Để nông nghiệp ĐBSCL bắt nhịp và bứt phá

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị khẳng định tầm nhìn chiến lược trong việc đặt khoa học, công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) trở thành một trong những động lực then chốt cho phát triển đất nước. Với ĐBSCL, vốn được mệnh danh là “vựa lương thực” quốc gia, việc triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW trở thành yêu cầu bức thiết, là chìa khóa để nông nghiệp ĐBSCL thích ứng biến đổi khí hậu, nâng cao năng lực cạnh tranh, khắc phục những tồn tại vốn có, từng bước trở thành trung tâm nông nghiệp thông minh, bền vững của quốc gia.

Báo Cần Thơ•08/10/2025

Đáp ứng yêu cầu thực tiễn

Tại hội thảo khoa học “Giải pháp triển khai thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KHCN, ĐMST và CĐS quốc gia ở các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL”, TS Lê Văn Điện, Phó Trưởng ban Thường trực, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Cần Thơ, nhấn mạnh: Vùng ĐBSCL có điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển nông nghiệp, thủy sản và du lịch sinh thái. Tuy nhiên, ĐBSCL đã và đang chịu nhiều sức ép đa chiều trong phát triển như: biến đổi khí hậu; kết cấu hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông và hạ tầng số vẫn chưa đồng bộ; chất lượng nguồn nhân lực còn hạn chế; quá trình chuyển đổi sang kinh tế số, đô thị thông minh hay kinh tế tuần hoàn còn chậm… Vì vậy, việc triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW trở thành yêu cầu cấp bách, mang tính sống còn, giúp ĐBSCL vượt qua nguy cơ tụt hậu, vươn lên trở thành hình mẫu ứng dụng công nghệ và ĐMST, hướng đến phát triển nhanh và bền vững.

Trồng dưa lưới ứng dụng công nghệ cao tại TP Cần Thơ.

Theo TS Hoàng Thị Thanh, Học viện Cán bộ TP Hồ Chí Minh, Nghị quyết số 57-NQ/TW ra đời thúc đẩy ứng dụng công nghệ cao, CĐS, nâng cao năng lực cạnh tranh và hướng tới nền nông nghiệp xanh, hiện đại, bền vững. Qua đó tạo đà nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng của sản phẩm nông nghiệp, bảo vệ tài nguyên môi trường và phát triển bền vững. Việc ứng dụng công nghệ số vào sản xuất và phân phối nông sản không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống của người nông dân; đồng thời góp phần nâng cao chất lượng nông sản, tạo sự cạnh tranh. Đây cũng là cơ hội để Việt Nam nói chung và ĐBSCL nói riêng thay đổi mô hình sản xuất nhỏ lẻ, kém hiệu quả và thiếu liên kết sang nền nông nghiệp minh bạch dữ liệu và thông tin giúp nông nghiệp Việt Nam vươn xa và khẳng định vị thế ở cả trong nước và quốc tế.

Theo bà Nguyễn Thị Thương Linh, Phó Giám đốc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam chi nhánh ĐBSCL, ĐBSCL là vùng kinh tế năng động, với thế mạnh về nông nghiệp và có nhiều tiềm năng phát triển nhưng đang đối mặt với nhiều thách thức. Trong đó, việc đứt gãy, manh mún trong liên kết, hợp tác giữa các chủ thể của nền kinh tế, giữa khối công và tư cần phải được lưu tâm. Đây không chỉ là giải pháp để triển khai hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW mà còn là chìa khóa để tạo lập hệ sinh thái ĐMST vùng, nâng cao năng lực cạnh tranh bằng sự hợp tác, chuyển đổi mô hình tăng trưởng sang hướng xanh - bền vững - bao trùm, là cơ sở để hiện thực hóa các mục tiêu mà Đảng, Chính phủ đặt ra trong kỷ nguyên mới.

