Dừng thuế khoán: 'Sân chơi' công bằng cho doanh nghiệp

Hộ kinh doanh lo ngại phức tạp và gia tăng chi phí

Số liệu của Cục Thống kê (Bộ Tài chính) cho thấy, đến cuối 2024, cả nước có 3,6 triệu hộ kinh doanh đang được quản lý thuế, đóng góp 25.953 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước. Trong số này, có gần 2 triệu hộ đang áp dụng phương pháp thuế khoán.

Hiện mức thuế bình quân hàng tháng của các hộ kinh doanh này phải nộp chỉ khoảng 700.000 đồng mỗi tháng.

Dừng thuế khoán: 'Sân chơi' công bằng cho doanh nghiệp

Các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng mỗi năm thuộc một số ngành nghề như ăn uống, khách sạn, bán lẻ, vận tải hành khách, thẩm mỹ, vui chơi giải trí... sẽ dừng thuế khoán từ ngày 1/6. Ảnh: Đình Huy

Tuy nhiên, theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ, từ ngày 1/6/2025, các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng mỗi năm thuộc một số ngành nghề như: Ăn uống, khách sạn, bán lẻ, vận tải hành khách, thẩm mỹ, vui chơi giải trí... sẽ phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.

Đây là loại hóa đơn được lập trực tiếp tại điểm bán hàng (quầy thu ngân), thông qua máy tính tiền có kết nối dữ liệu điện tử với cơ quan thuế. Điều này đồng nghĩa với việc cơ quan thuế sẽ nắm được doanh thu thực tế của các hộ, cá nhân kinh doanh này. Từ đó, doanh thu của các hộ, cá nhân kinh doanh sẽ được xác định lại, có thể bị điều chỉnh, thay vì "mức khoán" đang áp dụng như hiện nay.

Theo đó, dự kiến sẽ có khoảng 37.000 hộ, cá nhân kinh doanh đang nộp thuế theo hình thức khoán sẽ phải chuyển đổi sang hình thức sử dụng hóa đơn điện tử. Quy định này được kỳ vọng sẽ giúp việc quản lý thuế minh bạch hơn với cả cơ quan thuế và hộ, cá nhân kinh doanh.

Mặc dù vậy, trao đổi với phóng viên Báo Công Thương về quy định thay đổi trong cách tính thuế của các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng mỗi năm, một số hộ kinh doanh cho biết chưa nắm được thông tin. Điển hình chị Nguyễn Thu Huyền - chủ cửa hàng bún Huyền Béo trên phố Trần Cung, quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội) - cho rằng: “Chưa biết và cũng không quan tâm nhiều đến quy định này, vì doanh thu của quán một năm còn lâu mới đến 1 tỷ đồng”.

Một số hộ kinh doanh khác thì cho rằng, quy định này sẽ gây ra sự phức tạp và có thể gia tăng chi phí của cơ sở kinh doanh. Cụ thể, chị Nguyễn Thanh Hương - một chủ cơ sở spa tại quận Nam Từ Liêm (Hà Nội) - bày tỏ, trước đây hộ kinh doanh của chị mỗi tháng chỉ phải đóng 700.000 đồng.

“Nhưng nếu theo quy định mới này thì không biết mỗi tháng phải đóng bao nhiêu, chưa kể việc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, kết nối dữ liệu với cơ quan thuế có thể gây phức tạp khi sử dụng, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của cơ sở” - chị Nguyễn Thanh Hương thông tin.

Hộ kinh doanh vận tải hành khách có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm cũng chuyển từ thuế khoán sang sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, kết nối dữ liệu với cơ quan thuế. Ảnh minh họa

Tăng tính minh bạch, công bằng trong quản lý thuế

Trao đổi liên quan đến vấn đề xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm, ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế - Bộ Tài chính, cho rằng: Những năm qua, hình thức thuế khoán được áp dụng như một giải pháp hỗ trợ, phù hợp với điều kiện quản lý và khả năng tuân thủ của hộ kinh doanh.

Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng phát triển, yêu cầu về minh bạch, công bằng và hiện đại hóa quản lý ngày càng cao, hình thức thuế khoán đã bộc lộ một số hạn chế, cũng như chưa đem lại động lực cần thiết để các hộ phát triển quy mô sản xuất kinh doanh.

“Việc xóa bỏ hình thức thuế khoán là một bước ngoặt mang tính cách mạng trong quản lý thuế đối với hộ kinh doanh. Việc chuyển đổi từ hình thức khoán sang kê khai không chỉ là sự thay đổi về phương thức tính thuế, mà là sự chuyển đổi căn bản về tư duy quản lý, về cách thức cơ quan thuế đồng hành với người nộp thuế” - ông Mai Sơn khẳng định.

Cũng theo ông Mai Sơn, việc xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh mang nhiều ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế tư nhân cũng như trong quản lý nhà nước, giúp tăng tính minh bạch và công bằng trong quản lý thuế.

Việc bỏ thuế khoán chuyển sang hình thức tự kê khai và nộp thuế theo doanh thu thực tế cũng giúp phản ánh đúng năng lực kinh doanh và đảm bảo nguyên tắc trong Luật Quản lý thuế “người nộp thuế tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm”; động viên sự tham gia, tinh thần trách nhiệm của người nộp thuế với cộng đồng, đất nước thông qua việc nộp thuế dựa trên cơ sở kết quả kinh doanh. Đồng thời, cơ quan thuế cũng có thông tin chính xác hơn về hoạt động kinh tế để quản lý hiệu quả.

Liên quan đến việc hộ kinh doanh lo ngại khó khăn khi chuyển từ hình thức thuế khoán sang sử dụng hóa đơn điện tử, đại diện Cục Thuế cho rằng: Khi các hộ kinh doanh tự kê khai trên nền tảng số, cơ quan thuế có thể hỗ trợ tối đa thông qua các ứng dụng kê khai, nộp thuế điện tử đơn giản.

Bên cạnh đó, việc chuyển từ thuế khoán sang hóa đơn điện tử còn giúp chống gian lận, thất thu thuế hiệu quả hơn và tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các thành phần kinh tế, bởi mọi hộ kinh doanh đều phải tuân thủ nghĩa vụ thuế trên cùng một phương thức minh bạch như nhau.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương liên quan đến việc hộ kinh doanh chuyển từ hình thức thuế khoán sang kê khai trên nền tảng số, chuyên gia kinh tế, TS Nguyễn Quốc Việt, Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) chỉ ra: Mặc dù thời gian đầu hộ kinh doanh sẽ gặp khó khăn, tuy nhiên về lâu dài việc chuyển đổi sẽ mang lại những lợi ích thiết thực đối với hộ kinh doanh và tạo sự minh bạch trong công tác quản lý thuế. Tạo sân chơi bình đẳng cho các thành phần kinh tế tham gia kinh doanh.

Theo các chuyên gia, việc xóa bỏ thuế khoán góp phần hiện đại hóa hệ thống thuế và nâng cao hiệu quả quản lý. Đây là bước đi phù hợp với xu thế chuyển đổi số và quản lý thuế điện tử hiện nay.

Nguyễn Hòa

Nguồn: https://congthuong.vn/dung-thue-khoan-san-choi-cong-bang-cho-doanh-nghiep-390011.html