Hiệu ứng từ những ca khúc cổ động triệu view

Trong vài năm trở lại đây, đời sống âm nhạc Nghệ An và cả nước đang chứng kiến sự chiếm hữu thị trường của các ca khúc cổ động triệu view. Những ca khúc này không chỉ làm mưa làm gió trước và trong các sự kiện mà nó còn có sức sống dài lâu, cho thấy sự đổi thay mạnh mẽ ở cách nghe cách cảm của công chúng cũng như cách đi đúng hướng của những người làm nhạc....

Báo Nghệ An•25/09/2025

Phong trào sáng tác ca khúc cổ động

Nhạc sĩ Quốc Chung, tác giả ca khúc Khát vọng sông Lam được biểu diễn trong nhiều chương trình kỷ niệm nhân các sự kiện lớn chia sẻ: “Âm nhạc cổ động không chỉ thu hút khán giả trong thời điểm sự kiện, mà còn có sức lan tỏa, tiếp nối tình yêu quê hương, Tổ quốc dài lâu”.

Màn biểu diễn trong chương trình "Huyền thoại Sông Lam" của Trung tâm Nghệ thuật truyền thống tỉnh. Ảnh: Thanh Nga

Ca khúc Khát vọng sông Lam là bài hát "đặt hàng" của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho sự kiện Chào năm mới 2024 - cũng là ca khúc được Hội đồng Nghệ thuật của tỉnh chọn để trình diễn tại Chương trình Liên hoan Ca múa nhạc toàn quốc diễn ra tại Bình Dương trong cùng năm này.

Bài hát được dựng cho tổ khúc nam nữ, múa phụ họa, có ca từ hay, đậm chất văn hóa Nghệ Tĩnh do NSND An Ninh viết lời, phần nhạc được nhạc sĩ Quốc Chung viết cho hợp xướng với những nốt cao hào sảng và nốt trầm thể hiện sự thiết tha phảng phất chất Dân ca xứ Nghệ.

Nhạc sĩ Quốc Chung bày tỏ, các ca khúc "đo ni đóng giày" theo đơn đặt hàng, thoạt nhìn có vẻ thiếu cảm xúc và hơi khiên cưỡng, nhưng nếu nhạc sĩ tìm được hướng viết và lẩy được ý tứ cho ca khúc thì thành quả sẽ rất hài lòng. Nhiều ca khúc cổ động vẫn sống mãi với thời gian nhờ giai điệu bắt tai, ca từ giản dị, dễ nhớ, dễ thuộc...

Những ca khúc cổ động ca ngợi quê hương, bản sắc văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số cũng được nhiều nhạc sĩ chú trọng khai thác trong thời gian gần đây. Ảnh: Thanh Nga

Không chỉ ở Nghệ An, trên bình diện cả nước, các tác phẩm cổ động cũng đang “nở rộ” mạnh mẽ, đặc biệt trong dịp các sự kiện lớn của đất nước như kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và Quốc khánh 2/9.

Để chào mừng sự kiện 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, nhóm OPlus ví mỗi ca khúc của mình như “một bưu kiện lịch sử” gửi từ quá khứ đến hiện tại. Hay ca khúc của DTAP do ca sĩ Hà Anh Tuấn trình bày có tựa đề Nhà tôi có treo một lá cờ liên tục được phát trong các chương trình lớn nhỏ trên sóng truyền hình. Gần đây nhất, ca khúc “Còn gì đẹp hơn” - bài hát được lấy cảm hứng từ bộ phim Mưa đỏ - của tác giả Nguyễn Hùng tạo thành "cơn sốt" ngay khi phim khởi chiếu và đến bây giờ vẫn được vang lên khắp ở các quán cà phê, tụ điểm thương mại và trên sóng FM.

Sự đổi mới về hình thức cũng góp phần làm tăng sức hút của dòng nhạc này. MV Khát vọng tuổi trẻ của ca sĩ Tùng Dương có sử dụng kỹ thuật dựng hình bằng trí tuệ nhân tạo thu hút hàng triệu lượt xem trên các nền tảng mạng xã hội. Ca sĩ Nguyễn Phi Hùng với Hành khúc tuổi trẻ Việt Nam cũng tạo ấn tượng nhờ cách hòa trộn nhạc cụ dân tộc và hiện đại, đưa âm nhạc cổ động trở nên thời thượng, bắt kịp gu thẩm mỹ của khán giả trẻ. Đặc biệt, ở sự kiện A80, ca sĩ Tùng Dương đã làm mới ca khúc Viết tiếp câu chuyện hòa bình bằng cách dàn dựng mới, với bản phối mang âm hưởng Epic Rock sôi động, phong cách âm nhạc đậm chất sử thi hùng tráng và hào sảng.

