Du lịch cần tăng sức chống chịu trước thiên tai

Các đợt lũ lụt và thiên tai cực đoan gần đây tại những trung tâm du lịch lớn cho thấy ngành Du lịch Việt Nam đang ngày càng dễ bị tổn thương. Là ngành kinh tế mũi nhọn, du lịch buộc phải thay đổi tư duy, chuyển từ thụ động sang chủ động thích ứng và tăng khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu, nhằm bảo vệ con người, tài sản và duy trì vị thế cạnh tranh của Việt Nam trên bản đồ du lịch quốc tế.

Ngành Du lịch ngày càng dễ tổn thương

Thời gian qua, hàng loạt điểm đến du lịch nổi tiếng trong nước như TP HCM, Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Hội An, Hải Phòng, Quảng Ninh… đều phải đối diện với các hình thái thời tiết, thiên tai khắc nghiệt như mưa lớn, lũ lụt, ngập úng. Thực tế này cho thấy rõ sức ép ngày càng gia tăng của biến đổi khí hậu đối với ngành Du lịch Việt Nam.

Khi một trận lũ quét hoặc bão lớn xảy ra, thiệt hại không chỉ dừng lại ở việc phá hủy cơ sở hạ tầng du lịch mà còn gây ra những hệ lụy phức tạp hơn đối với toàn bộ chuỗi giá trị. Ảnh hưởng rõ rệt nhất là đối với các khu nghỉ dưỡng ven biển, khách sạn thấp tầng và hệ thống giao thông như đường bộ, cầu cống tại các vùng du lịch trọng điểm bị hư hại nặng nề. Chi phí sửa chữa, phục hồi là rất lớn, đôi khi vượt quá khả năng tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Các điểm tham quan tự nhiên, di sản văn hóa như rừng ngập mặn, rạn san hô và các công trình kiến trúc cổ cũng dễ bị tổn thương trước các hiện tượng thiên tai. Đơn cử, đợt lũ “lịch sử” cuối tháng 10 vừa qua, khi nước từ thượng nguồn sông Hương đổ về kết hợp với mưa lớn cục bộ, đã khiến Kinh thành Huế chìm sâu trong biển nước. Tại thời điểm đỉnh lũ, nhiều di tích bị ngập tới 2m. Nước tràn qua hệ thống hộ thành hào khiến nhiều công trình bên trong bị ngập. Quá trình phục hồi các hệ sinh thái và di sản đều cần thời gian dài và nguồn lực lớn, khiến sức hấp dẫn của điểm đến bị ảnh hưởng. Bên cạnh đó, lũ lụt và thiên tai không chỉ làm gián đoạn chu kỳ kinh doanh và ảnh hưởng đến sinh kế của cộng đồng địa phương, mà còn tạo ra rào cản tâm lý và niềm tin khiến du khách ngần ngại đến hoặc quay lại.

Tìm giải pháp du lịch chống chịu và thích ứng

Thực tế yêu cầu ngành Du lịch Việt Nam cần sớm chuyển sang chiến lược phát triển dựa trên khả năng chống chịu, tức là không chỉ phục hồi sau thiên tai mà còn chủ động dự báo, thích ứng và rút kinh nghiệm sau các “cú sốc”.

Trọng tâm trước hết là thay đổi tư duy quy hoạch, lồng ghép yếu tố biến đổi khí hậu vào mọi dự án đầu tư du lịch. Thực tế cho thấy, những năm qua, các mô hình phát triển du lịch “nóng” tập trung khai thác tối đa vùng ven biển và đồng bằng ven sông đã vô tình làm gia tăng mức độ dễ tổn thương trước thiên tai. Nhiều dự án du lịch được xây dựng ở các vùng trũng, vùng cửa sông, hoặc trên các triền đồi có nguy cơ sạt lở cao, nhưng thiếu tính toán kỹ lưỡng về kịch bản ứng phó biến đổi khí hậu.

Bên cạnh đó, cần xanh hóa và bảo vệ đệm tự nhiên bằng cách đầu tư vào việc khôi phục các hệ sinh thái bảo vệ tự nhiên. Rừng ngập mặn ven biển, rừng phòng hộ đầu nguồn và rạn san hô đóng vai trò là “tấm khiên sinh học” giảm nhẹ tác động của sóng lớn, lũ quét và xói mòn.

Để giải quyết được những vấn đề cấp bách này, chính sách đóng vai trò then chốt và quyết định trong việc định hướng và khuyến khích hành động. Các cơ chế ưu đãi, hỗ trợ doanh nghiệp du lịch chủ động thích ứng sẽ đặt nền tảng kiến tạo ngành Du lịch phát triển xanh, bền vững hơn và có khả năng chống chịu tốt hơn trước biến đổi khí hậu.

Nguồn: https://baophapluat.vn/du-lich-can-tang-suc-chong-chiu-truoc-thien-tai.html