Hãng bay Mỹ "chơi dại" với tấm vé không giới hạn dành cho một vị khách

Trong thế giới kinh doanh, đôi khi những ý tưởng được tung ra trong lúc túng quẫn lại trở thành những canh bạc định mệnh. Câu chuyện về tấm vé bay hạng nhất trọn đời của American Airlines (AA) là một minh chứng không thể nào quên, là bài học đắt giá về việc đánh giá sai lầm, rủi ro và hành vi của khách hàng.

Nhân vật chính của câu chuyện phi thường này là Steven Rothstein, một nhà đầu tư ngân hàng tại Chicago. Năm 1987, ông đã chi 250.000 USD (tương đương khoảng 750.000 USD ngày nay) để sở hữu tấm thẻ AAirpass - một "tấm vé vàng" cho phép ông bay hạng nhất không giới hạn trên bất kỳ chuyến bay nào của American Airlines, trọn đời.

Đối với Rothstein, đó là một món hời thế kỷ. Nhưng với American Airlines, đó lại là khởi đầu của một cơn ác mộng tài chính kéo dài 2 thập kỷ.

Hãng bay Mỹ chơi dại với tấm vé không giới hạn dành cho một vị khách - 1 — Tấm “vé vàng” 250.000 USD của American Airlines từng biến giấc mơ bay hạng nhất trọn đời thành hiện thực (Ảnh minh họa: Cẩm Hà).

Canh bạc liều lĩnh từ cơn khủng hoảng

Để hiểu vì sao một hãng hàng không hàng đầu thế giới lại đưa ra một lời đề nghị hào phóng đến mức phi lý như vậy, chúng ta cần quay ngược về bối cảnh năm 1980.

Khi đó, ngành hàng không Mỹ vừa trải qua giai đoạn tự do hóa (năm 1978), tạo ra một môi trường cạnh tranh khốc liệt. American Airlines, cũng như nhiều đối thủ khác, đang lao đao vì giá nhiên liệu tăng vọt và một đội bay cũ kỹ, ngốn xăng.

Đứng trước nguy cơ phá sản, ban lãnh đạo AA cần tiền mặt một cách cấp bách. Và chương trình AAirpass ra đời như một giải pháp tình thế, một cách huy động vốn sáng tạo.

Về bản chất, AA đang bán đi những chiếc ghế hạng nhất trong tương lai với một mức giá cố định ở hiện tại. Họ đặt cược rằng số tiền thu về ngay lập tức sẽ giúp công ty vượt qua khủng hoảng, và rằng khách hàng sẽ không bay nhiều đến mức khiến chương trình thua lỗ.

Ban đầu, mức giá 250.000 USD cho tấm vé trọn đời có vẻ là một con số khổng lồ. Hãng bay đã tính toán rằng đây là một thương vụ "cùng thắng": họ có tiền tươi, còn khách hàng thượng lưu có đặc quyền bay không giới hạn. Nhưng họ đã sai lầm ở một điểm chí mạng: họ đã đánh giá quá thấp sự "nhiệt tình" của một vài khách hàng cá biệt.

Khi "người dùng kim cương" xuất hiện và giọt nước tràn ly

Steven Rothstein không phải là một hành khách bình thường. Ông đã biến tấm vé AAirpass thành một công cụ tận hưởng cuộc sống theo đúng nghĩa đen. Trong hơn 20 năm, ông đã thực hiện hơn 10.000 chuyến bay, tích lũy hơn 30 triệu dặm bay. Con số này đủ để bay tới mặt trăng và quay về Trái Đất hơn 60 lần.

Ông bay đến London (Anh) ăn trưa, bay sang thành phố khác chỉ để xem một trận bóng chày hay đưa con gái đến trường ở một bang khác. Thậm chí, ông còn hào phóng dùng tấm vé của mình để đặt chỗ cho bạn bè, người thân, hay thậm chí là những người lạ mà ông muốn giúp đỡ, chỉ cần ghi tên họ vào vé đi kèm (companion ticket).

