Dựng trường, xây điểm tựa biên cương

Cả hệ thống chính trị đang vào cuộc, hiện thực hóa chủ trương lớn thay đổi diện mạo giáo dục cho vùng biên.

Gian nan "gieo chữ" ở Ia Mơ

Ia Mơ là xã biên giới của tỉnh Gia Lai, tỉ lệ đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 84%. Nơi đây chưa có trường nội trú nên việc dạy và học gặp nhiều khó khăn

Trung tuần tháng 11, chúng tôi xuôi theo Tỉnh lộ 665 đến biên giới Ia Mơ. Giữa thời tiết nắng như đổ lửa, từng tốp học sinh đạp xe trên con đường dốc, gương mặt lấm tấm mồ hôi để kịp giờ đến trường.

"Học ké" tỉnh khác

Tại điểm Trường TH và THCS Nguyễn Văn Trỗi ở làng Klah, vài nhóm học sinh tụm năm tụm bảy vui đùa, có em ngồi nép dưới tán cây chăm chú đọc sách.

Ngoài cổng, những chiếc xe máy lũ lượt đưa học sinh đến lớp. Chị Rơ Châm Xuen (làng Klah) dừng xe bên hông trường, sau khi con bước xuống liền vội vàng rời đi. Nghe hỏi chuyện học hành của con, chị trải lòng: "Con học ngày 2 buổi, mỗi ngày phải đón 4 lần, đường sá xa xôi vất vả lắm…".

Chưa hỏi han được nhiều thì chị Rơ Châm Xuen nổ máy rời đi. Một chiếc xe khác dừng trước cổng. Em Rơ Lan Bảo Ngọc, học sinh lớp 4A, bước xuống, chào mẹ để vào lớp. Ngọc bày tỏ: "Ngày nào mẹ cũng chở con đi học. Con chỉ mong có trường nội trú để được học, được chơi cùng các bạn, để bố mẹ đỡ cực hơn".

Ông Siu Thọ, Bí thư chi bộ kiêm Trưởng thôn Klah, cho biết thôn có 186 hộ, đời sống còn khó khăn, nhiều thời điểm các em chưa chuyên cần đến lớp, cán bộ thôn phải thường xuyên đến từng nhà vận động. "Bà con mong mỏi có thêm trường nội trú để việc học của con em tốt hơn, cũng đỡ vất vả đưa đón" - ông Siu Thọ nói.

Dựng trường, xây điểm tựa biên cương - Ảnh 1. — Không có trường nội trú, học sinh vùng cao gặp rất nhiều khó khăn trong học tập, sinh hoạt đi lại. Trong ảnh: Học sinh Trường TH và THCS Nguyễn Văn Trỗi (xã Ia Mơ, tỉnh Gia Lai) sau giờ tan học đi bộ về nhà

Theo ông Ngô Văn Vững, Phó Hiệu trưởng Trường TH và THCS Nguyễn Văn Trỗi, trường có gần 500 học sinh, học tại 1 điểm trường chính và 3 điểm lẻ. Việc dạy học phân tán ở 4 điểm gây khó khăn cho công tác quản lý và tổ chức các hoạt động trải nghiệm tập thể. Đặc biệt, môn tin học phải học trái buổi, học sinh phải di chuyển về điểm chính để học. Nếu xây dựng được trường nội trú, sẽ giúp nhà trường dễ dàng tổ chức hoạt động trải nghiệm thực tế, góp phần phát triển toàn diện về kiến thức, kỹ năng và phẩm chất cho các em.

Tại xã Ia Mơ, một khó khăn khác là việc học sinh ở các làng xa phải đi học nhờ nơi khác, như học sinh làng Ring phải sang tỉnh Đắk Lắk. Ông Nguyễn Văn Toàn, Bí thư chi bộ kiêm Trưởng thôn Ring, cho hay suốt hơn 10 năm qua, học sinh bậc tiểu học và trung học cơ sở của làng đều phải sang Đắk Lắk học, cách nhà 12 km.

Ước mơ sắp thành hiện thực

Không chỉ Ia Mơ, hầu hết các xã vùng cao của tỉnh Gia Lai đều thiếu trường lớp, nhất là trường nội trú.

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, tỉnh Gia Lai đang rốt ráo triển khai xây dựng hệ thống trường nội trú cho 7 xã biên giới, gồm Ia Mơ, Ia Púch, Ia Nan, Ia Pnôn, Ia Dom, Ia Chía và Ia O.

Theo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Gia Lai, hiện 7 xã này có 9.419 học sinh đang theo học. Tổng kinh phí đầu tư xây dựng mới 7 trường nội trú liên cấp tại các xã biên giới hơn 1.211 tỉ đồng.

Riêng ở xã Ia Mơ, ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Chủ tịch UBND xã Ia Mơ, bày tỏ niềm vui khi địa phương được ngân sách phân bổ xây dựng trường nội trú liên cấp. Chính quyền địa phương đã đề xuất UBND tỉnh Gia Lai thu hồi khu đất 6 ha của Ban Thủy lợi 8 để kịp thời triển khai dự án. Việc có trường mới khang trang sẽ đáp ứng mong mỏi của nhân dân.

"Chúng tôi cũng đã tính đến các giải pháp để phát huy hiệu quả trường nội trú sau khi hoàn thành. Trong đó tập trung đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, đẩy mạnh chuyển đổi số và đầu tư trang thiết bị hiện đại. Đặc biệt, xã tiếp tục phối hợp huy động nguồn lực xã hội hóa, duy trì các mô hình như "Nâng bước em đến trường", "Con nuôi biên phòng" nhằm hỗ trợ học sinh nghèo, tạo điều kiện học tập tốt nhất cho các em" - ông Nguyễn Tuấn Anh cho hay.

Theo ông Nguyễn Đình Hùng, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Gia Lai, thông tin 7 trường phổ thông dân tộc nội trú tại 7 xã biên giới của tỉnh sẽ được đồng loạt khởi công vào ngày 16-11, dự kiến đưa vào phục vụ từ năm học 2026-2027. Về mặt bằng, các vị trí đất dự kiến xây dựng đã được các đơn vị liên quan tạo điều kiện thuận lợi.

"Sau khi hoàn thiện, để bảo đảm công tác giáo dục tại các trường nội trú, trước hết phải chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên. Cùng với việc xây dựng trường, sở cũng đang dự kiến tham mưu xây dựng thêm các chính sách hỗ trợ học sinh nội trú, chính sách chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho giáo viên" - ông Nguyễn Đình Hùng khẳng định.

Thí điểm xây 100 trường trong năm 2025

Vừa qua, ngày 9-11, 17 địa phương đồng loạt khởi công 72 trường phổ thông liên cấp, mở đầu chương trình xây 248 trường học tại biên giới. 72 công trình này nằm trong danh mục 100 trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở được đầu tư trong năm 2025, hoàn thành trước ngày 30-8-2026. Trước đó, 28 trường được khởi công và đang thi công.

Chủ trương đầu tư 248 trường tại các xã biên giới được Bộ Chính trị xác định tại Thông báo số 81 ngày 18-7-2025, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao dân trí, tạo nguồn cán bộ dân tộc và củng cố quốc phòng, an ninh. Giai đoạn đầu, Bộ Chính trị cho phép thí điểm 100 trường trong năm 2025, hoàn thành chậm nhất trước năm học 2026-2027, làm mô hình mẫu để nhân rộng toàn bộ trong 2-3 năm tiếp theo.

Nguồn: https://nld.com.vn/dung-truong-xay-diem-tua-bien-cuong-196251115211439449.htm