Nghị quyết 57 - động lực hiện thực hóa khát vọng
Ngày 22/10 tại Vĩnh Long, Tỉnh ủy Vĩnh Long phối hợp Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức hội nghị tuyên truyền về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội Việt Nam.
Ông Huỳnh Thành Đạt - Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phát biểu khai mạc hội nghị.
Phát biểu khai mạc, ông Huỳnh Thành Đạt - Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, cho biết hội nghị nằm trong chuỗi sự kiện được tổ chức tại ba miền, nhằm lan tỏa tinh thần Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia - coi đây là động lực chủ đạo để hiện thực hóa khát vọng Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.
Ông Đạt nhấn mạnh, hội nghị không chỉ là diễn đàn cập nhật chính sách mà còn là nơi trao đổi thẳng thắn về thực tiễn, chia sẻ mô hình, kinh nghiệm, xác định trọng tâm hành động cho từng vùng, từng địa phương và từng ngành.
Các đại biểu, nhà khoa học đã trình bày nhiều tham luận giá trị, trong đó nổi bật là Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo năm 2025, cùng các chính sách tài chính đột phá, danh mục công nghệ chiến lược, định hướng đào tạo nguồn nhân lực công nghệ cao và phát triển kinh tế - xã hội vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Theo ông Trần Văn Lâu - Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Long, địa phương đã đạt nhiều kết quả quan trọng trong triển khai Nghị quyết 57. Các hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo được khuyến khích, thu hút đầu tư xã hội hóa mạnh mẽ. Đặc biệt, phong trào “Bình dân học vụ số” với hơn 95.000 lượt học viên tham gia đã giúp nâng cao kỹ năng số cho cán bộ và người dân, đưa chỉ số đổi mới sáng tạo cấp tỉnh (PII) năm 2024 của Vĩnh Long vươn lên nhóm dẫn đầu khu vực.
Ông Trần Văn Lâu - Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Long phát biểu.
Đáng chú ý, Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo năm 2025 được Quốc hội khóa XV thông qua, có hiệu lực từ 1/10/2025, được xem là bước ngoặt thể chế trong lĩnh vực khoa học. Luật cho phép tổ chức nghiên cứu được toàn quyền sở hữu, quản lý, khai thác kết quả và tài sản hình thành từ ngân sách nhà nước, thay vì phải hoàn vốn hoặc chuyển giao như trước.
"Cơ chế khoán chi đến sản phẩm cuối cùng giúp giảm thủ tục hành chính, khuyến khích sáng tạo, đồng thời nhà nước chấp nhận rủi ro có kiểm soát trong nghiên cứu, miễn trách nhiệm cho nhà khoa học nếu tuân thủ đúng quy trình. Lần đầu tiên, ngân sách nhà nước được phép chi cho đổi mới và khởi nghiệp sáng tạo, còn doanh nghiệp có thể linh hoạt sử dụng quỹ khoa học - công nghệ cho nghiên cứu, đầu tư mạo hiểm và chuyển giao công nghệ.
Chính sách ưu đãi thuế, ưu tiên đấu thầu cho sản phẩm nghiên cứu trong nước, cùng việc thành lập các quỹ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo từ trung ương đến địa phương được kỳ vọng sẽ khơi thông mạnh mẽ nguồn lực xã hội. Bên cạnh đó, mô hình “tổng công trình sư” - chuyên gia có uy tín, được trao quyền toàn diện về kỹ thuật, nhân lực và tài chính sẽ bảo đảm tính chuyên nghiệp và hiệu quả cho các chương trình công nghệ chiến lược", Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Long nhìn nhận.
Con đường tất yếu để bứt phá
Song song với cải cách thể chế, Chính phủ đã ban hành Quyết định 1131/QĐ-TTg ngày 12/6/2025, xác định 11 nhóm công nghệ chiến lược và 35 nhóm sản phẩm công nghệ chiến lược làm nền tảng phát triển kinh tế số và công nghiệp tương lai. Các lĩnh vực được ưu tiên gồm trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, vật liệu mới, năng lượng sạch, công nghệ sinh học, bán dẫn, blockchain và robot tự hành.
Nhiều sản phẩm tiêu biểu được triển khai trong năm 2025 như mô hình ngôn ngữ lớn tiếng Việt, camera AI xử lý tại biên, thiết bị 5G, hạ tầng blockchain và thiết bị bay không người lái - biểu tượng cho năng lực công nghệ quốc gia trong thời kỳ hội nhập. Chính phủ đặt mục tiêu tối thiểu 15% ngân sách khoa học - công nghệ dành cho nghiên cứu công nghệ chiến lược, đồng thời thúc đẩy hợp tác công - tư để hình thành các cụm công nghệ, trung tâm thí nghiệm trọng điểm và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.
Hội nghị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số nhấn mạnh yêu cầu kết nối chính sách - hành động, tạo động lực tăng trưởng mới.
Một trong những yếu tố then chốt là phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao. Nhà nước triển khai chính sách học bổng, đặt hàng đào tạo kỹ sư, tiến sĩ trong các lĩnh vực chiến lược như AI, vi mạch, năng lượng tái tạo; đồng thời áp dụng ưu đãi đặc biệt về thu nhập, thuế và cư trú để thu hút chuyên gia quốc tế và người Việt ở nước ngoài tham gia nghiên cứu.
Từ thực tiễn, tỉnh Vĩnh Long cho thấy khi nghị quyết được cụ thể hóa bằng hành động, khoa học và đổi mới sáng tạo có thể trở thành động lực tăng trưởng thực chất. Tỉnh đã triển khai 373 nhiệm vụ khoa học, trong đó có 17 nhiệm vụ cấp quốc gia, tạo ra 15 giống cây trồng mới và hàng trăm mô hình nông nghiệp công nghệ cao, góp phần tăng năng suất, giá trị sản phẩm chủ lực.
Cùng với đó, hạ tầng chính quyền số và kinh tế số được xây dựng đồng bộ: hơn 31.000 tài khoản thư điện tử công vụ, 11.000 chữ ký số, 2.000 sản phẩm tham gia sàn thương mại điện tử, 100% cơ sở y tế khám chữa bệnh bằng căn cước công dân, thanh toán không tiền mặt phổ biến tại chợ và siêu thị. Chương trình “Bình dân học vụ số” giúp người dân tham gia sâu hơn vào nền kinh tế số.
Tuy vậy, hành trình đổi mới còn không ít thách thức: năng lực công nghệ của doanh nghiệp còn yếu, nhân lực chất lượng cao thiếu hụt, hoạt động thương mại hóa nghiên cứu chưa đồng đều. Do đó, hội nghị thống nhất cần phối hợp chặt chẽ giữa Trung ương - địa phương - doanh nghiệp - viện, trường, coi đổi mới sáng tạo là thước đo năng lực phát triển của từng ngành, từng vùng.
Thông điệp được nhấn mạnh xuyên suốt hội nghị: “Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là trụ cột phát triển, mà là con đường tất yếu để Việt Nam bứt phá, tự cường và hội nhập vững chắc trong kỷ nguyên số”.
Nguồn: https://doanhnghiepvn.vn/cong-nghe/dot-pha-the-che-de-khoi-thong-nguon-luc-khoa-hoc-cong-nghe-va-doi-moi-sang-tao/20251022125004438
Bình luận (0)