ĐBQH kiến nghị hoàn thiện chính quyền địa phương 2 cấp, cải thiện tiền lương, thu nhập cán bộ

(Chinhphu.vn) - Các đại biểu Quốc hội cho rằng, hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là yêu cầu tất yếu trong tiến trình đổi mới quản trị quốc gia. Việc tiếp tục rà soát thể chế, đảm bảo nguồn lực, cải thiện đời sống cán bộ cơ sở và thúc đẩy chuyển đổi số sẽ là nền tảng để bộ máy nhà nước hoạt động thực chất, hiệu quả và gần dân hơn.

Đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn Thanh Hóa) nêu ý kiến thảo luận

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, ngày 29/10, Quốc hội thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội năm 2025. Các đại biểu Quốc hội đánh giá cao kết quả đạt được trong năm 2025, đồng thời đề xuất nhiều giải pháp hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, quan tâm đời sống cán bộ cơ sở và tăng cường nguồn lực cho cấp xã, bảo đảm bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn Thanh Hóa) nhận định, năm 2025, đất nước vừa có nhiều thuận lợi, vừa phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức do tác động của tình hình thế giới, khu vực và thiên tai, bão lũ trong nước.

Tuy nhiên, nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ và sự đồng lòng của người dân, doanh nghiệp, tình hình kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh trong 9 tháng đầu năm và ước cả năm 2025 đều có nhiều điểm sáng nổi bật, các chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch.

Đáng chú ý, đại biểu Mai Văn Hải khẳng định, việc sắp xếp tổ chức bộ máy và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là một cuộc cách mạng toàn diện và sâu sắc nhất trong sắp xếp tổ chức của bộ, ngành và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. 

Mặc dù diễn ra trong thời gian ngắn, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo tổ chức thực hiện rất sát sao, quyết liệt, linh hoạt, sáng tạo để sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của Chính phủ và thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Kết quả sắp xếp tinh gọn bộ máy của Chính phủ, các bộ, ngành, các sở, ngành, sáp nhập tỉnh, sáp nhập các xã, phường, không tổ chức cấp huyện và thực hiện tinh giảm biên chế đã đạt được kết quả tốt nhất từ trước tới nay. Kết quả này được đông đảo cán bộ, đảng viên, cử tri và nhân dân quan tâm, đồng tình ủng hộ và đánh giá cao.

Sau gần 4 tháng đi vào hoạt động, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã đi vào hoạt động cơ bản thông suốt. Mô hình này tập trung giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp, tập trung cho nhiệm vụ phát triển kinh tế -  xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh ở địa phương cơ sở.

Bên cạnh kết quả đạt được là chủ yếu, sau khi đi vào vận hành, bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp cũng còn bộc lộ một số khó khăn, tồn tại, hạn chế cần được khắc phục. Ví dụ, một số nơi dù đã được điều chuyển cán bộ, công chức từ nơi thừa đến nơi thiếu, nhưng vẫn còn tình trạng thừa thiếu cục bộ của cán bộ, nhất là ở một số xã miền núi, biên giới, vùng sâu, vùng xa, thiếu cán bộ lớn nhưng chế độ chính sách thì chưa được cải thiện.

Đại biểu kiến nghị Chính phủ đánh giá lại việc phân cấp, phân quyền; sớm xác định vị trí việc làm và cơ chế tiền lương tương xứng, có chính sách đãi ngộ thỏa đáng để cán bộ cơ sở yên tâm công tác; ban hành quy chế đánh giá cán bộ theo kết quả công việc, sàng lọc, thay thế cán bộ không đáp ứng yêu cầu; đồng thời đầu tư mạnh hơn cho chuyển đổi số ở cơ sở, tổ chức hiệu quả phong trào “Bình dân học vụ số” giúp người dân làm quen và ứng dụng công nghệ trong đời sống.

Đại biểu Dương Văn Phước (Đoàn Đà Nẵng) phát biểu ý kiến thảo luận

Đồng quan điểm, đại biểu Dương Văn Phước (Đoàn Đà Nẵng) đánh giá, giai đoạn 2021-2025 là một nhiệm kỳ rất thành công với nhiều kết quả nổi bật, vượt trội và toàn diện. Chúng ta đã vượt qua thách thức chưa từng có và đạt được những kỳ tích rất quan trọng, tạo nền tảng vững chắc cho đà tăng trưởng giai đoạn phát triển mới.

Quốc hội, nhân dân và cử tri rất phấn khởi, tin tưởng, đồng hành ủng hộ các chủ trương mới của Đảng, nhất là việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. 

Tuy nhiên, đại biểu cũng nêu rõ, mô hình mới đặt ra nhiều vấn đề cần được tháo gỡ. Chính phủ cần sớm ban hành văn bản hướng dẫn còn thiếu, sửa đổi quy định chồng chéo, đồng thời phân cấp, phân quyền rõ ràng, bảo đảm tính chủ động, linh hoạt cho địa phương.