Sức sống của dòng nhạc cổ động đang lan tỏa mạnh mẽ, biến mỗi sự kiện chính trị - xã hội thành một sân khấu lớn, nơi công chúng cùng hát, cùng sống trong niềm tự hào, tiếp thêm năng lượng tích cực cho cộng đồng.

Để ca khúc cổ động có sức sống sau sự kiện

Tuy nhiên, không phải ca khúc cổ động nào cũng có sức sống lâu dài. Nhạc sĩ, ca sĩ Lô Thế Anh thẳng thắn: “Nhiều bài tôi viết cho thời điểm như dịch Covid-19, hay các lễ hội du lịch… chỉ sôi động lúc đó rồi nhanh chóng chìm vào quên lãng. Nhưng những bài hát ca ngợi quê hương cũng được sáng tác nhân một sự kiện như Yên Hòa quê hương tôi, Về hội Lăm vông lại được hát đi hát lại, có hàng ngàn lượt nghe trên YouTube".

Nhạc sĩ Quốc Chung cho rằng: Một ca khúc cổ động muốn vượt khỏi tính thời điểm cần hội đủ các yếu tố: Giai điệu hấp dẫn, ca từ cô đọng, thông điệp nhân văn và hình thức thể hiện phù hợp xu hướng nghe nhạc.

Điều này lý giải vì sao MV Vinh quang, ơi Việt Nam! của Nguyễn Anh Trí vẫn “hot” sau sự kiện A80, tác phẩm được ấp ủ 3 năm, quy tụ hơn 30 ca sĩ, hàng nghìn diễn viên quần chúng, ghi hình tại nhiều địa danh biểu tượng và đặc biệt, được sáng tác theo cấu trúc “ngắn - gọn - đọng”, chọn lọc từng ca từ, hình ảnh, ý tưởng để tạo hiệu ứng mạnh. Hay như ca khúc Còn gì đẹp hơn của Nguyễn Hùng sau khi phim “Mưa đỏ” phát hành, Viết tiếp câu chuyện hòa bình của nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung… vẫn lay thức khán thính giả mỗi khi nó vang lên, dù sự kiện đã qua.

"Viết tiếp câu chuyện hòa bình" của nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung được làm mới bởi ca sĩ Tùng Dương. Ảnh: hanoimoi.vn

Hiện tại, để tạo sức sống lâu dài cho ca khúc cổ động, nhiều nhạc sĩ đã chủ động “làm mới” bằng chất liệu âm nhạc đương đại. Không ít bản phối đưa nhạc điện tử, pop-rock, hiphop vào những ca khúc quen thuộc, giúp chúng gần gũi với "gu" nghe nhạc của giới trẻ nhưng vẫn giữ được tinh thần hào sảng. Cách làm này giúp những bài hát cổ động không còn gắn chặt với một dịp lễ hội nhất định, mà trở thành nguồn cảm hứng sống, khơi dậy lòng yêu nước trong đời sống thường nhật.

Mặt khác, để các ca khúc cổ động được nuôi dưỡng dài lâu, các đơn vị tổ chức sự kiện cũng cần chiến lược quảng bá bài bản. Việc phát hành ca khúc kèm MV chất lượng, đầu tư dàn dựng hình ảnh, đưa vào nền tảng số, tổ chức biểu diễn trong trường học, khu công nghiệp… sẽ kéo dài “vòng đời” cho các sáng tác cổ động. Đây cũng là cách để lan tỏa tinh thần yêu nước, trách nhiệm công dân tới đông đảo tầng lớp, đặc biệt là giới trẻ.

Quan trọng hơn, để ca khúc cổ động không chỉ “cháy” một lần rồi lụi tàn, người sáng tác cần đặt tâm huyết vượt lên nhiệm vụ tuyên truyền, để mỗi bài hát trở thành câu chuyện nghệ thuật, chạm tới cảm xúc thật. Khi đó, âm nhạc cổ động sẽ không còn bị giới hạn bởi thời gian, không gian sự kiện, mà thực sự sống trong lòng công chúng, như những giai điệu bất hủ đi cùng năm tháng.