Gia Lai: Nông dân lo lắng vì giá lúa giảm sâu

(GLO)- Các địa phương khu vực phía Tây tỉnh Gia Lai đang bước vào cao điểm thu hoạch lúa vụ mùa. Tuy nhiên, giá lúa giảm mạnh, thương lái thu mua chậm khiến bà con nông dân lo lắng.

Bà con nông dân các xã phía Tây tỉnh đang bước vào cao điểm thu hoạch lúa vụ mùa. Ảnh: Vũ Chi

Giá lúa thấp nhất trong 2 năm gần đây

Tranh thủ trời vừa hửng nắng sau những ngày mưa tầm tã do ảnh hưởng của cơn bão số 9, gia đình chị Ksor H’Hoai (buôn Tul, xã Ia Tul) tiến hành thu hoạch diện tích lúa Đài Thơm 8 của gia đình.

Chị cho biết: Thời tiết tương đối thuận lợi nên lúa phát triển tốt, chắc bông. Tuy nhiên, từ đầu tháng 9 đến nay, do ảnh hưởng liên tiếp của mưa bão, hơn 1 ha lúa của gia đình bị ngã đổ 50%. Vì vậy, ngay sau khi trời tạnh ráo, chị khẩn trương thu hoạch nhằm tránh để bông lúa ngâm lâu trong nước sẽ bị mọc mầm, ảnh hưởng tới năng suất, chất lượng.

“Vụ mùa năm ngoái, gia đình thu hoạch được gần 8 tấn/ha, bán với giá 7.500 đồng/kg lúa tươi. Tuy nhiên, năm nay, năng suất chỉ đạt 7,5 tấn, trong khi giá lúa giảm chỉ còn 5.400 đồng/kg. Sau khi trừ chi phí, gia đình chỉ còn lãi hơn 10 triệu đồng/ha cho gần 4 tháng canh tác. Với tình hình này, chắc vụ sau tôi phải chuyển đổi sang cây trồng khác”-chị H’Hoai buồn rầu.

Gia đình bà Lê Thị Hồng (tổ 14, phường Ayun Pa) cũng vừa thu hoạch 7 sào lúa TBR97 với năng suất đạt 5,6 tấn/ha. Bà Hồng chia sẻ: “Giá lúa tươi và lúa khô chênh lệch 1.500 đồng/kg nhưng thời tiết mưa nắng thất thường nên gia đình buộc phải bán tươi với giá 5.100 đồng/kg. Mức giá này thấp hơn vụ Đông Xuân 2.000 đồng/kg. Trong khi chi phí đầu tư giống, phân bón cao, gia đình chỉ còn lãi chút đỉnh. Với những hộ đi thuê đất thì cầm chắc thua lỗ”.

Giá lúa tươi xuống thấp nên nhiều hộ dân phơi khô, tích trữ chờ giá lên. Ảnh: Vũ Chi

Giá lúa gạo giảm mạnh cùng với thời tiết mưa kéo dài khiến thương lái chỉ thu mua cầm chừng. Bà Lê Thị Định (thương lái tại Ayun Pa) cho biết: Do sản lượng xuất khẩu giảm đã ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường gạo trong nước. Trong khi đó, nhiều nông dân phải thu hoạch sớm để tránh ngã đổ do mưa bão, chấp nhận bán lúa với giá thấp.

Hiện lúa tươi dao động trong khoảng 5.100-5.500 đồng/kg, lúa khô 6.500-7.200 đồng/kg tùy giống lúa. Đây là mức giá thấp nhất trong 2 năm trở lại đây. Tuy nhiên, do trời mưa kéo dài, công suất máy sấy khô bị quá tải nên nhà máy chỉ thu mua số lượng có hạn. Hy vọng thời gian tới, thời tiết thuận lợi hơn, thị trường xuất khẩu khởi sắc đẩy giá lúa tăng trở lại, giúp bà con nông dân và cả doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo có lãi.

Nông dân phường Ayun Pa thu hoạch lúa vụ mùa. Ảnh: Vũ Chi

Tìm hướng đi bền vững cho cây lúa

Trong bối cảnh giá lúa giảm sâu như hiện tại, các địa phương khuyến cáo người dân đầu tư giống lúa chất lượng cao; đồng thời tăng cường liên kết theo chuỗi giá trị giữa nông dân-hợp tác xã-doanh nghiệp để hạn chế tình trạng bị thương lái ép giá mỗi khi thị trường biến động.

