Đầu tư xứng tầm di sản thế giới

BÀ PHẠM THỊ THANH HƯỜNG, TRƯỞNG BAN VĂN HÓA - XÃ HỘI, VĂN PHÒNG UNESCO TẠI HÀ NỘI:

Cần nghị quyết về bảo tồn, phát triển Hội An

Hội An là một điển hình xuất sắc không chỉ ở Việt Nam mà ở khu vực châu Á trong lĩnh vực bảo tồn di sản. Sau sắp xếp đơn vị hành chính, hy vọng Đô thị cổ Hội An sẽ có cơ hội phát triển mới, tương xứng với tầm vóc của mình trong không gian thành phố Đà Nẵng. Thành phố Đà Nẵng cần xem xét dành cho Hội An một nghị quyết riêng về bảo tồn và phát triển đô thị di sản này.

Cơ quan chức năng thành phố cần cập nhật, tiếp nối các quy chế quản lý di sản Hội An trong suốt chặng đường vừa qua để quản lý ổn định di sản văn hóa thế giới này. Các quyết định về tài sản công, nhất là di tích thuộc sở hữu hoặc quản lý của Nhà nước cần tính đến đặc thù của khu di sản thế giới, mục đích hỗ trợ cho các thực hành văn hóa của cộng đồng thay vì áp dụng tiêu chí kinh tế và đấu giá với các tài sản công thông thường. Nếu xem nhẹ tính đặc thù này thì nguy cơ mất các thành tố di sản sẽ gia tăng.

GS.TS. NGUYỄN VĂN KIM, PHÓ CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG DI SẢN VĂN HÓA QUỐC GIA:

Hội An có nhiều điều kiện trở thành một “cực tăng trưởng văn hóa”

Cần làm rõ tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội và lợi thế cạnh tranh của từng loại hình di sản văn hóa trên địa bàn Hội An so với khu vực. Trong bối cảnh mới, Hội An có nhiều điều kiện trở thành một “cực tăng trưởng văn hóa” của Đà Nẵng và miền Trung. Trong tầm nhìn liên vùng, Hội An có khả năng để kiến dựng một không gian sáng tạo văn hóa dựa trên các di sản văn hóa truyền thống.

Trong mô hình phát triển mới, Hội An không phải là phép cộng từ các nguồn lực mà là sự tích hợp, nhân lên giá trị của các loại hình tài nguyên, lượng giá trị cho một mô hình phát triển xanh, bền vững. Hội An rất cần cơ chế huy động nguồn lực, nhân lên giá trị các nguồn tài nguyên văn hóa cùng được bảo tồn ở một thương cảng truyền thống tiêu biểu của châu Á.

Không gian văn hóa Hội An nhất thiết phải đặt trong mối quan hệ mật thiết với Khu đền tháp Mỹ Sơn, kinh đô Trà Kiệu. Vùng lõi đô thị cổ Hội An cũng như vùng đệm cần đặt trong sự kết nối chặt chẽ với biển Cửa Đại và Khu bảo tồn - tiền cảng Cù Lao Chàm. Như vậy, không gian văn hóa di sản Hội An sẽ hướng đến mục tiêu phát triển rộng lớn, sâu bền. Khi đó, Hội An sẽ kiến tạo một không gian lịch sử văn hóa rộng lớn, kích hoạt cho tư duy liên kết chuỗi và di sản liên vùng để tạo hiệu ứng tương tác, làm động lực cho sự gia tăng tổng thể giá trị di sản Hội An nói riêng và hệ thống di sản trên địa bàn thành phố Đà Nẵng nói chung.

ÔNG BÙI VĂN TIẾNG, CHỦ TỊCH HỘI KHOA HỌC LỊCH SỬ THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG:

Chuyên biệt hóa công tác bảo vệ, phát huy giá trị di sản

Suy cho cùng, bệ đỡ cho việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản Hội An trong bối cảnh sắp xếp đơn vị hành chính chính là người dân và hệ thống chính trị cấp xã, phường. Nỗi lo lớn là liệu các đơn vị hành chính cấp cơ sở vừa đi vào hoạt động liệu có đủ sức đảm đương, kế thừa thành tựu mấy chục năm qua mà đô thị Hội An đã gầy dựng.

