Phát triển kết nối giao thông vận tải, tăng sức hút đầu tư
Nhấn mạnh tầm quan trọng của giao thông vận tải trong góp phần vào thành công của tăng trưởng kinh tế vì nó kết nối trực tiếp giữa cung (sản xuất) và cầu (thị trường), TS. Nguyễn Đức Kiên nêu thực tế, phát triển kinh tế - xã hội không thể diễn ra được nếu không có khả năng tiếp cận do ngành giao thông vận tải mang lại. Giao thông vận tải cho phép hàng hóa của người sản xuất đến các hộ tiêu thụ trong phạm vi một khu vực, một quốc gia cũng như toàn cầu. Nhờ đó, các doanh nghiệp sản xuất tiếp cận và hưởng lợi từ việc sử dụng tài nguyên của đất nước, đưa các sản phẩm cung ứng cho thị trường đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người sử dụng và là một trong những yếu tố quyết định sức hấp dẫn tổng quát trong việc thu hút đầu tư trên một địa bàn nhất định.
TS. Nguyễn Đức Kiên cho biết, các nghiên cứu quốc tế đã đưa ra 12 yếu tố ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư và hỗ trợ sản xuất của kết cấu hạ tầng giao thông vận tải, gồm: phương thức vận tải và chất lượng của phương thức vận tải bao gồm thời gian, an toàn; khả năng kết nối mạng lưới giao thông (vận chuyển trực tiếp hay là phải qua nhiều trung chuyển); chi phí logistics và khả năng chi trả; tốc độ, khoảng cách và sức chứa của kết cấu hạ tầng, bao gồm cả phương tiện; khả năng tích hợp vận tải đa phương thức; nhu cầu vận tải; các yêu cầu của người sử dụng giao thông vận tải; tính cạnh tranh của các loại hình giao thông vận tải; quản lý, điều hành giao thông của cơ quan quản lý nhà nước; khả năng và hiệu suất sử dụng đất; mức độ ưu tiên của các loại hình giao thông đối với các loại hình sản phẩm.
TS. Nguyễn Đức Kiên nhận thấy, trong nhiệm kỳ 2021 - 2025, đầu tư công đã đóng vai trò dẫn dắt, thậm chí "lấn át" đầu tư tư, với ưu điểm là đầu tư tập trung. Để đạt được tốc độ tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tiếp theo, chuyên gia kinh tế này cho rằng, Việt Nam vẫn phải dựa vào cơ sở hạ tầng từ đầu tư công để dẫn dắt, thu hút đầu tư của toàn xã hội. Điều này đòi hỏi cần tối ưu hoá hoạt động đầu tư công thông qua chú trọng hiệu quả thực chất. Theo đó, cần chuyển từ tư duy bảo thủ sang tư duy lấy hiệu quả làm trọng tâm trong mọi quyết sách.
Chú trọng hiệu quả, tăng cường hậu kiểm, ưu tiên phát triển doanh nghiệp Việt
Qua thực tế điều hành nền kinh tế trong năm tài khóa 2024 - 2025, TS. Nguyễn Đức Kiên cho biết, đã có rất nhiều bài học, kinh nghiệm tốt trong lĩnh vực này. Đơn cử là, việc triển khai tuyến 500 KV Quảng Trạch (Quảng Bình) đến Phố Nối (Hưng Yên) với chiều dài hơn 500km, tổng mức đầu tư gần 3.000 tỷ đồng dưới sự chỉ đạo sát sao của Thủ tướng Chính phủ, dự án triển khai và đưa vào bàn giao vận hành sau 7 tháng thi công. Đây là dự án trải dài trên 11 tỉnh, thành phố với khối lượng giải phóng mặt bằng và chính sách đền bù rất khác nhau, phụ thuộc vào từng địa phương nhưng đã được hoàn thành trong thời gian kỷ lục. Với dự án và công trình có quy mô tương đương trước kia chúng ta phải thi công trong khoảng 4 năm.
TS. Nguyễn Đức Kiên cũng nêu thêm ví dụ, việc triển khai xây dựng cầu Phong Châu (Phú Thọ cũ) kể từ khi có quyết định triển khai theo hình thức chỉ định thầu, đơn vị thi công là Binh đoàn 12, theo nguồn vốn khẩn cấp của Chính phủ chỉ sau 10 tháng đã hoàn thành để đưa vào khai thác.
Từ hai kinh nghiệm thành công trên, TS. Nguyễn Đức Kiên cho rằng, để đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới, nền kinh tế tăng trưởng với tốc độ cao, cần đổi mới tư duy về đầu tư công, chú trọng đến hiệu quả thay vì chú trọng việc tuân thủ quy trình, thủ tục. Trong hoạch định chính sách, cần tránh đưa ra những quy định xuất phát từ tâm lý “sợ bị mất tiền” hoặc không tin tưởng ai, thay vì nhìn vào hiệu quả thực tế.
Theo TS. Nguyễn Đức Kiên, trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV, cần chuẩn bị thật tốt việc sửa Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư và Luật Ngân sách nhà nước theo hướng chú trọng đến hiệu quả, tăng cường hậu kiểm và ưu tiên phát triển doanh nghiệp Việt. Để đầu tư công phát huy hiệu quả, các quyết định phải nhất quán và dựa trên lợi ích quốc gia.
Đối với các dự án cơ sở hạ tầng quy mô lớn và phức tạp (đặc biệt là giao thông vận tải), TS. Nguyễn Đức Kiên đề nghị, cần chỉ định thầu để bảo đảm kịp tiến độ, song cần có sự thống nhất về cách thức triển khai và chỉ định thầu, tránh tình trạng chậm trễ. Ví dụ, dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông đã bị chậm mất 3 năm do thay đổi từ chỉ định thầu sang đấu thầu quốc tế rồi cuối cùng lại phải quay trở lại chỉ định thầu.
Đối với hệ thống đường sắt (bao gồm đường sắt tốc độ cao, metro, đường sắt nhẹ), cần có định hướng để thống nhất hóa các tiêu chí kỹ thuật, hệ thống tự động hóa, thông tin tín hiệu và thiết bị nhập khẩu. Việc không thống nhất được toàn bộ các tiêu chí kỹ thuật sẽ dẫn đến nguồn lực bị hạn chế và dàn trải ở rất nhiều lĩnh vực.
Các hệ thống giao thông khác nhau (như tàu điện ngầm, xe buýt) cần có sự liên kết với nhau (ví dụ: đi một vé, đi trong một khu vực). Hiện tại, sự kết nối đơn giản nhất về giao thông hội tụ giữa các vùng và khu vực đang bị "dị biệt".
Cùng với đó, cần tiếp tục nâng cao chất lượng giám sát và giải trình để tạo đồng thuận xã hội. Tăng cường giám sát thực hiện các nghị quyết và luật.
Nguồn: https://daibieunhandan.vn/doi-moi-tu-duy-trong-dau-tu-cong-chu-trong-hieu-qua-10388809.html
Bình luận (0)