Là một trong số hợp tác xã (HTX) tiên phong trong sản xuất lúa gạo chất lượng cao, vụ mùa 2025, HTX Nông nghiệp Chư A Thai liên kết với 70 thành viên triển khai các giống lúa ST25, Đài Thơm 8, nếp 97 trên diện tích 140 ha.

Ông Phạm Ngọc Nghĩa, Giám đốc HTX, cho biết: Khoảng 1 tuần nữa, các thành viên HTX bắt đầu thu hoạch diện tích lúa liên kết. HTX cam kết thu mua cho bà con với giá cao hơn thị trường 200 đồng/kg nhằm duy trì nguồn nguyên liệu bền vững cho hoạt động sản xuất lúa gạo cũng như đảm bảo cho các thành viên “sống khỏe” cùng cây lúa.

Nhằm hỗ trợ người dân tiếp cận giống lúa chất lượng cao, vụ mùa 2025, Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật khu vực 11 phối hợp với UBND xã Ia Rbol, Công ty TNHH ThaiBinh Seed-Miền Trung-Tây Nguyên triển khai mô hình trồng và thâm canh giống lúa chất lượng cao OM468 trên diện tích 10 ha với 34 hộ tham gia. Khi tham gia mô hình, các hộ dân được hỗ trợ giống lúa và được cán bộ hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hại.

Anh Nguyễn Văn Tuấn (bìa phải, buôn Hoai, xã Ia Rbol) được cán bộ hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc giống lúa mới. Ảnh: Vũ Chi

Ông Huỳnh Đình Hưng, Trạm trưởng Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật khu vực 11, cho hay: Nếu như vụ mùa 2024, mô hình được triển khai trên diện tích 1 ha với 2 hộ tham gia thì vụ mùa 2025, mô hình thu hút đông đảo bà con tham gia. Điều này cho thấy sự thay đổi trong tư duy sản xuất lúa gạo của người dân.

Nhờ ứng dụng quy trình ICM và quản lý dịch hại tổng hợp trên đồng ruộng nên lượng giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đều giảm, trong khi năng suất lúa tăng lên, đạt trung bình 9 tấn tươi/ha. Với giá lúa tươi hiện tại 5.100 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, bà con nông dân lãi khoảng 18,8 triệu đồng/ha, cao hơn ruộng ngoài mô hình 7,3 triệu đồng/ha.

Là 1 trong số các hộ dân tham gia mô hình, anh Nguyễn Văn Tuấn (buôn Hoai) chia sẻ: "Năm ngoái, tôi tham gia mô hình với diện tích 0,5 ha. Nhận thấy hiệu quả, năm nay, tôi nhân rộng ra toàn bộ 2 ha. Ưu điểm lớn nhất của giống lúa mới này là ít phân, thay vì phải bón phân 4 lần/vụ như các giống lúa khác, vụ này tôi chỉ bón 2 lần. Nhờ vậy, chi phí đầu tư giảm đáng kể. Mặc dù giá lúa năm nay giảm, nhưng nhờ năng suất cao đạt hơn 9 tấn/ha nên gia đình tôi vẫn lãi trên 20 triệu đồng/ha".

Các đại biểu tham quan mô hình thâm canh giống lúa OM468 tại cánh đồng buôn Hoai. Ảnh: Vũ Chi

Ông Phạm Hữu Huế, Phó Giám đốc Công ty TNHH ThaiBinh Seed-Miền Trung-Tây Nguyên, thông tin: Với mong muốn mang giống lúa năng suất, chất lượng cao cho bà con nông dân, vụ mùa 2025, Công ty phối hợp với các địa phương triển khai 8 mô hình trình diễn giống lúa mới với diện tích trên 500 ha, thu hút hàng trăm hộ dân tham gia.

Cán bộ kỹ thuật của Công ty đã cùng cán bộ khuyến nông thường xuyên bám đồng hướng dẫn người dân cách gieo sạ, bón phân, phun thuốc hợp lý, tránh lãng phí; đồng thời, chọn một vài hộ làm điểm để bà con so sánh hiệu quả, từ đó nhân rộng mô hình. Thông qua đó nhằm góp phần nâng cao chất lượng hạt gạo, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn nữa cho người nông dân cũng như duy trì vị thế lúa gạo của địa phương trên thị trường.

Nguồn: https://baogialai.com.vn/gia-lai-nong-dan-lo-lang-vi-gia-lua-giam-sau-post567759.html