Mục tiêu bất biến là phải chuyên biệt hóa công tác bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, kể cả di sản phi vật thể, di sản dưới nước… để tránh tình trạng “cha chung không ai khóc” sau khi kết thúc hoạt động chính quyền cấp huyện. Cần thành lập Trung tâm Quản lý di sản văn hóa thành phố Đà Nẵng, trực thuộc UBND thành phố Đà Nẵng và cần nghiên cứu mối quan hệ, phương thức kết nối giữa trung tâm này với Ban Quản lý di tích danh thắng thành phố Đà Nẵng (vừa thành lập trực thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch). Giữa các đơn vị này cần có kết nối tốt với hệ thống chính quyền cơ sở.

Đồng thời cần tính toán duy trì mối quan hệ kết nghĩa giữa Hội An với các thành phố trên thế giới. Theo hướng có thể chuyển giao việc kết nghĩa với các thành phố nhỏ về phường Hội An. Riêng với các thành phố lớn quy mô cấp tỉnh thì có thể chuyển giao về thành phố Đà Nẵng.

ÔNG NGUYỄN SỰ, NGUYÊN BÍ THƯ THÀNH ỦY HỘI AN:

Duy trì cơ chế phân bổ nguồn thu từ vé tham quan

Muốn bảo tồn, phát huy gì đi nữa thì cũng phải tập trung vào yếu tố “con người”. Lâu nay, 70% kinh phí bán vé tham quan khu phố cổ dành lại phục vụ công tác trùng tu di sản còn 30% dành cho việc vận hành bộ máy phục vụ công tác quản lý, vận hành. Trong đó, có việc trích kinh phí hỗ trợ cho chủ nhân các di tích để khuyến khích cộng đồng cùng chung tay trong việc gìn giữ giá trị khu phố cổ.

Qua tham khảo cơ sở thì lượng khách đến Hội An năm nay ước tính nhiều hơn năm ngoái, tuy nhiên lượng vé tham quan bán ra lại không tăng so với cùng kỳ. Nguyên nhân một phần có thể đến từ việc kiểm soát lỏng lẻo. Cơ quan chức năng cần sớm tiếp tục duy trì cơ chế phân bổ nguồn thu từ vé tham quan như lâu nay, trong đó phần 70% kinh phí từ bán vé tham quan sẽ phân bổ về cho 4 xã, phường (ưu tiên phân bổ nhiều hơn cho phường Hội An) thì chính quyền cấp cơ sở và cộng đồng mới có nguồn lực và động lực để bảo tồn, phát huy giá trị di sản này.

Bt hội an — Ông Nguyễn Đức Bình. Ảnh: HÀ SẤU

ÔNG NGUYỄN ĐỨC BÌNH, BÍ THƯ ĐẢNG ỦY, CHỦ TỊCH HĐND PHƯỜNG HỘI AN:

Quy hoạch hạ tầng Hội An phải dự lường dân số quy đổi

Chính quyền 4 xã, phường sắp xếp lại từ thành phố Hội An (cũ) nhận thức rõ trách nhiệm gìn giữ di sản vô giá này, nên từ những ngày đầu sắp xếp đã có chung tầm nhìn là không “xé lẻ” trong việc quản lý Hội An. Mới đây, 4 địa phương cũng đã ký kết quy chế phối hợp với nhiều nội dung quan trọng về quản lý, kết nối liên vùng trong giai đoạn tới.

Về quy hoạch hạ tầng Hội An trong giai đoạn tới, cần có đánh giá đúng thực tế về sức tải của đô thị này. Đơn cử, dân số phường Hội An khoảng 37 nghìn người nhưng thực tế dân số quy đổi có thể lên đến 100-150 nghìn người, đây là đặc thù so với hầu hết địa phương khác trên địa bàn thành phố. Do đó, cần đánh giá chính xác hơn khi quy hoạch hạ tầng cũng như phân bổ nguồn lực từ ngân sách để giải quyết các vấn đề dân sinh cũng như phục vụ bảo tồn, phát huy giá trị đô thị Hội An.

Nguồn: https://baodanang.vn/dau-tu-xung-tam-di-san-the-gioi-3307963.html