Điện ảnh - cầu nối thúc đẩy giao lưu văn hóa

Không chỉ là loại hình nghệ thuật thứ bảy, điện ảnh còn là “ngôn ngữ chung” giúp các dân tộc hiểu nhau hơn, tạo nên những cuộc gặp gỡ văn hóa vượt khỏi biên giới địa lý và rào cản ngôn ngữ. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, điện ảnh Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để quảng bá bản sắc dân tộc và tiếp nhận tinh hoa nhân loại.

Cảnh đẹp Phú Yên “gây sốt” khi trở thành bối cảnh phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”.

Ngôn ngữ không biên giới

Thực tế đã chứng minh, điện ảnh là cầu nối hữu hiệu cho giao lưu văn hóa. Hàn Quốc đã dùng điện ảnh như một phần chiến lược quảng bá hình ảnh quốc gia rất hiệu quả. Sự lan tỏa nhanh chóng của văn hóa - nghệ thuật Hàn Quốc trên toàn cầu là một chiến lược dài hơi, chăm chút kỹ lưỡng bắt đầu từ những bộ phim truyền hình nổi tiếng của Hàn Quốc trước đây và đến hiện tại.

Còn đối với Việt Nam, điện ảnh đang từng bước mở rộng cánh cửa ra thế giới. Dù còn đối mặt với hạn chế về nguồn lực và công nghệ, những bộ phim độc lập và tác phẩm được chọn tranh giải tại các liên hoan phim quốc tế đã trở thành cầu nối đưa câu chuyện Việt đến gần hơn với khán giả toàn cầu. Những bộ phim như “Mùi đu đủ xanh” (1993) của Trần Anh Hùng, hay “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” (2015) của Victor Vũ, khi xuất hiện và được đón nhận tại các sự kiện điện ảnh quốc tế, không chỉ góp phần quảng bá hình ảnh văn hóa Việt Nam, mà còn thể hiện rõ khát vọng hội nhập và khẳng định dấu ấn riêng của nền điện ảnh nước nhà.

Theo Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) Tạ Quang Đông, trong dòng chảy xuyên suốt của lịch sử, văn hóa luôn là nhịp cầu nối bền chặt và sâu sắc giữa các quốc gia, dân tộc. Nghệ thuật điện ảnh, một thành tố quan trọng của văn hóa, với sức lan tỏa mạnh mẽ, khả năng lưu giữ ký ức và phản ánh chân thực đời sống, đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự hiểu biết, tôn trọng và hợp tác giữa các quốc gia. Đặc biệt, trên hành trình hợp tác văn hóa Việt Nam - Mỹ từ sau những năm nỗ lực tái thiết, khắc phục hậu quả chiến tranh để đưa đất nước bước vào thời kỳ đổi mới, hội nhập, điện ảnh đã trở thành một kênh giao lưu hữu hiệu, mở ra không gian đối thoại và thấu cảm giữa hai nền văn hóa tưởng chừng rất khác biệt.

Cùng quan điểm, Phó Viện trưởng Viện Sân khấu - Điện ảnh (Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội), ThS. Hoàng Dạ Vũ cho rằng, trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc bảo tồn và phát huy những giá trị đó không chỉ giúp Việt Nam khẳng định bản sắc trên trường quốc tế, mà còn tạo ra nền tảng vững chắc cho mối quan hệ hữu nghị, hợp tác với các quốc gia, đặc biệt là Hoa Kỳ. Điện ảnh, với khả năng lay động cảm xúc con người vượt qua mọi ranh giới địa lý và chính trị, sẽ tiếp tục là sứ giả của hòa bình, là tiếng nói nhân văn nối kết quá khứ và hiện tại, ký ức và tương lai.

