Đại hội Đại biểu nhân dân toàn quốc Trung Quốc (Nhân đại) và Hội nghị Hiệp thương chính trị nhân dân Trung Quốc (Chính hiệp) - một trong những sự kiện chính trị lớn nhất của Trung Quốc trong năm 2025 đã chính thức khép lại.
 |
| Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và các nhà lãnh đạo Trung Quốc tham dự phiên họp bế mạc CPPCC khóa 14 tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh, ngày 10/3. (Nguồn: Tân Hoa xã) |
Lần lượt diễn ra từ 4-10/3, kỳ Lưỡng hội năm nay thu hút sự quan tâm theo dõi của dư luận, đặc biệt là giới đầu tư, vì những nội dung tại Hội nghị cung cấp bức tranh tổng quan, cái nhìn sâu sắc về bối cảnh chính trị của Trung Quốc, những ưu tiên và định hướng chính sách quan trọng của nước này trong kế hoạch 5 năm tiếp theo lần thứ 15.
Giới quan sát cũng đổ dồn sự chú ý vào kỳ Lưỡng hội trong bối cảnh thế giới có những biến động lớn sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump trở lại Nhà Trắng nhiệm kỳ 2. Theo nhận định của ông Stephen Olson, nghiên cứu viên tại viện ISEAS-Yusof Ishak Singapore, người từng tham gia đoàn đàm phán thương mại của Mỹ, việc chính quyền Tổng thống Trump đưa ra tuyên bố áp thêm mức thuế quan 10%, lên mức thuế quan 20% đối với tất cả hàng nhập khẩu của Trung Quốc vào thị trường Mỹ, đúng ngày khai mạc kỳ họp Lưỡng hội lần này "chẳng khác gì lời tuyên chiến với Trung Quốc".
"Thế giới có thể sẽ chứng kiến cuộc chiến thương mại lớn chưa từng có trong gần 100 năm qua, trừ phi có sự đảo ngược vào phút chót như kịch bản thường thấy với Tổng thống Donald Trump”, ông Stephen Olson cho biết thêm.
Tìm kiếm động lực tăng trưởng mới
Đẩy mạnh cải cách, đạt mục tiêu tăng trưởng khoảng 5%/năm trong tình hình kinh tế giảm phát và căng thẳng thương mại Mỹ-Trung như hiện nay là không dễ dàng. Để dịch chuyển hiệu quả sang nền kinh tế tiêu dùng, Trung Quốc sẽ phải chi nhiều hơn để kích thích tiêu dùng và cải thiện hệ thống an sinh xã hội. Thủ tướng Lý Cường kêu gọi “đưa nhu cầu nội địa trở thành một mũi nhọn và là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế”.
Trong Báo cáo công tác trình bày tại Đại lễ đường Nhân dân ngày đầu tiên của Đại hội Đại biểu nhân dân toàn quốc (NPC), Thủ tướng Lý Cường khẳng định vai trò của các doanh nghiệp khu vực tư nhân trong thúc đẩy các ngành công nghệ cao chiến lược, doanh nghiệp tư nhân đóng góp lớn vào nền kinh tế, là nòng cốt của lực lượng sản xuất chất lượng mới. Khu vực doanh nghiệp tư nhân đã ghi dấu ấn mạnh mẽ với những dòng sản phẩm công nghệ cao trong ngành năng lượng tái tạo như pin mặt trời, xe điện, thiết bị drone, các ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI như Huawei, Xiaomi, BYD… Đặc biệt, mới đây nhất là thành tựu đột phá về công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) với phần mềm chatbot Deepseek thu hút sự chú ý toàn cầu và công nghệ điện ảnh đỉnh cao với bộ phim hoạt hình Natra 2 vượt mọi kỷ lục phòng vé với doanh thu trên 2 tỷ USD.
Hệ thống AI mới của DeepSeek không chỉ là sự bứt phá ngoạn mục trong công nghệ AI thế giới, mà còn bước ngoặt chứng minh Trung Quốc là quốc gia có tiềm lực và khả năng đi đầu trong định hình bàn cờ quyền lực toàn cầu. Ưu tiên đổi mới công nghệ thể hiện quyết tâm giải bài toán phát triển của Trung Quốc trong bối cảnh nhiều nhân tố khó lường, đồng thời là đột phá khẩu mở ra hướng đi mới nhằm thoát khỏi sự cạnh tranh, kiềm chế chiến lược của Mỹ. Phát biểu tại cuộc họp báo ngày 7/3, Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban công tác đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Ngoại trưởng Vương Nghị tỏ ra lạc quan về cuộc cạnh tranh công nghệ Mỹ-Trung. Ông Vương Nghị cho rằng, "nơi nào có phong tỏa, nơi đó sẽ có đột phá, nơi nào có kiềm chế, nơi đó sẽ có đổi mới".
