảo với tính chất và quy mô phù hợp với tình hình địa bàn. Đồng thời, chúng tôi cũng chủ động phối hợp với các bộ, ngành liên quan của hai nước để tháo gỡ rào cản kỹ thuật, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thông tin thị trường.

Ngoài ra, Đại sứ quán cũng đẩy mạnh quảng bá sản phẩm thế mạnh của Việt Nam như dệt may, thủy sản, nông sản, vật liệu xây dựng, xe điện…, đồng thời kêu gọi doanh nghiệp Sri Lanka đầu tư vào Việt Nam trong các lĩnh vực logistics, công nghệ, giáo dục.

Đại sứ Trịnh Thị Tâm giới thiệu các bức ảnh về đất nước, con người Việt Nam. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Sri Lanka)

Trên cương vị Đại sứ, bà cảm nhận như thế nào về sự quan tâm, tình cảm của người dân Sri Lanka đối với đất nước và con người Việt Nam? Theo Đại sứ, hai nước có thể làm gì để tăng cường quảng bá giá trị văn hóa, lịch sử dân tộc, thúc đẩy giao lưu nhân dân, đặc biệt là với thế hệ trẻ của hai nước hiện nay?

Trên cương vị Đại sứ, tôi rất cảm động trước sự quan tâm và tình cảm chân thành mà người dân Sri Lanka dành cho đất nước và con người Việt Nam. Họ không chỉ khâm phục lịch sử đấu tranh giành độc lập của Việt Nam trước đây mà còn đánh giá cao những thành tựu phát triển mà chúng ta đã đạt được trong công cuộc đổi mới hiện nay.

Nhiều người dân Sri Lanka, đặc biệt là thế hệ lớn tuổi, vẫn nhắc đến Chủ tịch Hồ Chí Minh như một biểu tượng truyền cảm hứng; nhắc đến Việt Nam như một người bạn gần gũi mặc dù chưa từng một lần đặt chân đến Việt Nam.

Để tăng cường kết nối nhân dân, nhất là thế hệ trẻ, hai nước, tôi cho rằng cần đẩy mạnh trao đổi học sinh – sinh viên, kết nghĩa trường đại học, tổ chức giao lưu thanh niên, phụ nữ; giao lưu văn hoá, nghệ thuật, thể thao... Việc giới thiệu văn hóa, lịch sử qua truyền thông số, mạng xã hội, sách báo cũng rất cần thiết. Những hoạt động này sẽ góp phần bồi đắp tình hữu nghị lâu bền và tạo nền tảng vững chắc cho quan hệ hai nước trong tương lai.

Lễ ký kết MoU giữa Báo Thế giới và Việt Nam với The Colombo Times tại điểm cầu Hà Nội. (Ảnh: Quang Hòa)

Vừa qua, Đại sứ quán đã hỗ trợ kết nối Báo Thế giới và Việt Nam ký kết biên bản ghi nhớ (MoU) với The Colombo Times của Sri Lanka. Đại sứ đánh giá thế nào về tiềm năng và ý nghĩa hợp tác trong lĩnh vực truyền thông giữa hai bên?

Thúc đẩy hợp tác truyền thông là một trong những hướng đi chiến lược để tăng cường hiểu biết, xây dựng hình ảnh tích cực và lan tỏa thông tin giữa hai quốc gia, hỗ trợ giao lưu nhân dân, văn hoá và góp phần thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực.

Trong năm kỷ niệm, Đại sứ quán tích cực thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực này, trong đó có phối hợp giới thiệu phóng viên Sri Lanka tham gia Tuần lễ báo chí tại TP. Hồ Chí Minh nhân dịp kỷ niệm 30/4. Đại sứ quán cũng tích cực viết các tin, bài, trả lời phỏng vấn của các báo và truyền hình Sri Lanka.

Việc Báo Thế giới và Việt Nam lần đầu tiên ký kết Biên bản ghi nhớ (MoU) với The Colombo Times - một tờ báo Sri Lanka là một dấu mốc ý nghĩa trong dịp kỷ niệm 55 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước, mở ra kênh trao đổi nội dung báo chí trực tiếp giữa hai bên.

Sự hợp tác này sẽ giúp hai tờ báo đưa tin chính xác, kịp thời về tình hình chính trị – kinh tế – văn hóa của mỗi nước; góp phần phản bác thông tin sai lệch; đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp, người dân hiểu biết sâu sắc hơn về thị trường và văn hóa của nhau.

Trong tương lai, Báo Thế giới và Việt Nam và The Colombo Times có thể triển khai thêm các hoạt động như trao đổi phóng viên, tổ chức hội thảo báo chí, hợp tác đào tạo kỹ năng truyền thông số, tạo điều kiện để giới trẻ hai nước cùng tham gia vào việc quảng bá hình ảnh quốc gia mình ra thế giới.

Cái bắt tay chiến lược giữa hai tờ báo của hai nước cũng sẽ tạo động lực, mở đường cho các tờ báo khác của Việt Nam và Sri Lanka nghiên cứu, thiết lập quan hệ hợp tác.

Trân trọng cảm ơn Đại sứ!

"Thúc đẩy hợp tác truyền thông là một trong những hướng đi chiến lược để tăng cường hiểu biết, xây dựng hình ảnh tích cực và lan tỏa thông tin giữa hai quốc gia, hỗ trợ giao lưu nhân dân, văn hoá và góp phần thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực". (Đại sứ Trịnh Thị Tâm)