Bài toán khó
Ngày 12/7/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Chỉ thị 20 về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường. Trong đó yêu cầu xây dựng, bổ sung cơ chế, chính sách và có lộ trình cụ thể đến năm 2028 di dời các cơ sở sản xuất phát thải gây ô nhiễm ra khu sản xuất tập trung theo quy hoạch để bảo đảm xử lý nguồn thải theo quy định. Việc di dời, tách bạch khu ở với khu sản xuất là giải pháp căn cơ phòng ngừa ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, để di dời hiệu quả cần có những cơ chế, lộ trình thực hiện phù hợp.
Cụm công nghiệp thép Quán Toan, quận Hồng Bàng (nay là phường Hồng An) được hình thành từ thập niên 90. Trước đây, dân cư khu vực này còn thưa thớt, thuộc khu ngoại ô thành phố, nhưng hiện nay nơi đây trở thành khu đô thị, dân cư ngày càng phát triển đông đúc hơn. Mặc dù nhiều doanh nghiệp ở đây đã áp dụng các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường nhưng không tránh khỏi những vấn đề nảy sinh như khói, bụi, tiếng ồn và các bất cập khác do đặc thù sản xuất của khu công nghiệp nặng. Thực tế, tại đây từng xảy ra sự cố sự cố môi trường.
Ngày 10/12/2024, UBND thành phố ban hành Văn bản số 2742/UBND-QH chỉ đạo về việc thực hiện chỉnh trang, tái thiết đô thị tại những khu vực nhà máy, xí nghiệp, kho tàng trên địa bàn các quận (cũ) sau di dời.
UBND thành phố chỉ đạo địa phương liên quan tiếp tục rà soát thống kê, đánh giá chi tiết hiện trạng (quy mô, vị trí, thời hạn sử dụng), xây dựng kế hoạch và tổ chức di dời; đồng thời nghiên cứu, đề xuất các dự án đầu tư xây dựng phục vụ cải tạo chỉnh trang đô thị đối với các khu vực nằm trong danh mục rà soát di dời giai đoạn hết năm 2025.
Theo rà soát của Sở Xây dựng thời điểm tháng 10/2024, 8 doanh nghiệp tại cụm công nghiệp thép Quán Toan với tổng diện tích 50 ha đất thuộc diện sẽ di dời để phục vụ tái thiết, chỉnh trang đô thị năm 2025.
Tại các phường Hồng Bàng và Hồng An có hơn 160 ha là các cơ sở sản xuất, kho tàng được cơ quan chức năng đề xuất thực hiện di dời theo 2 giai đoạn. Giai đoạn đến năm 2025, đề xuất di dời các cơ sở nằm xen kẽ với khu dân cư thuộc các phường: Minh Khai, Sở Dầu, Hùng Vương (nay là phường Hồng Bàng) và cụm công nghiệp thép Quán Toan (nay là phường Hồng An). Đây là khu vực có nhiều cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường, cần dừng hoạt động để di dời vào các khu, cụm công nghiệp tập trung nhằm đẩy nhanh quá trình chỉnh trang đô thị. Giai đoạn 2026 - 2030, xem xét di dời đối với các nhà máy, cảng, kho bãi giáp sông Cấm tại khu vực Hạ Lý (phường Hồng Bàng) và khu Quán Toan (phường Hồng An).
Tại phường Kiến An, Phù Liễn, giai đoạn 2026 - 2030, xem xét di dời các cơ sở tập trung tại cụm công nghiệp Quán Trữ và Ngọc Sơn, là khu vực các nhà máy, cảng, kho bãi giáp sông Lạch Tray. Tương tự, các phường còn lại cũng xây dựng lộ trình di dời đối với những cơ sở sản xuất trong khu dân cư.
Cần rõ cơ chế hỗ trợ, lộ trình di dời
Tại thời điểm tháng 10/2024, Sở Xây dựng xác định có khoảng 417 cơ sở sản xuất, nhà xưởng cần được di dời, tại 5 quận khu vực trung tâm thành phố, nay là 10 phường. Cụ thể, phường Ngô Quyền và Gia Viên có 97 khu, diện tích hơn 133 ha; phường Hồng Bàng và Hồng An có 144 khu diện tích 261,5 ha; phường Lê Chân và An Biên 50 khu diện tích 36,5 ha; phường Hải An và Đông Hải là 16 khu diện tích 14,7 ha; phường Kiến An và Phù Liễn có khoảng 110 cơ sở của các doanh nghiệp đang sử dụng.
Ngoài ra, còn một số nhà máy, xí nghiệp kho tàng khác chưa được thống kê như khu vực ven sông Cấm (thuộc các phường Hồng Bàng, Hồng An, Ngô Quyền và Gia Viên), khu vực ven sông Lạch Tray (phường Kiến An).
Những doanh nghiệp thuộc diện di dời cũng ủng hộ việc này. Nhưng điều các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất mong muốn là chính sách hỗ trợ khi di dời ra khỏi khu dân cư gồm giá thuê đất; các thủ tục hành chính về giao đất tại khu công nghiệp, thủ tục về đăng ký đầu tư, xây dựng và môi trường...
Bởi nguồn gốc sử dụng đất của những cơ sở sản xuất được đề xuất di dời khá đa dạng. Nhiều doanh nghiệp còn thời hạn sử dụng đất. Tỷ lệ các cơ sở đến sau năm 2031 mới hết hạn sử dụng đất chiếm tới 55,40%, số cơ sở sau năm 2041 mới hết hạn sử dụng đất cũng chiếm tới hơn 35,4%.
Đơn cử như 8 doanh nghiệp ở cụm công nghiệp thép Quán Toan. Các Công ty: TNHH Ống thép Việt Nam có thời hạn sử dụng đất đến ngày 16/4/2033; Thép VSC - POSCO, Thép Cửu Long Vinashin có thời hạn sử dụng đất đến ngày 19/3/2043. Các Công ty: Sản xuất thép Úc SSE, CP Thép Việt Nhật, TNHH một thành viên Phôi thép Úc thời hạn sử dụng đất đến năm 2027.
Bên cạnh đó, có hơn 100 cơ sở chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc không ghi thời hạn, không có thông tin. Đây là khó khăn trong công tác tính toán đền bù giải phóng mặt bằng.
Việc di dời các cơ sở sản xuất tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, gây ô nhiễm môi trường ra khỏi khu dân cư là việc cần làm sớm. Cơ quan chức năng của thành phố cần ban hành phương án hỗ trợ cụ thể di dời các cơ sở sản xuất xen kẹt trong các khu dân cư. Qua đó góp phần xây dựng thành phố xanh, sạch, đẹp, hạn chế ô nhiễm môi trường đô thị, đồng thời tạo cơ hội để các cơ sở, doanh nghiệp sắp xếp lại sản xuất, sử dụng đất hiệu quả, đúng mục đích.
HUY VŨNguồn: https://baohaiphongplus.vn/di-doi-co-so-san-xuat-khoi-khu-dan-cu-o-dong-hai-phong-417616.html
Bình luận (0)