Trước đó, hôm 17/2, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc gặp quan trọng với giới doanh nhân Trung Quốc, đề cao vai trò của doanh nghiệp tư nhân nhằm đảm bảo phát triển chất lượng cao và bền vững trong bối cảnh địa chính trị, địa kinh tế diễn biến phức tạp. Theo báo cáo công tác của Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu nhân dân toàn quốc (NPC), Trung Quốc sẽ xây dựng luật thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân nhằm tăng cường đối xử bình đẳng và bảo vệ pháp lý cho khu vực tư nhân, dự thảo luật được đệ trình ngày 7/3 để thảo luận trước khi thông qua.
 |
| Toàn cảnh Hội nghị Hiệp thương chính trị nhân dân Trung Quốc (Chính hiệp). (Nguồn: Tân Hoa Xã) |
Sẵn sàng ứng phó
Nếu tại Hội nghị Hòa bình Versailles năm 1919, một Trung Quốc ở thế yếu đã bị Mỹ và phương Tây khước từ các yêu sách, thì giờ đây sau hơn 100 năm, kể cả Tổng thống Trump hay bất cứ chính quyền nào của Mỹ đều không thể không tính đến tiếng nói và lợi ích của Trung Quốc. Mô hình phát triển “Chủ nghĩa xã hội đặc sắc” của Trung Quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc, nhất là từ sau Hội nghị trung ương 3 Khóa XI (năm 1978), đã đưa Trung Quốc trở thành đối thủ số 1 có khả năng thách thức vị thế lãnh đạo thế giới của Mỹ. Tổng sản phẩm quốc nội của Trung Quốc năm 2024 đạt 134,9 nghìn tỷ NDT (tương đương 19 nghìn tỷ USD).
Chi tiêu quân sự của Trung Quốc trong năm 2025 dự kiến sẽ tăng 7,2% so với năm trước. Khoản chi tiêu quốc phòng này là một phần của kế hoạch ngân sách hàng năm được đệ trình lên NPC. Chi tiêu quân sự chính thức dự kiến sẽ đạt 1,78 nghìn tỷ NDT (245 tỷ USD), dẫn đầu khu vực. Thủ tướng Lý Cường nhấn mạnh tầm quan trọng nâng cấp sức mạnh quân đội "để kiên định bảo vệ chủ quyền, an ninh và lợi ích phát triển của Trung Quốc, cam kết "hoàn thành các nhiệm vụ" hiện đại hóa và tăng cường quân đội, "đẩy mạnh việc thực hiện các dự án lớn liên quan đến quốc phòng, và đẩy nhanh việc phát triển hệ thống thông tin mạng".
Tuy nhiên, Trung Quốc cũng nhận thức rõ rằng Mỹ là đối thủ mạnh mẽ nhất ngăn trở “giấc mộng Trung Hoa”. Do đó, Bắc Kinh vẫn hướng Mỹ tới đàm phán, tránh đối đầu, dung hòa những đòi hỏi của chính quyền Tổng thống Trump. Việc Bắc Kinh công bố Sách trắng về chất giảm đau gây nghiện Fentanyl, đã có những nỗ lực nhằm giúp Mỹ kiềm chế cuộc khủng hoảng fentanyl là ví dụ. Mặt khác, lãnh đạo Trung Quốc cũng hiểu rằng kỷ nguyên hòa dịu để tranh thủ được Mỹ để phát triển đã qua, và Trung Quốc đã chuẩn bị sẵn sàng cho "cuộc chơi" mới với Mỹ.
Tháng 12/2024, Bộ Thương mại Trung Quốc đã áp đặt lệnh cấm xuất khẩu 4 loại khoáng sản quan trọng khai thác tại Trung Quốc sang Mỹ, thể hiện sự sẵn sàng của Bắc Kinh trong việc leo thang đáp trả đối với các chính sách thương mại cứng rắn hơn. Trung Quốc sẵn sàng đáp trả “ăn miếng, trả miếng” với việc áp thêm 15% thuế đối với hàng nhập khẩu của Mỹ bao gồm thịt gà, thịt lợn, đậu nành và thịt bò, đồng thời mở rộng kiểm soát đối với việc kinh doanh với các công ty chủ chốt của Mỹ.
Ông Lâu Cần Kiệm, người phát ngôn của Lưỡng hội cảnh báo đây sẽ là cuộc đấu mà cả hai cùng bị thua thiệt. Trước đó, phát biểu tại cuộc họp báo hôm 4/3, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm khẳng định: "Trung Quốc sẽ chiến đấu đến cùng nếu Mỹ khăng khăng tiến hành chiến tranh thuế quan, chiến tranh thương mại hoặc bất kỳ hình thức chiến tranh nào khác".