“Chìa khóa” giúp ĐBSCL vượt qua thách thức

Theo các chuyên gia, việc áp dụng các giải pháp đột phá về KHCN, ĐMST và CĐS theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW sẽ là “chìa khóa” giúp ĐBSCL vượt qua thách thức, bắt nhịp xu thế và bứt phá trong bối cảnh mới.

TS Lê Văn Điện, nhấn mạnh: “Quá trình triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW tại ĐBSCL đòi hỏi phải có những giải pháp cụ thể, đồng bộ và phù hợp với đặc thù của vùng. Không thể áp dụng một cách máy móc các mô hình từ những quốc gia hay vùng miền khác mà đòi hỏi cần có sự nghiên cứu, tham khảo và vận dụng một cách sáng tạo, linh hoạt, hiệu quả; cần phải có sự nghiên cứu, đánh giá sâu sắc thực trạng, tiềm năng, lợi thế cũng như những khó khăn, vướng mắc của từng địa phương trong vùng trong quá trình triển khai nghị quyết”.

Theo đó, TS Lê Văn Điện, đề xuất các giải pháp đồng bộ, khả thi liên quan đến nâng cao chất lượng nguồn nhân lực số; hoàn thiện cơ chế chính sách, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư ĐMST; thí điểm và nhân rộng mô hình nông nghiệp thông minh, đô thị thông minh, tổ công nghệ số cộng đồng; thúc đẩy liên kết “Nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp”; mở rộng hợp tác quốc tế, học hỏi kinh nghiệm từ các nước có trình độ khoa học, công nghệ phát triển như Mỹ, Úc, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc…; chú trọng bảo tồn bản sắc văn hóa, đảm bảo công bằng xã hội trong quá trình CĐS.

Để CĐS tổng thể và toàn diện ngành Nông nghiệp ở ĐBSCL cần tập trung vào 3 nhân tố chính đó là nông nghiệp số, nông dân số và nông thôn thông minh. Theo TS Hoàng Thị Thanh, Nghị quyết số 57-NQ/TW tạo thế và lực cho nông dân và doanh nghiệp ở ĐBSCL bứt phá. Trong đó đột phá về KHCN, ĐMST và CĐS được coi là động lực chính để thúc đẩy lực lượng sản xuất và hoàn thiện quan hệ sản xuất. Theo đó, cần tập trung triển khai nông nghiệp số gắn với việc tăng cường ứng dụng các công nghệ số vào quy trình sản xuất, chế biến, phân phối, kết nối hình thành hệ sinh thái số nông nghiệp, phát triển bền vững trên cơ sở ĐMST và tăng trưởng xanh. Từ đó phát huy được tiềm năng, thế mạnh của địa phương, tạo dấu ấn riêng, tăng sức cạnh tranh của các sản phẩm nông nghiệp của vùng.

Theo bà Nguyễn Thị Thương Linh, dựa vào Luật KHCN và ĐMST, Nghị quyết số 57-NQ/TW và các văn bản hướng dẫn thi hành, các tỉnh ĐBSCL cần chủ động xây dựng và ban hành Chiến lược phát triển KHCN và ĐMST gắn với mục tiêu từng địa phương như chuyển đổi sang kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và phát triển nông nghiệp công nghệ cao... Chiến lược này phải xác định rõ vai trò, nhiệm vụ của từng chủ thể trong việc thúc đẩy hợp tác công - tư, đồng thời giao các chỉ tiêu cụ thể cho các cơ quan chuyên trách hằng năm phù hợp với mục tiêu của Nghị quyết số 57-NQ/TW. Việc thực hiện cần được kiểm tra, đánh giá định kỳ, nghiêm túc và công khai, qua đó từng bước hình thành môi trường kiến tạo đồng bộ, minh bạch và hiệu quả, bảo đảm sự thống nhất từ khâu hoạch định chính sách đến triển khai thực tiễn.

Bài, ảnh: MỸ THANH

Nguồn: https://baocantho.com.vn/de-nong-nghiep-dbscl-bat-nhip-va-but-pha-a192009.html