Ông cũng đề nghị đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin đồng bộ, nhất là tại vùng sâu, vùng xa, hải đảo; xây dựng vị trí việc làm, khung biên chế tối thiểu và cơ chế tiền lương phù hợp để thu hút, giữ chân cán bộ.

Đặc biệt, đại biểu Dương Văn Phước nhấn mạnh thành công của mô hình mới phụ thuộc rất nhiều vào sự phối hợp chặt chẽ giữa thể chế pháp lý đồng bộ với đội ngũ cán bộ năng lực, trách nhiệm và hạ tầng kỹ thuật, công nghệ hiện đại, dựa trên nền tảng tư duy quản trị mới. 

Vì vậy, cần chuyển mạnh tư duy từ quản lý hành chính sang quản trị nhà nước. Đây không đơn thuần là sự thay đổi về thuật ngữ mà là một cuộc cách mạng về tư duy, văn hóa và thể chế. Điều này cũng đòi hỏi vai trò trung tâm dẫn dắt của người đứng đầu trong mô hình mới, buộc họ phải là những nhà kiến trúc sư, kiến trúc sư trưởng, nhà điều phối và người phục vụ vì sự phát triển của đất nước, vì hạnh phúc của nhân dân. 

Quốc hội thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội năm 2025

Đề nghị điều chỉnh chính sách tiền lương, bảo đảm đời sống cán bộ cơ sở

Từ thực tế vận hành mô hình chính quyền 2 cấp, đại biểu Trần Quốc Tuấn (Đoàn Vĩnh Long) phản ánh, sau sáp nhập đơn vị hành chính, bộ máy nhẹ hơn về đầu mối nhưng nặng hơn về công việc. Cán bộ cơ sở phải làm nhiều việc hơn, di chuyển xa hơn nhưng thu nhập không tăng, khiến đời sống gặp khó khăn.

Theo báo cáo tổng hợp kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp này, cử tri ở nhiều địa phương phản ánh, sau sáp nhập đơn vị hành chính, nhiều cán bộ xã phải di chuyển xa hơn, có nơi từ 10 đến 15 km mới đến trụ sở mới. Trong khi đó, phụ cấp đi lại, phụ cấp công vụ chưa được điều chỉnh.

Bên cạnh đó, một số tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long cũng phản ánh tình trạng đội ngũ cán bộ cơ sở đang phải gánh vác nhiều việc, nhiều phần việc do tinh giản biên chế. Nhưng thu nhập chưa được cải thiện, ảnh hưởng đến tâm lý, động lực và hiệu quả công tác của họ.

Đại biểu cho rằng, những phản ánh này không chỉ là con số hay kiến nghị kỹ thuật mà là tiếng lòng của đội ngũ công chức, viên chức cơ sở. Mức lương cơ sở hiện nay 2,34 triệu đồng/tháng không còn phù hợp với mặt bằng giá sinh hoạt.

Từ thực tế đó, đại biểu tha thiết đề nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét điều chỉnh tăng lương cơ sở từ ngày 1/5/2026, sớm hơn thường lệ, “không chỉ là câu chuyện về tiền lương mà là nhịp đập chung của bộ máy đang cần được tiếp thêm sinh lực”.

Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (Đoàn Ninh Thuận) cho biết, quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy đã đạt nhiều kết quả, song nguồn lực cho cấp xã còn hạn chế. Sau sáp nhập, phạm vi quản lý rộng hơn, khối lượng công việc tăng, trong khi thiếu cán bộ có chuyên môn về tài chính, đất đai, khoa học, xây dựng.

Đại biểu kiến nghị 4 nhóm giải pháp: Xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở có năng lực, ổn định, có chính sách thu hút, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ vùng khó khăn.

Phân bổ nguồn lực hợp lý, gắn với chức năng, nhiệm vụ được giao; đảm bảo “nhiệm vụ đến đâu, nguồn lực đến đó”.

Đẩy mạnh chuyển đổi số cấp xã, hình thành chính quyền số gần dân, đầu tư cơ sở dữ liệu, phần mềm quản lý thống nhất.

Hoàn thiện thể chế phân cấp, phân quyền rõ ràng, minh bạch, quy định trách nhiệm, cơ chế kiểm soát quyền lực để tránh lạm quyền, sai phạm.

"Việc sắp xếp, hoàn thiện tổ chức bộ máy nhà nước là quá trình tất yếu nhằm phục vụ nhân dân được tốt hơn. Đầu tư nguồn lực cho cấp xã là đầu tư cho sự vận hành bền vững của chính quyền hai cấp và niềm tin của nhân dân vào Đảng và Nhà nước. Nên cần tập trung rà soát, hoàn thiện thể chế, đảm bảo nguồn lực để mô hình chính quyền hai cấp vận hành thực chất, hiệu quả, phục vụ nhân dân được tốt hơn", đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương nói.

Thu Giang

Nguồn: https://baochinhphu.vn/dbqh-kien-nghi-hoan-thien-chinh-quyen-dia-phuong-2-cap-cai-thien-tien-luong-thu-nhap-can-bo-102251029143442935.htm