Giữ nghề bánh ú tro ở Hội An

Gia đình bà Tý gói bánh ú tro để cung cấp thị trường Tết Đoan ngọ. Ảnh: NGUYỄN QUỲNH

Hiện nay những gia đình làm nghề bánh ú tro ở Hội An dần thưa thớt vì nguyên liệu khan hiếm, phần lớn người làm loại bánh này đã lớn tuổi. Người dân Hội An chỉ làm món bánh này để cung cấp ra thị trường trong những dịp Tết Đoan ngọ.

Những chiếc bánh ú tro được buộc dây khá cẩn thận để khi hấp không thấm nước.
Ảnh: NGUYỄN QUỲNH

Men theo con hẻm nhỏ, chúng tôi tìm đến cơ sở làm bánh ú tro truyền thống của gia đình bà Lê Thị Tý (58 tuổi, khối phố Sơn Phô 1, phường Cẩm Châu, Hội An) vào một ngày cuối tháng 5.

Trong căn nhà cấp 4, bà Tý cùng với 6 người dân trong khối phố đang làm các công đoạn như cắt lá đót, gói bánh, lọc nước tro, tước dây…

Nếp được ngâm và rửa sạch trước khi gói bánh ú tro. Ảnh: NGUYỄN QUỲNH

Bà Tý cho biết, gia đình gắn bó với nghề làm bánh ú tro hơn 17 năm nay. Nguyên liệu làm bánh ú tro được bà đặt mua lá ở vùng cao Phước Sơn, vỏ hến ở đảo Cù Lao Chàm (Hội An) và nếp ở tỉnh An Giang.

“Để làm bánh ú tro có hương vị đặc trưng ở Hội An, tôi chọn nếp không có lẫn gạo, ngâm mềm và vuốt thật sạch, lá phải được rửa kỹ qua nước, luộc chín trước khi gói bánh còn vỏ hến được đốt thành tro và lọc lấy nước.

Bánh ú tro của gia đình tôi làm không có chất bảo quản nên không thể để lâu, khi ăn bánh mềm dẻo nên được khách hàng rất ưa chuộng” – bà Tý nói.

Bánh ú tro Hội An được làm khá tỉ mỉ và đẹp mắt. Ảnh: NGUYỄN QUỲNH

Năm nay, gia đình bà Tý chuẩn bị 3 tạ nếp cùng với các nguyên liệu khác để làm khoảng 30 nghìn chiếc bánh ú tro và tàu xá để cung cấp ra thị trường từ ngày mồng 1 đến mồng 4 tháng Năm âm lịch.

Thị trường tiêu thụ bánh ú tro của gia đình bà Tý không chỉ ở thành phố Hội An mà còn nhiều khách hàng ở các huyện, thành phố, thị xã đặt mua như Điện Bàn, Tam Kỳ, Đà Nẵng... Bánh ú tro được bà Tý bán với giá 19 nghìn đồng/chục, còn bánh tàu xá có giá cao hơn.

Mặc dù gia đình có truyền thống làm bánh ú tro nhưng hai người con trai của bà Tý không theo nghề. “Tôi lo nhất là nghề làm bánh ú tro sẽ dần mai một, vì hiện nay thị trường loại bánh này được làm khá phổ biến, khó cạnh tranh, thu nhập đem lại không cao nên lớp trẻ không ai theo nghề” – bà Tý trăn trở.

Bánh ú tro khi ăn có vị mềm dẻo và thơm ngon. Ảnh: NGUYỄN QUỲNH

Theo Trung tâm Quản lý Bảo tồn di sản văn hóa Hội An, bánh ú tro còn có “chị em ruột” là bánh tàu xá, to hơn nhiều vì bọc nhân đậu đen rim đường ngọt lịm, đặc biệt ngon và tất nhiên là đắt tiền hơn. Bánh ú tro rất phổ biến và giá cả tương đối bình dân. Bánh tàu xá lại là loại sang để các nhà có mối quan hệ thân tình biếu tặng nhau dịp Tết Đoan ngọ.

Tục lệ thông thường của cư dân Hội An xưa, Tết Đoan ngọ cũng như Tết Nguyên đán là dịp để mọi người bày tỏ tình cảm, lòng biết ơn hoặc thắt chặt mối quan hệ bằng hình thức biếu quà.

Theo quan niệm của người dân Quảng Nam, trên mâm cúng bàn thờ gia tiên ngày Tết Đoan ngọ, ngoài chè, xôi, thịt thì không thể thiếu loại bánh ú tro.

Nguồn:https://baoquangnam.vn/giu-nghe-banh-u-tro-o-hoi-an-3155702.html