Chính sách “Nước Mỹ trên hết” và những động thái xích lại gần Nga của ông Donald Trump đang tạo ra những cơn “địa chấn chiến lược” và Trung Quốc đang tìm cách giảm thiểu những tác động bất lợi thông qua tập hợp lực lượng dưới ngọn cờ mới, tầm nhìn mới về chủ nghĩa đa phương mới của Trung Quốc.
Ngoại trưởng Vương Nghị bày tỏ quan ngại nếu các quốc gia chỉ hành xử và theo đuổi lợi ích riêng của mình. Nhấn mạnh tới vai trò của Liên hợp quốc, đề cao tôn chỉ và mục đích của Hiến chương Liên hợp quốc, ông lên án một số dư luận trái chiều về Nghị quyết 2758 của Liên hợp quốc năm 1971 nhằm tăng tư cách pháp lý quốc tế cho Đài Loan là “luận điệu vô lý và nguy hiểm” và “vi phạm trắng trợn thẩm quyền của Liên hợp quốc và trật tự quốc tế sau Thế chiến II”. Ngoại trưởng Vương Nghị khẳng định, "việc sử dụng Đài Loan để kiềm chế Trung Quốc sẽ chỉ là một nỗ lực vô ích”.
 |
| Trung Quốc vẫn hướng Mỹ tới đàm phán, tránh đối đầu, dung hòa những đòi hỏi của chính quyền Tổng thống Donald Trump. (Nguồn: Reuters) |
Ngoại trưởng Vương Nghị khẳng định, Trung Quốc là "mỏ neo của ổn định" trong bối cảnh thế giới bất ổn. Ông nhấn mạnh bức tranh tương phản giữa một bên là chủ nghĩa đa phương đích thực hòa hợp, bao trùm, chia sẻ cơ hội và lợi ích, vì nhân loại theo tư tưởng “Thiên hạ vi công” của Trung Quốc, đối lập với một bên là chủ nghĩa bá quyền, bắt nạt, ngăn chặn “ỷ mạnh hiếp yếu” của Mỹ.
Trung Quốc sẵn sàng gánh vác sứ mệnh bảo vệ những nền tảng của trật tự thế giới công bằng và bình đẳng đang bị thách thức trong bối cảnh. Đồng thời tích cực, chủ động đề xướng tầm nhìn, hệ giá trị, tư tưởng, văn hóa và lịch sử Trung Quốc trong tiến trình đa cực hóa, khẳng định chính sách đối ngoại của Trung Quốc không phải chỉ về quyền lực, mà còn về triết lý và sức mạnh mềm ngoại giao tâm công.
Ông Vương Nghị nêu bật những ưu việt của sáng kiến cộng đồng chung vận mệnh nhân loại và các sáng kiến toàn cầu của Trung Quốc. Cụ thể trong khuôn khổ Sáng kiến quản trị toàn cầu về trí tuệ nhân tạo, Trung Quốc đã cùng Brazil, Nam Phi và các nước châu Phi phát động “Sáng kiến hợp tác quốc tế về khoa học mở”, chú trọng xây dựng năng lực khoa học và công nghệ cho phương Nam toàn cầu, không để bất kỳ quốc gia nào bị bỏ lại phía sau.
***
Tìm ra động lực phát triển, đẩy mạnh cải cách vẫn là ưu tiên lớn nhất trong chương trình nghị sự của Lưỡng hội 2025, được cụ thể hóa trong 10 nhiệm vụ trọng tâm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, duy trì ổn định xã hội, tạo uy tín chính trị cho ông Tập Cận Bình trong bối cảnh địa kinh tế, địa chính trị quốc tế đang có những biến động, xáo trộn lớn. Có thể thấy tín hiệu tốt từ những đột phá về công nghệ cao như Huawei, Deepseek… đang tạo đà cho sự đổi mới tư duy, nhận thức của giới lãnh đạo Trung Quốc về vai trò của doanh nghiệp tư nhân trong nỗ lực nâng cao sức cạnh tranh chiến lược, và sẵn sàng cả về thế và lực cho mọi tình huống, nhận lời “thách đấu đến cùng” với Mỹ. Đất nước tỷ dân có dư địa để phát huy vai trò của nước lớn thông qua tập hợp lực lượng dưới ngọn cờ mới, tầm nhìn mới về chủ nghĩa đa phương mới của Trung Quốc.
* Viện Nghiên cứu Chiến lược, Học viện Ngoại giao
Nguồn: https://baoquocte.vn/luong-hoi-trung-quoc-dot-pha-mo-duong-san-sang-cho-giai-doan-phat-trien-moi-307109.html
Bình luận (0)