Chìa khóa để phim Việt vươn xa

Tuy nhiên, để phim thực sự trở thành đại sứ văn hóa, kịch bản phải được đầu tư chiều sâu, phản ánh được cái hồn của văn hóa Việt mà vẫn hấp dẫn với khán giả quốc tế. Đừng để khi cố gắng “quốc tế hóa” mà đánh mất bản sắc hoặc chưa đủ tinh tế để truyền tải giá trị văn hóa một cách thuyết phục. Bên cạnh đó, hạn chế về kinh phí sản xuất, kỹ thuật hiện đại và nhân lực sáng tạo cũng là rào cản đáng kể.

Giới chuyên môn cho rằng, để thành công, điện ảnh Việt cần có sự hỗ trợ từ chính sách văn hóa, nguồn vốn đầu tư, cùng môi trường sáng tạo cởi mở. Khi đó, mỗi bộ phim không chỉ là sản phẩm nghệ thuật, mà còn là “cầu nối” đưa hình ảnh Việt Nam lan tỏa rộng rãi, góp phần tăng cường hiểu biết và gắn kết giữa các dân tộc.

ThS. Huỳnh Công Khôi Nguyên - Giám đốc Nhà Văn hóa Điện ảnh tại TPHCM cho rằng, để điện ảnh Việt Nam nói chung, phim truyện điện ảnh Việt Nam nói riêng, thực hiện tốt hơn nữa sứ mệnh là nhịp cầu kết nối, lan tỏa sâu rộng giá trị văn hóa dân tộc theo định hướng “quốc tế hóa bản sắc văn hóa Việt Nam”, cần thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế và nguyên nhân, để từ đó xác lập những nhóm giải pháp phù hợp.

Trong đó, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách về điện ảnh là nền tảng; nâng cao chất lượng tác phẩm phim truyện điện ảnh khai thác sâu đề tài văn hóa Việt Nam với trọng tâm là nâng chất tầm văn hóa của những người làm phim; đa dạng hóa hoạt động phát hành và phổ biến phim nhằm khai thác tối đa giá trị tác phẩm điện ảnh và để phim nhanh chóng tiếp cận được đông đảo người xem trên mọi phương tiện, nền tảng có thể, đồng thời tiếp tục tăng cường sự hiện diện của phim Việt Nam trên trường quốc tế.

“Việc đẩy mạnh khai thác sâu yếu tố văn hóa bản địa vào phim truyện điện ảnh không chỉ đơn thuần là tạo thêm nhiều bộ phim, mà còn truyền bá sâu rộng văn hóa dân tộc, bảo vệ được các giá trị nhân văn truyền thống, từ đó góp phần vào sự tăng trưởng chung của ngành điện ảnh Việt Nam đang trên đà phát triển hướng đến mục tiêu thực sự trở thành một ngành công nghiệp; đồng thời tạo nên bản sắc nhận diện cũng như xác lập một vị thế, chỗ đứng của điện ảnh Việt Nam trên bản đồ phim ảnh thế giới trong bối cảnh hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa mạnh mẽ”- ông Nguyên nói.

TS Nguyễn Văn Tình - nguyên Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế (Bộ VHTTDL), trong việc thúc đẩy giao lưu hợp tác với điện ảnh Mỹ và thế giới, bên cạnh việc tổ chức đưa phim giới thiệu tại các liên hoan phim quốc tế, tổ chức những ngày phim, tuần phim Việt Nam ở nước ngoài, việc tạo điều kiện cho các đoàn làm phim nước ngoài vào làm phim của họ tại Việt Nam cũng có ý nghĩa hết sức quan trọng. Bên cạnh những tác động trực tiếp như nâng cao kiến thức, kỹ năng, tay nghề cho đội ngũ những người làm nghề điện ảnh nước nhà... Đặc biệt là việc thu hút khách du lịch trong và ngoài nước khi các bộ phim thường được tổ chức quay ở những bối cảnh có cảnh quan thiên nhiên hết sức kỳ vĩ, tươi đẹp, mang đậm nét văn hóa các dân tộc, vùng miền của đất nước, qua đó góp phần thúc đẩy du lịch hết sức mạnh mẽ.

daidoanket.vn

Nguồn: https://baolaocai.vn/dien-anh-cau-noi-thuc-day-giao-luu-van-hoa-post880302.html