Phải mất một thời gian dài, bộ phận tài chính của American Airlines mới nhận ra quy mô của sự "thất thoát". Khi các hệ thống theo dõi trở nên tinh vi hơn, họ phát hiện ra rằng chỉ riêng Steven Rothstein đã khiến hãng thiệt hại ước tính lên tới 21 triệu USD - gấp 84 lần số tiền ông bỏ ra ban đầu. Mỗi chuyến bay hạng nhất mà ông thực hiện là một suất bán vé bị mất đi.

Năm 2008, giọt nước đã tràn ly. American Airlines quyết định hành động. Họ tiến hành một cuộc điều tra và cáo buộc Rothstein gian lận, cho rằng ông đã lạm dụng đặc quyền bằng cách đặt vé cho những người không có thật hoặc đặt vé rồi hủy vào phút chót.

Hãng đã đơn phương thu hồi vĩnh viễn tấm vé của ông và đâm đơn kiện. Vụ việc cuối cùng được giải quyết bên ngoài tòa án, nhưng nó đã đặt dấu chấm hết cho kỷ nguyên của những "tấm vé vàng".

Hãng bay Mỹ chơi dại với tấm vé không giới hạn dành cho một vị khách - 2 — Trong suốt 20 năm, Rothstein đã bay hơn 10.000 chuyến, khiến hãng thiệt hại ước tính hơn 21 triệu USD (Ảnh: Reddit).

Bài học xương máu và tấm vé "không giới hạn" thời hiện đại

Câu chuyện của Steven Rothstein và Tom Stuker (một trường hợp tương tự với United Airlines) đã trở thành bài học kinh điển trong ngành hàng không. Nó cho thấy việc đưa ra một sản phẩm với cam kết "không giới hạn" mà không có những điều khoản ràng buộc chặt chẽ là một rủi ro tài chính khổng lồ.

Ngày nay, ý tưởng về một tấm vé "bay thỏa thích" (All You Can Fly) vẫn tồn tại, nhưng đã được các hãng hàng không "hiện đại hóa" để đảm bảo lợi nhuận luôn nằm trong tầm kiểm soát. Các hãng như Frontier Airlines (Mỹ) hay WizzAir (châu Âu) vẫn cung cấp các gói bay theo năm, nhưng với vô số điều khoản và giới hạn được tính toán kỹ lưỡng.

Ví dụ, gói "All You Can Fly" của Frontier Airlines có giá khoảng 599 USD/năm, nhưng hành khách chỉ có thể đặt vé trước 1 ngày cho chuyến bay nội địa và 10 ngày cho chuyến quốc tế. Quan trọng hơn, chương trình có các ngày "blackout", tức những dịp lễ, cao điểm mà hành khách không thể sử dụng.

Tương tự, gói của WizzAir giới hạn việc đặt vé trong vòng 3 ngày trước khởi hành. Cả hai chương trình đều không bao gồm các dịch vụ cộng thêm như hành lý ký gửi hay chọn chỗ ngồi, và nếu bỏ lỡ chuyến bay, vé có thể bị hủy.

Bản chất của các gói bay này đã hoàn toàn thay đổi. Chúng không còn là những tấm vé hạng nhất xa xỉ, mà là một công cụ để các hãng hàng không giá rẻ lấp đầy những chiếc ghế trống vào phút chót - những ghế mà gần như chắc chắn sẽ không bán được. Đây là cách để tối ưu hóa doanh thu từ "hàng tồn kho sắp hỏng", chứ không phải một đặc quyền vô hạn cho khách hàng. Lợi ích giờ đây đã nghiêng hẳn về phía hãng bay.

Từ canh bạc AAirpass trị giá 21 triệu USD đến các gói bay được kiểm soát chặt chẽ ngày nay là cả một chặng đường dài về tư duy kinh doanh. Giấc mơ về một "tấm vé vàng" bay khắp thế giới miễn phí có lẽ sẽ không bao giờ trở lại. Thay vào đó, nó đã trở thành một nghiên cứu tình huống đắt giá, nhắc nhở các doanh nghiệp rằng trong bất kỳ thỏa thuận nào, cụm từ "không giới hạn" luôn ẩn chứa những rủi ro không thể lường trước.

Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/hang-bay-my-choi-dai-voi-tam-ve-khong-gioi-han-danh-cho-mot-vi-khach-20251107135646270.htm